Overzicht (na)scholingen en conferenties

- 2 oktober 2024 Bijeenkomst Wereldgeschiedenis

- 11 oktober 2024 Radboud Geschiedenis Nascholingsconferentie 2024

- 12 oktober 2024 Geschiedenis Festival Haarlem

- 18 oktober 2024 Verschillende workshops in Utrecht

- 18 oktober, 15.00-17.00 uur: Vakbijeenkomst Amsterdam Museum Vrouwen van Amsterdam: een ode

- 7 november 2024 Dag van de Geschiedenisdidactiek

-14 en 15 november, VGN-didactiekconferentie   

- 28 november, 16.30-19.30 uur: Vakbijeenkomst over curriculum en vakvernieuwing geschiedenis (ism SLO)

- 26-31 januari 2025 Educatieve reis naar Polen. 

Het nieuwe examenprogramma geschiedenis

Er is een start gemaakt met de vernieuwing van van het examenprogramma geschiedenis (en filosofie, aardrijkskunde, economie en bedrijfseconomie)! Er was een goede sfeer en er is een fijn team. We gaan bouwen aan een nieuw examenprogramma. Voordat dit in de klas terecht komt, gaan er nog wat jaren over heen van ontwikkelen examenprogramma, een syllabus maken, beproeven op scholen en politieke goedkeuring. Maar we zijn goed begonnen! En via de @vgnkleio kun je op de hoogte gehouden worden. Er zijn een paar momenten dat de VGN om feedback wordt gevraagd en je kunt je dan aansluiten bij klankbordgroepen.
Kijk hier voor de samenstelling van de vakvernieuwingscommissies.

Vakbijeenkomst “Vrouwen van Amsterdam: een ode”

Vrijdag 18 oktober (15.00 tot 17.00 uur) in het Amsterdam Museum
Breng samen met het Amsterdam Museum een ode aan vrouwen van Amsterdam! In dit project worden leerlingen uitgenodigd om een brief te schrijven aan vrouwen uit de stad (hedendaags dan wel historisch), om zo een levend corpus op te bouwen van verhalen uit de geschiedenis. Deze brieven komen in de collectie van het Amsterdam Museum, en in december opent een tentoonstelling met een selectie van de verhalen.
In de bijeenkomst gaan we aan de slag met het educatief materiaal rond dit project. Daarnaast verdiepen we ons aan de hand van concreet lesmateriaal in bredere zin in het toepassen van creatief schrijven in de les.
Aanmelden voor deze gratis bijeenkomst kan via deze link.

Dag van de Geschiedenisdidactiek

Op 7 november organiseert NHL Stenden in Leeuwarden de Dag van de Geschiedenisdidactiek, in samenwerking met de Rijksuniversiteit Groningen en Hogeschool Windesheim. Het onderwerp van deze dag is wat de leescrisis betekent voor het vak geschiedenis. Adriaan van Dis zal de dag inhoudelijk openen, gevolgd door diverse workshops, een leermiddelenmarkt, de opname van een podcast en het uitbrengen van een inhoudelijke bundel bij dit belangrijke thema. Wilt u meer informatie over de inschrijving, óf hoe u een bijdrage kunt leveren aan de podcast, kijk dan op de evenement website: https://innovationlab.nhlstenden.com/projects/dag-van-de-geschiedenisdidactiek-2024/

Hopelijk tot ziens op 7 november in Leeuwarden!   

Nascholingsaanbod in Vlaanderen

Hoe laat je je leerlingen inzicht verwerven in historische begrippen? Hoe reflecteer je met je leerlingen over concepten als ‘causaliteit’ of ‘agency’? Welke plaats krijgen historische vragen in je les geschiedenis? Hoe laat je je leerlingen redeneren met en over historische bronnen? Deze en vele andere vragen vormen de leidraad van de nascholingsreeks ‘Sleutels tot historisch denken’, gebaseerd op het gelijknamige handboek voor vakdidactiek geschiedenis.

Als leerkracht geschiedenis moet je over een rijke vakdidactische kennis beschikken om effectieve lessen te kunnen voorbereiden. Het is daarom van cruciaal belang dat je een goed begrip hebt van wat historisch bewustzijn inhoudt, alsook van de moeilijkheden die leerlingen daar vaak bij ervaren. Een rijk arsenaal aan strategieën en werkvormen is nodig om op een effectieve manier historisch bewustzijn aan te leren.

Deze nascholingsreeks biedt een overzicht van recente inzichten uit het internationale wetenschappelijke vakdidactisch onderzoek en illustreert deze met bruikbare praktijkvoorbeelden. Je kan voor elk onderdeel van de reeks apart inschrijven en bent niet verplicht om het volledige traject in één keer te volgen. Er staan steeds twee modules op dezelfde dag gepland zodat je een volledige dag les kan volgen (inclusief lunch). De reeks bestaat uit volgende modules:
- Historisch leren denken: Een doelgerichte aanpak
- Historisch denken evalueren
- Historische begrippen en structuurbegrippen aanleren
- Kritisch reflecteren met en over bronnen
- Het contextualiseren en beargumenteren versterken
- Erfgoed en geschiedenisonderwijs integreren

Kritisch denken en constructief van mening verschillen: (hoe) doe je dat? De positieve waarde van begrippen als kritisch denken, waarheid, verbindend omgaan met andere meningen, komt meer en meer onder druk te staan. Het gebruik van fake news, propaganda, relatieve waarheden wint snel terrein. Ook in het onderwijs merken we die evolutie. Als leraar geschiedenis ervaar je wellicht de moeilijkheden en uitdagingen die dit met zich meebrengt en drukt op het open in gesprek (durven) gaan met leerlingen en elkaar. Op maandag 18 november 2024 zoeken we samen antwoorden op vragen als: Welke gesprekken ga je wanneer (niet) aan? Hoe neem je als leraar je eigen mening mee in het verhaal en hoe vermijd je zelfcensuur? Wat hebben je leerlingen nodig om tot een genuanceerde mening te komen? Wat doe je met de angst die sommige thema’s bij medeleerlingen oproept? Hoe breng je leerlingen de competenties bij om te debatteren?
Geschiedenis
11.10.2024 Kritisch reflecteren met en over historische bronnen: hoe pak je deze eindtermen aan?
21.10.2024 Iets nieuws onder de zon? Mens en klimaat doorheen de geschiedenis
07.11.2024 Parallel Histories: daag je leerlingen uit om interactief te werken met controversiële onderwerpen vanuit verschillende perspectieven
18.11.2024 Kritisch denken en constructief van mening verschillen in de klas: (hoe) doe je dat?
21.11.2024 Mediawijs aan de slag met fake news
02.12.2024 Dekolonisering in heden en verleden: aan de slag in geschiedenisonderwijs
06.12.2024 Het Vreemde Verleden: hoe leer je je leerlingen contextualiseren?
12.02.2025 De oudheid als wereldgeschiedenis: kansen en uitdagingen

Modules uit de reeks 'Sleutels tot historisch denken'
06.02.2025 Historisch leren denken: Een doelgerichte aanpak
06.02.2025 Historisch denken evalueren
26.03.2025 Historische begrippen en structuurbegrippen aanleren
26.03.2025 Kritisch reflecteren met en over bronnen
23.04.2025 Het contextualiseren en beargumenteren versterken
23.04.2025 Erfgoed en geschiedenisonderwijs integreren

Grotefend en het spijkerschrift

Het verhaal van Champollions ontcijfering van de hiëroglyfen is vaak genoeg verteld. Ik heb er lang geleden weleens een filmpje over gemaakt. Hoe een codebreker uit de Tweede Wereldoorlog, Michael Ventris, erin slaagde het Lineair-B te lezen, heb ik ook weleens aangestipt. Dat is eveneens een bekend verhaal. Over de ontcijfering van het spijkerschrift hebben we het op deze blog echter nooit gehad, terwijl dat een leuke puzzel is geweest.
Lees het hele blog van Jona Lendering

Website brengt gedeelde geschiedenis Nederland en Indonesië in kaart

Het Indisch Herinneringscentrum, de Koninklijke Bibliotheek en WO2Net lanceren begin volgende maand een website met meer dan 250.000 bronnen over de gedeelde geschiedenis van Nederland en Indonesië, met een focus op de Tweede Wereldoorlog en de dekolonisatieperiode.

De website, Onsland.nl, bevat diverse collecties historische documenten, foto’s, getuigenissen en interactieve tools waarmee bezoekers kunnen zoeken naar familiegeschiedenissen of historische personen. Het project richt zich op het vergroten van kennis over het gezamenlijke verleden van Nederland en Indonesië en biedt daarnaast lesmateriaal voor scholen, dat diverse thema’s als slavernij en migratie omvat.

Meer informatie

Grote Romeinse schat met 3.600 munten gevonden in Nederlands Limburg

In de Nederlandse provincie Limburg is recent een enorme Romeinse muntschat gevonden. Het gaat om zo'n 3.600 munten en daarmee is het, voor zover bekend, de grootste vondst ooit in de provincie, meldt de regionale omroep L1. Waar de munten precies gevonden zijn, wil de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed niet bekendmaken.
Meer informatie

Recensies

- Jo Claes, Sub Rosa, Antwerpen/Amsterdam, Houtekiet, 2024, 234 blz.

- De rafels van Rusland. Waarom Moskou zijn rand niet loslaat
Dirk Tieleman (2024). De rafels van Rusland. Waarom Moskou zijn rand niet loslaat. Uitgeverij Manteau, Antwerpen, augustus 2024. Paperback, 416 pagina’s, foto’s, kaartjes, 23 x 15 cm.
ISBN 978-90-223-4140-7; € 29,99.

- Autocratie bv. Over dictators en de redding van de democratie
Anne Applebaum (2024). Autocratie bv. Over dictators en de redding van de democratie. Uitgeverij Ambo/Anthos, Amsterdam/ VBK, Antwerpen, september 2024. Paperback,206 pagina’s, noten, 20 x 12 cm. ISBN 978-90-263-6272-9; € 23,99.

- Frits Boterman, Het Weimar-experiment. Recensie van Ewout Klei.