• Inhoud
• Bespreking
• DVD
• Didactische tips
• Interview met de regisseur
• Documentaire: Lost World of Tibet
• Harrer, een nazi?
• Tibet en de Olympische Spelen 2008 in Beijing (Peking) uit diverse bronnen

1. Dalai lama veroordeelt mensenrechtenschendingen in Tibet 10/03/2008

De dalai lama heeft de "onvoorstelbare" mensenrechtenschendingen door China in Tibet aangeklaagd.

"De onderdrukking stijgt tot enorme, onvoorstelbare proporties", aldus de spirituele leider van de Tibetaanse boeddhisten. Hij spreekt over "mensenrechtenschendingen", "ontzegging van het recht op godsdienstvrijheid" en "politisering van religieuze kwesties".

De dalai lama is Tibet 49 jaar geleden ontvlucht en verblijft nu in Dharamsala, in het noorden van India.

2. Tibetaanse demonstratie tegen China escaleert 14/03/2008.

Na dagenlange protesten van boeddhistische monniken tegen de Chinese heerschappij in Tibet, kwam het vrijdag in de Tibetaanse hoofdstad Lhasa tot gewelddadige rellen. Chinese veiligheidstroepen reageerden met onder meer traangas en geweerschoten.

Ooggetuigen meldden hoe demonstranten voor de Jokhang-tempel, in het centrum van Lhasa, verscheidene brandweer- en politiewagens aanvielen en in brand staken. Ook een hele reeks Chinese winkels werd in brand gestoken.

Betogers haalden de Chinese vlaggen op het plein voor de tempel naar beneden en vertrappelden ze. "De mensen hebben stokken en stenen in hun handen", zo zei een ooggetuige aan de Britse omroep BBC.

De Chinese autoriteiten zetten als antwoord een groot aantal veiligheidstroepen in. De Amerikaanse ambassade in Peking berichtte op basis van getuigenissen over geweerschoten en traangas. Er zouden vrijdag minstens twee doden zijn geteld, alsook tal van gewonden.

Censuur
De Chinese troepen omsingelden ook drie Tibetaanse kloosters en sloten die af. Volgens toeristen staat zelfs de internationale luchthaven van Lhasa onder controle van het Chinese leger. De Chinese censuur blokkeerde alle berichten over de onrust in Tibet die nieuwszenders CNN en BBC via de satelliet naar China wilden uitstralen. 

De Europese Unie riep in de marge van de Europese top in Brussel de Chinese overheid op terughoudend te reageren op de protesten in Tibet. Ook de Dalai Lama, de Tibetaanse leider, sprak zijn bezorgdheid uit en riep China op geen geweld te gebruiken. 

Onafhankelijkheid 
Ook in buurlanden India en Nepal protesteren monniken tegen de Chinese bezetting. Volgens mensenrechtenorganisaties gaat het om de grootste protesten in Tibet in meer dan 20 jaar. De betogingen volgden op de herdenking afgelopen maandag van de 49e verjaardag van de opstand tegen China. Chinese militairen doodden toen duizenden Tibetanen.  

Tibet staat sinds 1959 onder bewind van de Chinese Volksrepubliek en wil onder meer onafhankelijkheid en de terugkeer van de Dalai Lama. Die wordt door China beschouwd als een dissident en leeft in ballingschap in Noord-India. 

3. Dalai Lama dreigt met aftreden 18/03/2008 

De geestelijk leider van Tibet, de Dalai Lama, dreigt op te stappen als het geweld weer oplaait. Ook roept hij Chinezen en Tibetanen op 'zij aan zij' samen te leven.

Dat heeft de Dalai Lama dinsdag vanuit India laten weten. Ook reageerde hij op de beschuldigingen vanuit Peking dat hij de opstand zou hebben georganiseerd: "Deze beweging is niet onder onze controle."

In een toespraak tegenover het Chinese parlement beweerde de Chinese premier Wen Jiabao "uitgebreid bewijs" te hebben dat het Tibetaanse oproer is bedacht en georganiseerd door de Dalai Lama. 

Leugens
Ook noemde Jiabao beschuldigingen van de Dalai Lama dat China "culturele genocide" pleegt flagrante leugens. En Jiabao benadrukte dat China "terughoudend" is in het gebruik van geweld tegen de demonstranten. Volgens China zijn er 13 personen gedood door het geweld dat de opstandelingen gebruiken.

Verdachte Tibetanen
Maar Tibetaanse bronnen beweren dat er in de afgelopen dagen zeker tachtig betogers zijn gedood door Chinese veiligheidstroepen.

Het Chinese leger lijkt de situatie in Tibet sinds zondagavond weer onder controle te hebben. Duizenden extra militairen patrouilleren in het land en strategische gebouwen worden in de gaten gehouden.

Gisteren meldden Tibetaanse ballingen dat het Chinese leger jacht maakt op verdachte Tibetanen: bij huiszoekingen in de hoofdstad Lhasa zouden honderden opstandelingen zijn opgepakt.

4. Dalai Lama steunt Olympische Spelen 10/04/2008

De Dalai Lama, de geestelijke leider van de Tibetanen, heeft zich uitgesproken tegen het gebruik van geweld tijdens de Olympische fakkeltochten. Hij drukt zijn steun uit voor de organisatie van de Olympische Spelen door Peking.

"Wij zijn niet anti-China", zo verklaarde de Dalai Lama op een persconferentie in de Japanse hoofdstad Tokio. "Wij hebben de Chinese organisatie van de Olympische Spelen vanaf het begin gesteund. China verdient de Spelen."

De Dalai Lama benadrukte wel het recht op vrijheid van meningsuiting. "Niemand mag de demonstranten de mond snoeren", aldus de Tibetaanse leider, die ook verklaarde het jammer te vinden dat de Chinese regering hem "demoniseert".

Aanstoker
De uitspraken van de Dalai Lama zijn toch enigszins opmerkelijk. De Tibetaanse leider wordt er door China van beschuldigd de aanstoker te zijn van de monnikenbetogingen van vorige maand in de Tibetaanse hoofdstad Lhasa. De Dalai Lama zelf ontkent dat. 

De Chinese oproerpolitie gebruikte harde hand om de manifestaties de kop in te drukken, waarvoor het land nu internationaal veroordeeld wordt. Enkele topdiplomaten, waaronder de Duitse bondskanselier Angela Merkel en de Britse premier Gordon Brown, lieten al weten dat ze uit protest de openingsceremonie niet zullen bijwonen. 

Tokio was slechts een tussenstop voor de Dalai Lama, op weg naar de Verenigde Staten. Zijn reis naar de VS heeft naar eigen zeggen geen politieke doelen. Volgens mediaberichten zal de Dalai Lama een toespraak houden in Seattle, in de staat Washington. 

5. Dalai Lama ereburger van Parijs 22/04/2008  

Het besluit van de gemeenteraad van Parijs om de Dalai Lama tot ereburger van de Franse hoofdstad te benoemen is 'een nieuwe belediging' van China. Het zal de diplomatieke betrekkingen tussen China en Frankrijk schaden, verklaarde de Chinese regering dinsdag. Dat meldt de Nederlandse Volkskrant. 

Vele Chinezen voelen zich gegriefd door de internationale protesten tegen 'hun' Olympische Spelen. De door pro-Tibet demonstranten in de war geschopte tocht van de olympische fakkel door Parijs, op 7 april, leidde in China tot grote woede. 

Terwijl de Franse regering haar best deed de plooien glad te strijken, riep de Parijse gemeenteraad maandag de Dalai Lama tot ereburger uit. 

'Deze daad is een welbewuste inmenging in China's binnenlandse zaken en brengt de betrekkingen tussen China en Frankrijk, vooral die tussen Parijs en Peking, grote schade toe', aldus het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken in een verklaring. 

Het eerbetoon aan de Dalai Lama 'zal alleen maar worden beschouwd als een belediging van de 1,3 miljard Chinezen, inclusief Tibetanen'. In de verklaring werd niet ingegaan op het verlenen van dezelfde eer door Parijs aan de Chinese mensenrechtenactivist Hu Jia, die onlangs wegens ondermijnende activiteiten tot 3,5 jaar gevangenisstraf werd veroordeeld.

6. China praat met gezant Dalai Lama 25/04/2008 

De Chinese regering toont zich bereid om in de komende dagen een dialoog met een vertegenwoordiger van de Dalai Lama aan te gaan. De geestelijke leider van de Tibetanen had daar zelf om gevraagd.

Het Chinese staatspersbureau Xinhua heeft dat vrijdag gemeld. 

"Gezien de herhaalde verzoeken van de Dalai Lama voor een herneming van de gesprekken, zullen de bevoegde departementen van de centrale Chinese regering in de komende dagen contacten en consultaties hebben met een privé-vertegenwoordiger van de Dalai Lama", aldus Xinhua op gezag van een anonieme officiële bron. 

Geen details
Over de aard van die ontmoeting en de identiteit van de deelnemers gaf Xinhua geen verdere details. Wel liet de aangehaalde functionaris al weten dat het beleid van Peking ten opzichte van Tibet niet veranderd is.

De Chinese autoriteiten hopen volgens de anonieme bron ook dat de Tibetaanse leider geloofwaardige stappen zet om separatistische activiteiten stop te zetten. Peking heeft de Dalai Lama er eerder van beschuldigd rellen te hebben uitgelokt om de Olympische Spelen in Peking te saboteren.

Net voor het bericht had Europees Commissievoorzitter José Manuel Barroso na gesprekken met de Chinese premier Wen Jibao in Peking zich optimistisch getoond dat er in de kwestie Tibet snel een positieve ontwikkeling zou zijn. De Dalai Lama verwelkomde de aankondiging van Peking al. 

7. Interpol waarschuwt voor terreur op Spelen 25/04/2008  

De internationale politieorganisatie Interpol waarschuwt dat er een reële kans is dat Al-Qaeda of andere terreurbewegingen zullen toeslaan tijdens de Olympische Spelen van komende zomer in Peking. 

Hoewel China zegt dat het al verscheidene plannen om tijdens de Spelen een aanslag te plegen verijdelde, waarschuwt Interpol-topman Ronald Noble dat het evenement een gemakkelijk doelwit blijft. Het gevaar voor zware aanslagen is volgens hem groter dan aangenomen wordt. 

De Chinese media berichtten al dat moslimterroristen plannen hadden om een vliegtuig te laten neerstorten tijdens de Spelen. 

Manifestaties
Volgens Noble komt het gevaar echter ook uit een andere hoek. De manifestanten die de voorbije weken probeerden om de Olympische vlam te doven, zullen volgens hem ook in Peking proberen toe te slaan.

"Het protest kan gaan van het blokkeren van de toegangswegen, tot het verstoren van de competities en zelfs echte aanvallen op atleten of de sportinfrastructuur", aldus Noble.

Een team van Interpol-agenten zal de Chinese politie trainingen geven in crisismanagement.

8 Krant: De Standaard

8.1 'Tijd dat we vechten voor onze zaak' 

BRUSSEL - INTERVIEW Tsewang Rigzin, TIBET-activist Leider Tibetan Youth Congress strijdt voor een onafhankelijk Tibet en wil radicaler zijn dan de dalai lama.  

De Standaard, vrijdag 18 april 2008

Het was gisteren niet gemakkelijk om Tsewang Rigzin te bereiken. In de loop van de middag probeerde hij - tevergeefs overigens - de route van de Olympische vlam in New Delhi te verstoren en wou hij niet aan de telefoon komen. 's Avonds pendelde hij tussen verschillende politiestations om de arrestanten te bezoeken. De president van het Tibetan Youth Congress beleeft hoogdagen. Zijn organisatie is een van de gangmakers van de protesten tegen de olympische fakkel.  

'Ik vind dat de Olympische Spelen moeten worden geboycot. China zegt altijd dat Olympische Spelen niets met politiek te maken hebben, maar dat is onzin. China gebruikt de Olympische Spelen als propaganda, net zoals deze estafetteloop. Die is nog nooit zo lang geweest, hij moet de economische en politieke macht van China uitdrukken. De Chinezen noemen de route “het parcours van de harmonie. Wij spreken van “de vlam van de schande.'

- De route van de fakkel loopt ook door Tibet
'Dat vinden wij helemaal schandalig. Ze gaan door Tibet en ze beklimmen de Mount Everest, en beide behoren ons toe. Tibet lijdt al jarenlang onder de brutale repressie van de Chinezen. Het wordt tijd dat we daartegen in actie komen. Tibet was vroeger een onafhankelijke natie, wij vragen waar we recht op hebben. Onafhankelijkheid is de enige oplossing voor Tibet.' 

- Jullie zijn veel radicaler dan de dalai lama die ervoor pleit om van Tibet een autonome regio te maken
'De dalai lama gelooft dat hij de Tibetaanse cultuur, het geloof en de nationale identiteit kan behouden, terwijl de Chinezen defensie en buitenlands beleid behouden. Dat noemt hij de “middenweg,, en daar geloven wij niet meer in. De dalai lama zit al 25 jaar aan tafel met de Chinezen en dat heeft ons tot niets geleid. We worden al vijftig jaar slecht behandeld en vernederd. Het wordt tijd dat we vechten voor onze zaak. We weten dat het een langdurige strijd zal worden, maar we moeten moedig zijn en als Tibetanen onze verantwoordelijkheid nemen.'

- Was het Tibetan Youth Congres de motor achter de opstand in Lhasa vorige maand?
'U bedoelt vorige maand toen de Chinese ordediensten zo brutaal op de Tibetanen reageerden? Neen, wij hadden daar niets mee te maken. Het was het initiatief van de Tibetanen in Tibet zelf. Ze wilden frustraties uiten over het feit dat ze zo slecht behandeld worden.'

- Hoe staan jullie tegenover het gebruik van geweld?
'Wij zijn altijd vredevol geweest, wij grijpen niet naar het geweld. Maar als de inwoners van Tibet gewelddadig worden, dan is dat helemaal de schuld van de Chinezen. Het zou me trouwens niet verbazen dat de Chinezen binnenkort gaan verspreiden dat wij achter het geweld zitten, want zo werken ze nu eenmaal.' 
www.standaard.be/tibet

Corry Hancké

8.2 De Olympische fakkel reist door belegerd New Delhi

In de Indiase hoofdstad was het vlamparcours fors ingekort.  

Het was lang geleden dat het nog zo stil was geweest in de Indiase hoofdstad New Delhi. In het koloniale gedeelte van de stad waar de ambtenaren de Indiase administratie op orde houden, waren alle auto's en voetgangers verbannen. De honderdduizenden personeelsleden waren aangemaand om zich gedeisd te houden. Ze mochten niet op de daken van de gebouwen gaan staan en ze moesten wegblijven van de ramen. 

Alleen 500 officiële genodigden, een groep schoolkinderen - ook uitgenodigd - en de vijftienduizend politieagenten waren aanwezig om naar de estafetteloop met de Olympische fakkel te kijken. 

De Indiase regering wilde te allen prijze vermijden dat het parcours voor de Olympische fakkel ontsierd zou worden door Tibetaanse vlaggen of woedende manifestanten die reageren op het Chinabeleid. Ze had de oorspronkelijke route tot een derde ingekort. De zeventig lopers moesten samen drie kilometer afleggen, het was dus drummen om de fakkel vast te kunnen houden.

De estafettelopers, die in Londen, Parijs en San Francisco omringd waren door medewerkers van de Chinese speciale politie-eenheid, hadden voor de gelegenheid nog een extra cordon Indiase veiligheidsagenten meegekregen.

Er is in de buurt van de Olympische vlam dan ook geen enkel incident opgetreden. De voornaamste problemen waar de Indiase kranten over berichtten, was de verkeersopstopping in New Delhi als gevolg van de veiligheidsmaatregelen.

Toch had de Indiase overheid alle reden om ongerust te zijn. Er wonen in India zo'n 100.000 Tibetanen in ballingschap, en de radicalen onder hen lieten de laatste maand luidruchtig van zich horen. Nadat op 10 maart een opstand uitbrak in de Tibetaanse hoofdstad Lhasa, toen twee monniken waren opgepakt die aan het betogen waren, voerden ballingen in India actie. Ze bestormden de Chinese ambassade, schoren hun haar af en betoogden. Ze reageerden daarmee tegen wat zij de Chinese bezetting van Tibet noemen.  

De passage van de Olympische toorts op weg naar Peking is voor de Tibetaanse actievoerders de gedroomde setting om hun protesten luid te laten klinken. Toen het Olympisch vuur woensdagavond arriveerde in de luchthaven van New Delhi, stonden tientallen boze Tibetanen langs de weg naar de stad. In Mumbai, de tweede grootste Indiase stad, arresteerde de politie 25 manifestanten die het Chinese consulaat wilden bestormen. Ook in het afgelegen stadje Ladakh in de Himalayabergen, dat aan de grens met Tibet ligt, marcheerden naar schatting 5.000 Tibetaanse ballingen en boeddhistische monniken tegen China. 

Op voorhand hadden de Tibetaanse ballingen aangekondigd dat ze een verrassingsact zouden opvoeren, maar ze konden nergens door de veiligheidsgordel geraken (zie interview hierboven). 

Wél hebben ze een eigen alternatieve loop georganiseerd met een fakkel. De vlam werd ontstoken op een plechtigheid waarbij boeddhisten, hindoes en sikhs samen baden in de buurt waar Mahatma Gandhi werd gecremeerd.