SixPackDe SixPack is een onderzoeksgerichte opdracht waarbij de informatie in veel gevallen afkomstig zal zijn van internet. Maar ook andere bronnen, zoals boeken, krantenartikelen en interviews komen in aanmerking. De SixPack is enerzijds gebaseerd op de webquest zoals die in 1995 werd ontwikkeld door de Amerikaan Bernie Dodge en anderzijds op het informatievaardigheden concept van de Big6. |
Albert van der Kaap, Enschede, albert@vanderkaap.org
Het verwerven van informatie
Systematisch
verzamelen van informatie
Om leerlingen te ondersteunen bij het verwerven en
selecteren van informatie kun je gebruik maken van een
meer of minder gedetailleerd stappenplan, waarin de
activiteiten die de leerlingen moeten uitvoeren worden
beschreven.
Ook kun je leerlingen helpen door dit onderdeel voor te
structureren door bijvoorbeeld in de opdracht één of
meer (invul) schema's opnemen. Stel de leerlingen moeten
informatie verzamelen over mobieltjes om daaruit
uiteindelijk een keuze te maken. Het volgende schema kan
de leerlingen dan op weg helpen.
|
|
KPN |
T-Mobile |
Vodafone |
I-Phone |
|
|
|
Prepaid |
|
|
|
|
|
|
|
Abonnement |
|
|
|
|
|
|
|
Camera |
|
|
|
|
|
|
|
Mp-3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
In hogere leerjaren kun je er voor kiezen om leerlingen
alleen gerichte tips of aanwijzingen te geven als zij
dreigen vast te lopen.
Bruikbaarheid en betrouwbaarheid
Als leerlingen zelf informatie moeten zoeken is het
belangrijk om in een opdracht, zeker in de lagere
leerjaren, expliciet aandacht te besteden aan het
beoordelen van informatie op bruikbaarheid en
betrouwbaarheid. Dat geldt zeker voor informatie van
internet. Om leerlingen te stimuleren dit aspect serieus
te nemen is het zinvol dit ook mee te nemen in de
beoordeling.
Bruikbaarheid van informatie
Niet alle websites die gevonden worden als gevolg van
het intypen van een of meer trefwoorden zijn bruikbaar
voor de (onderzoeks) vraag en maar zelden levert een
website het kant en klare antwoord op een. Leerlingen
moeten daarom leren gericht naar bruikbare informatie op
een website te zoeken. Daarvoor moeten zij bijvoorbeeld
weten dat zij met Ctrl F binnen een website op
trefwoorden kunnen zoeken. Maar zij moeten ook leren de
inhoud van een website kritisch te beoordelen.
Vraag leerlingen bijvoorbeeld een beperkt aantal
websites te selecteren en aan te geven voor welke
deelvraag of voor welk aspect van het onderzoek de
website informatie biedt. Je kunt hiervoor bijvoorbeeld
onderstaand formulier gebruiken.
Beoordelingsformulier bruikbaarheid website
|
Adres website: |
http://
|
|
Titel van het artikel |
|
|
Onderwerp:
|
|
|
Op welke vraag/ op welk aspect geeft dit artikel
een (deel van) een antwoord
|
|
Betrouwbaarheid van informatie
Minstens zo belangrijk en vaak nog veel moeilijker is
het om informatie te beoordelen op betrouwbaarheid. Dat
geldt zeker als het om informatie van internet gaat, die
lang niet altijd betrouwbaar is. Zo bevatten veel
artikelen op internet geen gegevens die nodig zijn om de
autoriteit van de auteur vast te stellen. Andere
websites hebben bijvoorbeeld een propagandistisch
karakter. Vraag leerlingen, zeker in de lagere
leerjaren, daarom een aantal door hen gekozen websites
te beoordelen op betrouwbaarheid aan de hand van
onderstaand beoordelingsformulier. Op Histoforum staat
een voorbeeld van een
opdracht waarin het accent ligt op
het beoordelen van informatie op internet.
Beoordelingsformulier betrouwbaarheid website
|
Adres website: |
http://
|
|
|
|
Beschrijving
website: |
Titel:
|
|
|
|
Onderwerp: |
|
|
|
|
Deelrubriek |
Vragen ter beoordeling van de website naar
aanleiding van deze deelrubriek |
Criterium relevant? |
Jouw oordeel |
|
Algemeen |
Wanneer is het artikel gepubliceerd? |
O |
jaartal:
/niet bekend |
|
|
Wordt er een ‘last update’ vermeld? |
O |
ja/nee |
|
|
Is de informatie actueel? |
O |
ja/nee/niet relevant |
|
|
Werken de hyperlinks op de website? |
O |
ja/nee/gedeeltelijk |
|
|
Is het taalgebruik correct |
O |
ja/nee |
|
Auteur(s) |
Is duidelijk wie de auteur(s)/organisatie
is/zijn? |
O |
ja/nee |
|
Kun je in contact treden met de auteur(s)? |
O |
|
|
|
Is de deskundigheid van de auteur(s) duidelijk? |
O |
ja/nee |
|
|
Soort informatie |
Is de doelgroep duidelijk? |
O |
ja/nee |
|
|
Is het doel van de website duidelijk? |
O |
ja/nee |
|
|
Heeft de site een informatief karakter? |
O |
ja/nee |
|
|
Maakt de auteur duidelijk wat zijn bronnen zijn? |
O |
ja/nee |
|
|
Maakt de site propaganda voor een bepaald
standpunt? |
O |
ja/nee |
|
|
Is de site van een organisatie die een bepaald
belang heeft bij het onderwerp? |
O |
ja/nee |
|
|
Valt de tekst op door uitgesproken meningen? |
O |
ja/nee |
|
|
Als de auteur anderen van zijn standpunt wil
overtuigen, maakt hij dan duidelijk welk
standpunt hij inneemt? |
O |
ja/nee |
|
|
Worden er meerdere visies op het onderwerp
gepresenteerd? |
O |
ja/nee |
|
|
Is de geboden informatie feitelijk juist? Kun je
de informatie nog op andere plaatsen opvragen? |
O |
ja/nee/onzeker |
|
|
Worden bronvermeldingen gegeven bij de
aangeboden informatie? |
O |
ja/nee |
|
|
Bevat de site primaire bronnen of primaire
informatie (bijvoorbeeld resultaten uit eigen
onderzoek) |
O |
ja/nee/onduidelijk |
|
Relevantie |
Biedt de website relevante informatie voor het
beantwoorden van hoofd- en /of deelvragen |
O |
ja/nee |
Evaluatie en reflectie
Om te bereiken dat leerlingen leren op methodische wijze
onderzoek te doen en dit gaan internaliseren is het
zinvol leerlingen te vragen elke onderzoeksstap (kort)
te evalueren. Daarvoor kan in de opdracht een
deelopdracht/aanwijzing worden opgenomen. Ook is het
belangrijk deze evaluatie mee te laten tellen in de
beoordeling.
Mogelijke evaluatievragen op het eind van deze stap.
-
Maakt de informatie die je hebt verzameld het mogelijk een antwoord te formuleren op de (deel) vragen van je onderzoek?
-
Welke aanvullende informatie heb je nodig om dit wel mogelijk te maken en waar vind je die informatie?
-
Was het moeilijk om bruikbare informatie voor je onderzoek te vinden? Zo ja, waarom was dat moeilijk?
-
Was het moeilijk om informatie te beoordelen op betrouwbaarheid? Zo ja, waarom was dat moeilijk?
In de hogere leerjaren kunt u, desgewenst, de aanwijzingen voor de evaluatie achterwege laten. De leerling moet dan zel kiezen voor een adequate evaluatievorm.
Complexiteitsscan
Om de
moeilijkheidsgraad van dit onderdeel van de SixPack in
beeld te brengen kun je gebruik maken
van de
complexiteitsscan. Nadat
je de
scan voor elk onderdeel hebt ingevuld, krijg je op het werkblad RES
een overzicht van de moeilijke onderdelen van de
opdracht.
Blijkt de opdracht als geheel te moeilijk voor de
doelgroep, dan kun je onderdelen ervan vereenvoudigen.
De SixPack
Onderdelen van de SixPack
Copyright: Albert van der Kaap, 2010