Lesmateriaal
Brugge in de middeleeuwen
Brugge in de middeleeuwen is een lessenserie over leven en werken in Brugge in de periode 1300-1500.
Leven in middeleeuws Brugge
Leven in middeleeuws Brugge
Download
hier
de opdrachten in Word!
Opdracht 1
Bekijk het
filmpje over de verdediging van een middeleeeuwse stad
en schrijf op hoe een middeleeuwse stad werd beveiligd.
Gebruik voor het maken van de volgende opdrachten
deze tekst.
Opdracht 2
Graan was in de middeleeuwen een zeer belangrijk
product.
a. Leg uit waarom graan zo'n belangrijk product was.
b. In de stad Brugge zelf kon maar weinig graan worden
verbouwd. Hoe kwamen de Bruggelingen aan graan?
c. Waarom zouden de graanprijzen stijgen als er op het
platteland rond Brugge een slechte graanoogst was
geweest?
Opdracht 3
Toen het aantal handelaren in Brugge toenam, trokken
steeds meer mensen van het platteland naar de stad.
Brugge groeide uit tot een van de grootste steden van
Europa. Rond het jaar 1300 woonden er ongeveer 35.000
mensen in Brugge.
a. Leg uit waarom een slechte zomer voor iemand die op
het platteland woorden een reden kon zijn om naar de
stad te verhuizen.
b. Waarom gingen de mensen die van het platteland
vertrokken, juist naar Brugge (of naar een andere grote
stad als Ieper of Gent)?
c. Niet alle mensen die van het platteland naar de stad
gingen, vonden er werk. Hoe konden zij toch aan eten
komen?
Opdracht 4
Uit de late middeleeuwen is een groot aantal
voorschriften bekend, waarmee de stadsbesturen
probeerden de voedselvoorziening te regelen. Veel van
die maatregelen richtte zich op het omringende
platteland. Een voorbeeld is een voorschrift van het
stadsbestuur van Gent uit 1351. Hierin stond dat de
boeren uit de plattelandsgemeenten in de buurt van Gent
hun goederen naar de stadsmarkt moesten brengen en ze
daar verkopen.
Omdat er vaak een tekort aan levensmiddelen was, mochten
de slagers niet meer vlees en de bakkers niet meer graan
in voorraad hebben dan ze voor hun eigen bedrijf nodig
hadden. Het aanleggen van grote voorraden zou namelijk
tot prijsverhoging kunnen leiden.
De stadsbesturen namen niet alleen maatregelen voor de
voedselvoorziening. Gent bijvoorbeeld verbood in 1314
het maken van laken op het platteland binnen een straal
van 30 kilometer rondom de stad. Ambtenaren in dienst
van de gemeente moesten er op toezien dat men zich ook
aan die maatregelen hield. In de 14e eeuw waren er
steeds meer van die ambtenaren nodig.
a. Leg uit waarom een grote stad als Brugge (of Gent)
maatregelen moest nemen om de voedselvoorziening te
regelen.
b. Waarom moesten slagers en bakkers geen grote
voorraden aanleggen?
c. Waarom was dit verbod op het maken van laken op het
platteland rond Gent erg belangrijk voor de Gentenaren?
d. Verklaar de volgende zinnen:
• 'Zonder omringend platteland geen grote steden'
• 'Zonder steden meer werk op het platteland'
Opdracht 5
Er waren nogal wat verschillen tussen de buurt waar de
rijke Bruggelingen hun huizen hadden laten bouwen en de
buurt waar de armen woonden. Noem drie verschillen.
Bekijk voor je antwoord o.a. de volgende filmpjes:
Het filmpje over de middeleeuwse stad
Het filmpje over de huizen in een middeleeuwse stad
Het filmpje over een straat in de middeleeuwen
Stad in de middeleeuwen
Kleinste brug van Brugge. Deze verbindt het Hof
Arents met de Onze-Lieve-Vrouwekerk.
Opdracht 6
1. Menukaart van het 'Sint-Janshospitaal' | 2.
Menukaart van 'De Gouden Leeuw' |
Vooraf kippensoep |
|
Dagmenu soep gemaakt van bonen, erwten, witte wortels en uien Opgediend met grof zwart brood en een stukje kaas. |
Hoofdgerechten * kabeljauw, klaargemaakt met kruiden * varkensvlees in knoflooksaus * gestoofd rundvlees * gerookte ham * wild in paddestoelensaus Alle gerechten worden opgediend met witbrood |
Drank water bier |
Dranken rode wijn bier |
Hierboven zie je de twee menukaarten. Bekijk ze goed en beantwoord dan de volgende vragen. Gebruik voor je antwoord deze tekst en bekijk ook het filmpje over eten in de middeleeuwen.
a. Aardappelen kende men in de Middeleeuwen nog niet. Wat at men in plaats van aardappelen?
b. Waarom zou er in de soep van het dagmenu van het Sint-Janshospitaal geen vlees of vis hebben gezeten?
c. Welke gerechten mis je in de maaltijden in de Middeleeuwen, die nu wel regelmatig worden gegeten?
Opdracht 7
Bier was verreweg de belangrijkste drank. De meeste
mensen begonnen hun dag met een stuk brood en bier. Soms
werd er een glas melk gedronken, maar eigenlijk was dat
maar kinderkost. Water was er mestaal wel genoeg, maar
van zeer slechte kwaliteit, zodat men daar maar beter
niet teveel van kon drinken. Water was voor de beesten
of om je kleren te wassen.
a. Wat dronken de rijken naast bier ook nog wel?
b. Een bekend gezegde was 'bier wordt niet voor de
ganzen gebrouwen'. Wat zal daarmee bedoeld zijn?
c. Het goed houden van vlees en vis was niet
gemakkelijk. Om onplezierige smaakjes en geurtjes weg te
werken werden vleesgerechten in de Middeleeuwen vaak
zeer sterk gekruid.
d. Bedenk een reden waarom het goed houden van vlees in
de Middeleeuwen moeilijk was.
e. Waar kwamen de kruiden vandaan?
Opdracht 8
Bevolkingssamenstelling
a. Hieronder staan negen personen. In welke laag van een
bevolkingspiramide (met vijf lagen) hoort elke persoon?
1. een wever
2. een herbergier
3. een stadsbestuurder
4. een lader en losser van schepen
5. een bedelaar
6. een handelaar
7. een marktkoopman
8. een bankier
9. een pastoor
b. Wat bepaalt de plaats van iemand in de
bevolkingspiramide?