Histoforum Nieuwsbrief

Nieuwsbrief

Jaargang 11, nummer 185, april 2021 I

Overzicht (na)scholingen en conferenties

- Online keynote van Carla van Boxtel over historische kennis, 7 april om 19.30 uur

- Online workshop over de herijkte canon, 8 april 2021, 16.00 -  20.00 uur

- Workshop De Verlichting met Jeroen Koch op 11 juni 

Landelijke examenbespreking vmbo TL (online)

Het centraal eindexamen geschiedenis vmbo TL zal dit jaar op dinsdag 25 mei worden afgenomen. De landelijke bespreking van dit examen staat gepland op vrijdag 28 mei 15.00 uur. Op dit moment verwachten wij nog een onlinebijeenkomst. Mocht de situatie dit toelaten, dan is een bijeenkomst op locatie wellicht een optie. Uiterlijk een dag later is het de bedoeling dat het verslag van deze bespreking weer online zal worden gepubliceerd.

De vmbo-commissie zoekt dringend collega's (met ervaring) lesgevend in het examenjaar die willen meepraten tijdens deze landelijke bespreking (en eventueel nogmaals na de afname van het examen in het tweede tijdvak, mocht dit nodig zijn).

Aanmelden kan via Martin Bezemer (voorzitter) brm@groevenbeek.nl  en/of Fred van Kruistum (secretaris) f.vankruistum@kennemercollege.nl.  Wij nemen z.s.m. contact met je op.    

Onderzoek kiezen van een methode

De neutraliteitspolitiek van de Nederlandse regering onder leiding van Hendrikus Colijn is in geschiedenismethodes vaak een onderbelicht onderwerp. De vraag in hoeverre de Nederlandse regering nu daadwerkelijk neutraal was in de jaren ’30, stond centraal in mijn afstudeeronderzoek. Daarbij heb ik onderzocht hoe dit onderwerp het beste ingevoegd zou kunnen worden in een geschiedenismethode.
Op dit moment doe ik een vervolgstudie en onderzoek ik hoe wij ons als geschiedenisdocenten oriënteren bij het kiezen van een nieuwe lesmethode. Wil jij anoniem deelnemen aan dit onderzoek door de vragenlijst even in te vullen (tijdsduur: 5 minuten)? Door de lijst in te vullen help je bij het verzamelen van de benodigde data en het verbeteren van het geschiedenisonderwijs. Bovendien krijg je door het invullen van de enquête helder voor ogen wat voor jou de ideale geschiedenismethode is.
Klik hier voor het starten van de enquête.
Hartelijk bedankt voor jouw tijdsinvestering in het geschiedenisonderwijs, Ruben Dane. 

Toetsen HC Het Britse Rijk

Het is voor 5h momenteel behoorlijk zoeken naar geschikte examenvragen rond het Britse Wereldrijk en Nederland 1948-2008, mailt een collega mij. Zijn er collega's die al toetsen (of toetsvragen) hebben gemaakt en die die via Histoforum met andere collega's willen delen? Ik zal ze graag toevoegen aan de verzameling met examenvragen (achter de bekende inloggegevens). U kuny uw toets mailen naar kaap@kpnmail.nl.

Bij voorbaat mijn dank, namens uw collega's  voor de te nemen moeite. 

Keynote Carla van Boxtel over historische kennis

Carla van Boxtel geeft op 7 April om 19.30 uur een keynote over historische kennis in de Heirnet keynotes reeks.
Historical knowledge is an important resource to think and reason about the past, to understand the present and reflect on future possibilities. In this presentation, the question of what historical knowledge we should focus on in history education, is addressed by exploring types of historical knowledge. This will be done from the disciplinary perspective, the students’ perspective, and the curriculum and classroom perspective. Examples are given of insights from recent research and questions that rise in the current revision of the chronological frame of reference that is part of the Dutch history curriculum.

Houten sculptuur nog ouder dan gedacht

Het Shigir-beeldje, gevonden in de Oeral, blijkt nog ouder dan gedacht, veel ouder dan Stonehenge of de piramiden. Interessante opmerking in dit artikel is dat onze opvattingen over het al dan niet maken van kunst van prehistorische volken heel vaak gebaseerd is op het ontbreken van bewijs. Dit wil zeker niet zeggen dat het het er niet is geweest, maar simpelweg dat we het niet hebben gevonden, bijvoorbeeld omdat het mogelijk was gemaakt van organisch materiaal.

Ik maakte ooit deze opdracht die hiermee vergelijkbaar is: https://histoforum.net/toetsopdrachten/schoen.html

Landelijke examenbespreking havo en vwo (online)

Dit jaar is het CSE voor zowel havo als vwo op dinsdag 18 mei. De regionale en landelijke bespreking zijn dit jaar online en vinden plaats op donderdag 20 en vrijdag 21 mei in de namiddag of begin van de avond. Net als andere jaren zal er ook een examenforum zijn.

Lees verder op de website van de VGN.

De middeleeuwen en daarna

Op deze pagina staan nieuwe artikelen met werkmateriaal voor leerlingen van Jan Uyttendaele over culturele aspecten van de middeleeuwen, bijvoorbeeld over het Kerelslied. Het Kerelslied (lied 85 uit het gruuthuse-handschrift) is wellicht ontstaan tijdens de Gentse Oorlog, vermoedelijk in of na 1382. Na hun overwinning op het Beverhoutsveld hadden de Gentenaars de Brugse stedelijke elite, die de kant van graaf Lodewijk van Male had gekozen, over de kling gejaagd. Met de kerels worden de plattelandsbewoners bedoeld, die de zijde van de Gentenaars gekozen hadden. Het Kerelslied is een spotlied waarin de Brugse elite afrekent met die opstandige boeren uit het Gentse. 

Niet competitie, maar demografie verklaart het uitsterven van Neanderthalers

Veel mensen denken dat Neanderthalers zijn uitgestorven doordat ze een concurrentiestrijd verloren van Homo sapiens. Maar er leven ook andere ideeën onder archeologen: het barre klimaat van de ijstijd, of het leven in kleinere groepen. Maar wat is nu de consensus in het vakgebied? En hoe sterk is die?

Lees verder

Drie Egyptische kronen

Heeft u, net als ik, de leerlingen altijd verteld dat de witte kroon van Boven-Egypte werd samengevoegd met de rode van Bendeden-Egypte  bij de vereniging van beide rijken tot een rijk? Het verhaal toch net wat genuanceerder te liggen vertelt Jona Lendering in een blog op zijn website Mainzer Beobachter.

 

Gladatoren en de duimen

Mogelijk heb ik ook jarenlang een foutief verhaal verteld met betrekking tot de duim omhoog of omlaag. 

Ingewanden Michiel de Ruyter

Zo lees je nog eens wat. De ingwanden van Michiel de Ruyter zijn begraven op het eiland Sicilië (de rest ligt in de Nieuwe Kerk in Amsterdam), maar we weten nu ook exact waar.
Lees verder

Decolonising History - a EuroClio Webinar Series

How can we teach about colonialism without resorting to a narrative of victims and perpetrators? How do we account for the impact of colonialism on history curricula? And how can we recognise and challenge our own biases?

Following the killing of George Floyd and the worldwide Black Lives Matter protests, we have been asking ourselves these questions. We are proud to launch our webinar series and thematic month ‘Decolonising History’, during which we will tackle these key questions for history educators today. Join us online from the 16th of April to the 18th of May! Participation is free for all VGN members! Register here. Take a look at our website for more information.

Nieuwe fragmenten van Dode Zeerol gevonden

In de zogenoemde Horrorgrot in de Woestijn van Judea, nabij Ein Gedi aan de Dode Zee, zijn fragmenten van een Dode Zeerol gevonden. Op de fragmenten staan teksten in het Grieks uit bijbelboeken van ‘Kleine Profeten’ zoals Zacharia en Micha.
Lees verder  

Knowing history in schools

Onlangs verscheen Knowing History in Schools, onder redactie van Arthur Chapman.

Kunstwerken uit het Louvre online

Op de website van het Louvre zijn bijna 500.000 kunstwerken online te bekijken.

De overheid, dat zijn wij: De Atheense democratie

Over de huidige gelijkstelling van democratie met het parlement zouden de oude Atheners verbijsterd zijn geweest. Zij waren veel directer bij het bestuur betrokken: op een gewone Atheense werkdag was één op de zes burgers in politieke functie. Toch kan het Atheense systeem wel degelijk worden beschouwd als voorloper van de moderne democratie.
Lees het artikel van Anton van Hooff

Online Nationaal Geschiedenisonderwijs Congres

Tussen 13 en 28 april organiseert de VGN in samenwerking met de geschiedenisafdeling van de Erasmus Universiteit Rotterdam een serie digitale nascholingsworkshops over de thematiek 'Wie zijn wij en wie waren zij? Identiteit en identificatie in het geschiedenisonderwijs'. Deze nascholingsworkshops komen overeen met de workshops en lezingen voor het congres dat gepland was op 13 maart 2020 maar vanwege corona niet kon doorgaan.
Meer informatie over het programma volgt z.s.m.. Hou daarvoor onze website in de gaten!

Online jaarvergadering VGN

Bent u benieuwd wat wij als VGN allemaal doen? En bent u benieuwd naar de activiteiten van de commissie in het afgelopen en komende jaar? Meld u dan nu aan voor de jaarvergadering!

Wij zijn als bestuur hard bezig met onze visie op een nieuwe structuur binnen de vereniging en daarvoor hebben we jullie input nodig. Natuurlijk wil het bestuur ook graag het afgelopen jaar evalueren en vooruit kijken naar de toekomst. Welke kant gaan we met de VGN op en wat voor vereniging willen we zijn om ook toekomstbestendig te zijn? Er is ruimte voor de commissies om kort hun activiteiten toe te lichten en nieuwe plannen te presenteren.

De jaarvergadering vindt plaats op 19 april van 16.30 tot 18.00 online. U krijgt na aanmelding een link. Meer informatie vindt later deze week op onze website. Aanmelden kan door te mailen naar onze secretaris Maarten van Gils. maartenvgils@hotmail.com       

Hersencellen uit Pompeii

Onderzoekers hebben hersencellen gevonden van een inwoner van Pompeii die nog intact waren. De man is omgekomen bij de beroemde uitbarsting van de Vesuvius in 709. na Christius. Veel wijzer worden we er niet van, zegt Jona Lendering, want de hersencellen zijn helemaal van glas geworden..

Lees verder 

Onderzoek naar gastlessen van ooggetuigen van de Tweede Wereldoorlog

Bent u docent of leerkracht en geïnteresseerd in verhalen van ooggetuigen van de Tweede Wereldoorlog in de klas? Dan wordt uw input in de enquête van het Landelijk Steunpunt Gastsprekers WOII – heden (LSG) zeer gewaardeerd.
LSG organiseert gastlessen door ooggetuigen die de oorlog zelf hebben meegemaakt én door naoorlogse gastsprekers die hun familieverhaal over de oorlog vertellen. Ook jonge veteranen vertellen over hun ervaringen tijdens vredesmissies.
Vertellingen door de 1e generatie ooggetuigen (geboren voor of in de oorlog) worden echter schaars vanwege hun hoge leeftijd. Daarom heeft LSG een transitie ingezet naar naoorlogse gastsprekers (geboren na de bevrijding).
Naoorlogse gastsprekers vertellen naast hun familiegeschiedenis ook over de impact daarvan op hun eigen leven.
In dat kader vragen we u om de korte enquête in te vullen via https://nl.research.net/r/onderzoekLSG  of via de website van LSG www.steunpuntgastsprekers.nl
De enquête is bedoeld voor docenten en leerkrachten die lesgeven over de Tweede Wereldoorlog, geschiedenis of burgerschap.
Ook wanneer u geen ervaring heeft met deze lessen wordt u van harte uitgenodigd om de enquête in te vullen.
Op verzoek van LSG wordt de enquête uitgevoerd door Verwonderzoek, een onafhankelijk onderzoeksbureau.
Onder de respondenten verloten we 10 exemplaren van het jeugdboek "Wij waren erbij" (De Schrijvers van de Ronde Tafel - uitgeverij Leopold), een bundeling van 12 korte verhalen van ooggetuigen.

Uitschot in uniform, de WA 1932-1945

Paul van de Water bespreekt op Traces of War het boek Uitschot in uniform, de WA 1932-1945 van Gertjan Broek dat onlangs is uitgekomen.

Collegetour Rutger Bregman

Rutger Bregman is alumnus van het jaar van de Universiteit Utrecht. Ter gelegenheid daarvan hield Sophie van den Enk een interview met hem. Deze uitzending is hier teruig te zien.  

Bronnenanalyse

Op YouTube staat een elfdelige, Engelstalige, serie filmpjes waarin allerlei aspecten van het analyseren van historische bronnen worden besproken. 

Docenten (Geschiedenis/Klassieke Talen) gezocht!

Wilt u werken met een gratis lespakket over een meisje dat tijdens de 1e eeuw na Christus in Rome leefde? Voor het project ‘Chatten met het verleden’ zijn wij op zoek naar docenten (GS/KT) die met hun bovenbouwleerlingen mee willen werken aan de ontwikkeling van een chatbot. Deze chatbot wordt ingezet in het Rijksmuseum van Oudheden te Leiden. Bezoekers kunnen vragen stellen aan een historisch figuur verbonden aan een object in het museum.
Meer informatie over het project:
Voor de chatbot hebben we ‘content’ nodig, die leerlingen (uit bovenbouw havo/vwo) aan de hand van een door ons ontwikkelde opdracht maken. In deze opdracht werken leerlingen samen aan een script. Ze doen daarvoor onderzoek naar de historische context, leren vragen en antwoorden formuleren en kunnen creatief aan de slag met het onderwerp.

Er kunnen 1 tot 2 reguliere lesuren aan worden besteed, maar de opdracht kan ook worden benut als PO buiten de lessen om. Inhoudelijk kan het aansluiten bij de behandeling/toetsing van Tijdvak 2.

Interesse? Stuur dan een email voor meer informatie en het lespakket naar Nadira Saab n.saab@iclon.leidenuniv.nl  

Quiz Willem I, II en III

Misschien aardig voor examenkandidaten vmbo-tl, een quiz over koning Willem I, II en III

De persoonlijkheid van Hitler

Op Youtube staat een vierdelige serie over Hitler: Persoonlijkheid en historiografie. Elke aflevering duur zo'n 40 tot 45 minuten. Voor de liefhebber.

Bijzonder

Een bijzondere afbeelding. Museumbezoekers bij De Nachtwacht , geschilderd in 1885 door August Jernberg.  

 

Laatste toevoegingen op Histoforum

De laatste toevoegingen (artikelen, boekbesprekingen enz.) vindt u altijd op deze pagina.