Histoforum Nieuwsbrief
Nieuwsbrief
Jaargang 11, nummer 185, april 2021 I
Vorige nieuwsbrieven
Links
Overzicht (na)scholingen en conferenties
- Online keynote van Carla van Boxtel over historische kennis, 7 april om 19.30 uur
- Online workshop over de herijkte canon, 8 april 2021, 16.00 - 20.00 uur
- Workshop De Verlichting met Jeroen Koch op 11 juni
Landelijke examenbespreking vmbo TL (online)
Het centraal eindexamen geschiedenis vmbo TL zal dit jaar op
dinsdag 25 mei worden afgenomen. De landelijke bespreking van
dit examen staat gepland op vrijdag 28 mei 15.00 uur. Op dit
moment verwachten wij nog een onlinebijeenkomst. Mocht de
situatie dit toelaten, dan is een bijeenkomst op locatie
wellicht een optie. Uiterlijk een dag later is het de bedoeling
dat het verslag van deze bespreking weer online zal worden
gepubliceerd.
De vmbo-commissie zoekt dringend collega's (met ervaring)
lesgevend in het examenjaar die willen meepraten tijdens deze
landelijke bespreking (en eventueel nogmaals na de afname van
het examen in het tweede tijdvak, mocht dit nodig zijn).
Aanmelden kan via Martin Bezemer (voorzitter)
brm@groevenbeek.nl
en/of Fred van Kruistum (secretaris)
f.vankruistum@kennemercollege.nl. Wij nemen z.s.m. contact met
je op.
Onderzoek kiezen van een methode
De neutraliteitspolitiek van de Nederlandse regering onder
leiding van Hendrikus Colijn is in geschiedenismethodes vaak een
onderbelicht onderwerp. De vraag in hoeverre de Nederlandse
regering nu daadwerkelijk neutraal was in de jaren ’30, stond
centraal in mijn afstudeeronderzoek. Daarbij heb ik onderzocht
hoe dit onderwerp het beste ingevoegd zou kunnen worden in een
geschiedenismethode.
Op dit moment doe ik een vervolgstudie en onderzoek ik hoe wij
ons als geschiedenisdocenten oriënteren bij het kiezen van een
nieuwe lesmethode. Wil jij anoniem deelnemen aan dit onderzoek
door de vragenlijst even in te vullen (tijdsduur: 5 minuten)?
Door de lijst in te vullen help je bij het verzamelen van de
benodigde data en het verbeteren van het geschiedenisonderwijs.
Bovendien krijg je door het invullen van de enquête helder voor
ogen wat voor jou de ideale geschiedenismethode is.
Klik
hier voor het starten van de enquête.
Hartelijk bedankt voor jouw tijdsinvestering in het
geschiedenisonderwijs, Ruben Dane.
Toetsen HC Het Britse Rijk
Het is voor 5h momenteel behoorlijk zoeken naar geschikte examenvragen rond het Britse Wereldrijk en Nederland 1948-2008, mailt een collega mij. Zijn er collega's die al toetsen (of toetsvragen) hebben gemaakt en die die via Histoforum met andere collega's willen delen? Ik zal ze graag toevoegen aan de verzameling met examenvragen (achter de bekende inloggegevens). U kuny uw toets mailen naar kaap@kpnmail.nl.
Bij voorbaat mijn dank, namens uw collega's voor de te
nemen moeite.
Keynote Carla van Boxtel over historische kennis
Carla van Boxtel geeft op 7 April om 19.30 uur een
keynote over
historische kennis in de Heirnet keynotes reeks.
Historical knowledge is an important resource to think and
reason about the past, to understand the present and reflect on
future possibilities. In this presentation, the question of what
historical knowledge we should focus on in history education, is
addressed by exploring types of historical knowledge. This will
be done from the disciplinary perspective, the students’
perspective, and the curriculum and classroom perspective.
Examples are given of insights from recent research and
questions that rise in the current revision of the chronological
frame of reference that is part of the Dutch history curriculum.
Houten sculptuur nog ouder dan gedacht
Het Shigir-beeldje, gevonden in de Oeral, blijkt nog ouder dan gedacht, veel ouder dan Stonehenge of de piramiden. Interessante opmerking in dit artikel is dat onze opvattingen over het al dan niet maken van kunst van prehistorische volken heel vaak gebaseerd is op het ontbreken van bewijs. Dit wil zeker niet zeggen dat het het er niet is geweest, maar simpelweg dat we het niet hebben gevonden, bijvoorbeeld omdat het mogelijk was gemaakt van organisch materiaal.
Ik maakte ooit deze opdracht die hiermee vergelijkbaar is: https://histoforum.net/toetsopdrachten/schoen.html
Landelijke examenbespreking havo en vwo (online)
Dit jaar is het CSE voor zowel havo als vwo op dinsdag 18 mei. De regionale en landelijke bespreking zijn dit jaar online en vinden plaats op donderdag 20 en vrijdag 21 mei in de namiddag of begin van de avond. Net als andere jaren zal er ook een examenforum zijn.
Lees verder op de website van de VGN.
De middeleeuwen en daarna
Op deze pagina staan nieuwe artikelen met werkmateriaal voor leerlingen van Jan Uyttendaele over culturele aspecten van de middeleeuwen, bijvoorbeeld over het Kerelslied. Het Kerelslied (lied 85 uit het gruuthuse-handschrift) is wellicht ontstaan tijdens de Gentse Oorlog, vermoedelijk in of na 1382. Na hun overwinning op het Beverhoutsveld hadden de Gentenaars de Brugse stedelijke elite, die de kant van graaf Lodewijk van Male had gekozen, over de kling gejaagd. Met de kerels worden de plattelandsbewoners bedoeld, die de zijde van de Gentenaars gekozen hadden. Het Kerelslied is een spotlied waarin de Brugse elite afrekent met die opstandige boeren uit het Gentse.
Niet competitie, maar demografie verklaart het uitsterven van Neanderthalers
Veel mensen denken dat Neanderthalers zijn uitgestorven doordat ze een concurrentiestrijd verloren van Homo sapiens. Maar er leven ook andere ideeën onder archeologen: het barre klimaat van de ijstijd, of het leven in kleinere groepen. Maar wat is nu de consensus in het vakgebied? En hoe sterk is die?
Drie Egyptische kronen
Heeft u, net als ik, de leerlingen altijd verteld dat de
witte kroon van Boven-Egypte werd samengevoegd met de
rode van Bendeden-Egypte bij de vereniging van
beide rijken tot een rijk? Het verhaal toch net wat
genuanceerder te liggen
vertelt Jona Lendering in een blog op zijn website
Mainzer Beobachter.
Gladatoren en de duimen
Mogelijk heb ik ook jarenlang een foutief verhaal verteld met betrekking tot de duim omhoog of omlaag.
Ingewanden Michiel de Ruyter
Zo lees je nog eens wat. De ingwanden van Michiel de
Ruyter zijn begraven op het eiland Sicilië (de rest ligt
in de Nieuwe Kerk in Amsterdam), maar we weten nu ook exact
waar.
Lees verder
Decolonising History - a EuroClio Webinar Series
How can we teach about colonialism without resorting to a
narrative of victims and perpetrators? How do we account for the
impact of colonialism on history curricula? And how can we
recognise and challenge our own biases?
Following the killing of George Floyd and the worldwide Black
Lives Matter protests, we have been asking ourselves these
questions. We are proud to launch our webinar series and
thematic month ‘Decolonising History’, during which we will
tackle these key questions for history educators today. Join us
online from the 16th of April to the 18th of May! Participation
is free for all VGN members! Register
here. Take a look at
our
website for more information.
Nieuwe fragmenten van Dode Zeerol gevonden
In de zogenoemde Horrorgrot in de Woestijn van Judea, nabij Ein
Gedi aan de Dode Zee, zijn fragmenten van een Dode Zeerol
gevonden. Op de fragmenten staan teksten in het Grieks uit
bijbelboeken van ‘Kleine Profeten’ zoals Zacharia en Micha.
Lees verder
Knowing history in schools
Onlangs verscheen Knowing History in Schools, onder redactie van Arthur Chapman.
Kunstwerken uit het Louvre online
Op de website van het Louvre zijn bijna 500.000 kunstwerken online te bekijken.
De overheid, dat zijn wij: De Atheense democratie
Over de huidige gelijkstelling van democratie met het parlement
zouden de oude Atheners verbijsterd zijn geweest. Zij waren veel
directer bij het bestuur betrokken: op een gewone Atheense
werkdag was één op de zes burgers in politieke functie. Toch kan
het Atheense systeem wel degelijk worden beschouwd als voorloper
van de moderne democratie.
Lees het
artikel van Anton van Hooff
Online Nationaal Geschiedenisonderwijs Congres
Tussen 13 en 28 april organiseert de VGN in samenwerking met de
geschiedenisafdeling van de Erasmus Universiteit Rotterdam een
serie digitale nascholingsworkshops over de thematiek 'Wie zijn
wij en wie waren zij? Identiteit en identificatie in het
geschiedenisonderwijs'. Deze nascholingsworkshops komen overeen
met de workshops en lezingen voor het congres dat gepland was op
13 maart 2020 maar vanwege corona niet kon doorgaan.
Meer informatie over het programma volgt z.s.m.. Hou daarvoor
onze website
in de gaten!
Online jaarvergadering VGN
Bent u benieuwd wat wij als VGN allemaal doen? En bent u
benieuwd naar de activiteiten van de commissie in het afgelopen
en komende jaar? Meld u dan nu aan voor de jaarvergadering!
Wij zijn als bestuur hard bezig met onze visie op een nieuwe
structuur binnen de vereniging en daarvoor hebben we jullie
input nodig. Natuurlijk wil het bestuur ook graag het afgelopen
jaar evalueren en vooruit kijken naar de toekomst. Welke kant
gaan we met de VGN op en wat voor vereniging willen we zijn om
ook toekomstbestendig te zijn? Er is ruimte voor de commissies
om kort hun activiteiten toe te lichten en nieuwe plannen te
presenteren.
De jaarvergadering vindt plaats op 19 april van 16.30 tot 18.00
online. U krijgt na aanmelding een link. Meer informatie vindt
later deze week op onze website. Aanmelden kan door te mailen
naar onze secretaris Maarten van Gils.
maartenvgils@hotmail.com
Hersencellen uit Pompeii
Onderzoekers hebben hersencellen gevonden van een inwoner van Pompeii die nog intact waren. De man is omgekomen bij de beroemde uitbarsting van de Vesuvius in 709. na Christius. Veel wijzer worden we er niet van, zegt Jona Lendering, want de hersencellen zijn helemaal van glas geworden..
Onderzoek naar gastlessen van ooggetuigen van de Tweede Wereldoorlog
Bent u docent of leerkracht en geïnteresseerd in verhalen van
ooggetuigen van de Tweede Wereldoorlog in de klas?
Dan wordt uw input in de enquête van het Landelijk Steunpunt
Gastsprekers WOII – heden (LSG) zeer gewaardeerd.
LSG organiseert gastlessen door ooggetuigen die de oorlog zelf
hebben meegemaakt én door naoorlogse gastsprekers die hun
familieverhaal over de oorlog vertellen.
Ook jonge veteranen vertellen over hun ervaringen tijdens
vredesmissies.
Vertellingen door de 1e generatie ooggetuigen (geboren voor of
in de oorlog) worden echter schaars vanwege hun hoge leeftijd.
Daarom heeft LSG een transitie ingezet naar naoorlogse
gastsprekers (geboren na de bevrijding).
Naoorlogse gastsprekers vertellen naast hun familiegeschiedenis
ook over de impact daarvan op hun eigen leven.
In dat kader vragen we u om de korte enquête in te vullen via
https://nl.research.net/r/onderzoekLSG of via de website van LSG
www.steunpuntgastsprekers.nl
De enquête is bedoeld voor docenten en leerkrachten die lesgeven
over de Tweede Wereldoorlog, geschiedenis of burgerschap.
Ook wanneer u geen ervaring heeft met deze lessen wordt u van
harte uitgenodigd om de enquête in te vullen.
Op verzoek van LSG wordt de enquête uitgevoerd door
Verwonderzoek, een onafhankelijk onderzoeksbureau.
Onder de respondenten verloten we 10 exemplaren van het
jeugdboek "Wij waren erbij" (De Schrijvers van de Ronde Tafel -
uitgeverij Leopold), een bundeling van 12 korte verhalen van
ooggetuigen.
Uitschot in uniform, de WA 1932-1945
Paul van de Water bespreekt op Traces of War het boek Uitschot in uniform, de WA 1932-1945 van Gertjan Broek dat onlangs is uitgekomen.
Collegetour Rutger Bregman
Rutger Bregman is alumnus van het jaar van de Universiteit Utrecht. Ter gelegenheid daarvan hield Sophie van den Enk een interview met hem. Deze uitzending is hier teruig te zien.
Bronnenanalyse
Op YouTube staat een elfdelige, Engelstalige, serie filmpjes waarin allerlei aspecten van het analyseren van historische bronnen worden besproken.
Docenten (Geschiedenis/Klassieke Talen) gezocht!
Wilt u werken met een gratis lespakket over een meisje dat
tijdens de 1e eeuw na Christus in Rome leefde? Voor het project
‘Chatten met het verleden’ zijn wij op zoek naar docenten
(GS/KT) die met hun bovenbouwleerlingen mee willen werken aan de
ontwikkeling van een chatbot. Deze chatbot wordt ingezet in het
Rijksmuseum van Oudheden te Leiden. Bezoekers kunnen vragen
stellen aan een historisch figuur verbonden aan een object in
het museum.
Meer informatie over het project:
Voor de chatbot hebben we ‘content’ nodig, die leerlingen (uit
bovenbouw havo/vwo) aan de hand van een door ons ontwikkelde
opdracht maken. In deze opdracht werken leerlingen samen aan een
script. Ze doen daarvoor onderzoek naar de historische context,
leren vragen en antwoorden formuleren en kunnen creatief aan de
slag met het onderwerp.
Er kunnen 1 tot 2 reguliere lesuren aan worden besteed, maar de
opdracht kan ook worden benut als PO buiten de lessen om.
Inhoudelijk kan het aansluiten bij de behandeling/toetsing van
Tijdvak 2.
Interesse? Stuur dan een email voor meer informatie en het
lespakket naar Nadira Saab
n.saab@iclon.leidenuniv.nl
Quiz Willem I, II en III
Misschien aardig voor examenkandidaten vmbo-tl, een quiz over koning Willem I, II en III.
De persoonlijkheid van Hitler
Op Youtube staat een vierdelige serie over Hitler: Persoonlijkheid en historiografie. Elke aflevering duur zo'n 40 tot 45 minuten. Voor de liefhebber.
Bijzonder
Een bijzondere afbeelding. Museumbezoekers bij De Nachtwacht , geschilderd in 1885 door August Jernberg.
Laatste toevoegingen op Histoforum
De laatste toevoegingen (artikelen, boekbesprekingen enz.) vindt u altijd op deze pagina.