Histoforum Nieuwsbrief

Nieuwsbrief

Jaargang 13, nummer 241, januari I 2024 

Overzicht (na)scholingen en conferenties

- 19 januari 2024 Nascholingsdag Geschiedenis 2024 ICLON Leiden.

- 7 februari 2024 Eerste Haagse Holocaust Symposium

- 7 maart 2024 (vanaf 16.30 uur): De perfecte toetsvraag (in samenwerking met CITO)

- 10 april 2024 VMBO-Conferentie
- 18 april 2024 (vanaf 16.30 uur): Een middagje ouderwets luisteren (voor docenten én leerlingen)

- 20 mei 2024 Onderwijs Innovatie Festival in Harderwijk
- 7 juni 2024 (vanaf 11.30 uur): Migratie en filmdidactiek in EYE Amsterdam
 - 14-21 september 2024 Verdiepingsreis naar de vernietigingskampen in Oost-Polen, waaronder Sobibor, Belzec en Treblinka (voor docenten 295 euro).

     

    Eerste Haagse Holocaust Symposium

     Op 7 februari 2024 wordt het eerste Haagse Holocaust Symposium van en voor docenten  georganiseerd. Het symposium vindt plaats bij InHolland, locatie Theresiastraat Den Haag vanaf 13:00. Nu meer dan ooit bestaat er in het Haagse onderwijsveld behoefte naar handvatten voor het behandelen van dit actuele en gevoelige onderwerp.

    Het symposium zal worden geopend door Bart van der Boom, auteur van “De politiek van het kleinste kwaad” over de werking van de Joodse Raad. Verder zijn ook het Joods Cultureel Kwartier en het Haags Gemeentearchief betrokken als partners.

    Met dit symposium krijgen docenten geschiedenis en maatschappijleer concrete lesideeën rondom dit thema, waarmee ook burgerschapsonderwijs kan worden verrijkt.
    De workshops richten zich op de Holocaust in Den Haag en worden gegeven door ervaren docenten en professionals. De workshops zijn erop gericht om direct in uw lespraktijk in te zetten.

    Klik hier voor het  programma en inschrijving. Bij eventuele vragen nodigen we u van harte uit om contact op te nemen.   

    Huidig burgerschapsonderwijs laat te weinig ruimte voor andere opvattingen

    'Burgerschapsonderwijs is niet de enige manier om leerlingen en studenten democratische waarden bij te brengen. De huidige vorm laat echter weinig ruimte voor andere visies op democratie, onderwijs en de betrokkenheid van ouders en gemeenschappen bij de ontwikkeling van democratische vaardigheden. Dat schrijft promovendus Pieter van Rees (RUG) in zijn proefschrift. Met de geforceerde standaardisering en normalisering vormt het burgerschapsonderwijs een voorbeeld voor bredere problemen in het onderwijs, schrijft hij.'
    Lees verder 

    Cursus numismatiek

    De Numismatische Kring Rotterdam organiseert in 2024 een cursus numismatiek (verzamelen en bestuderen van munten, penningen, bankbiljetten en meer). Sinds 1962 zijn wij de regionale vereniging voor alle verzamelaars van munten, penningen, bankbiljetten en geïnteresseerden in geldgeschiedenis. Wij organiseren iedere maand, van september t/m juni, lezingen waar sprekers hun expertise over munt- en penningkunde met anderen kunnen delen.
    Nu zullen wij in het nieuwe jaar dus ook een cursus organiseren en deze wordt verzorgd door Prof. Dr. J.W.M.G. (Jan) Lucassen. De cursus wordt gegeven op woensdagavonden van 19:30 tot 21:30 vanaf 7 februari.
    Meer informatie vindt u in de bijlage en op deze website:  

    De Oudheid in kleur

    Van 21 oktober 2023- 2 juni 2024 loopt in het Gallo-Romeins Museum in Tongeren de tentoonstelling De oudheid in kleur. Bij deze tentoonstelling is lesmateriaal ontwikkeld dat u op deze pagina kunt vinden. 

    Middeleeuwse medemensen

    Middeleeuws’. Zelden wordt een term zo misbruikt. Iedereen begrijpt meteen wat je bedoelt wanneer je een fenomeen als middeleeuws omschrijft: achterhaald, primitief, barbaars, mensonterend. Want dat zijn de middeleeuwen in de populaire verbeelding. Een periode waarin iedereen stinkt, angst en bijgeloof heerst, vrouwen niks te zeggen hebben, en je voor een akkefietje aan de galg hangt.

    Maar waar komen die clichés vandaan? Waarom zijn ze zo hardnekkig? En hoe zat het dan écht met die middeleeuwse toestanden? Tien jonge experten uit Vlaanderen en Nederland laten je via de verrassende resultaten van recent wetenschappelijk onderzoek kennismaken met echte middeleeuwse mensen voorbij de clichés

    * Jonas Roelens & Nathan van Kleij. Middeleeuwse medemensen. De clichés over de donkere eeuwen voorbij.

    Bijzondere verhalen

    Op Historiek staat het bijzondere  verhaal van Anthelme Mangin, een stakker zonder herinneringen over een soldaat in de Eerste Wereldoorlog op het station in Lyon, maar ook het verhaal over de reconstructie van een beroemde vijfhonderd jaar oude mummie uit Peru en hoe prinses Carolina Mozart’s leven redde.

    Oorlogsherinneringen

    Stichting Behoud Oorlogsherinneringen zet zich in de herinneringen te bewaren en te publiceren zodat deze niet in de vergetelheid raken en we deze door kunnen geven aan de volgende generatie. Ook het bewaren van voorwerpen behoort tot onze doelstellingen. Hoe klein ook, voorwerpen uit de oorlog zijn waardevol en mogen niet in de prullenbak belanden!
    Deze website bevat veel materiaal dat gebruikt zou kunnen worden in lessen over de Tweede Wereldoorlog. Leerlingen zouden bijvoorbeeld kunnen zoeken naar getuigenverhalen uit hun eigen omgeving (er is een zoekfunctie beschikbaar}. 

    Venstervrijen

    Venstervrijen of nachtvrijen is een oud verschijnsel, zeker op het platteland, waarbij jongeren kennis met elkaar maakten gedurende de nachtelijke uren. Historiek wijdde er een aardig artikel aan, dat een leuk verhaal oplevert voor in de klas al was het maar voor een les over verschillen tussen vroeger en nu.

    Heksenjacht: Een geschiedenis over angst, repressie en vrouwenhaat

    In Heksenjacht, dat op 24 januari 2024 bij Omniboek verschijnt, onderzoekt historicus Dick Harrison in zijn kenmerkende stijl de volledige geschiedenis van heksen, hekserij en heksenvervolging. Van de toverij van de oudste oudheid, met een focus op de heksenjachten van de zestiende, zeventiende en achttiende eeuw, tot aan een conceptualisatie van heksen in de twintigste en eenentwintigste eeuw.

    Zie ook:

    Mariken van Nieumeghen: Heks of heilige?

    In deze leereenheid gaat het over het geloof in heksen en over heksenvervolging.

    - Werkbladen voor de leerlingen en in pdf

    - Achtergronden voor de docent 

    Heksenwaan

    Zie ook de paragraaf Heksenwaan in dit artikel van Jos Martens

    Het non-fictieboek van het jaar van de New York Times: De herontdekking van Amerika

    De ontstaansgeschiedenis van de Verenigde Staten wordt al eeuwenlang bijna uitsluitend bekeken vanuit het eurocentrische perspectief. Het miskennen van de invloed van de talloze inheemse volken in de vorming van Noord-Amerika is een gewoonte die een nieuwe generatie historici streeft te doorbreken. Van de aankomst van de eerste kolonisten en de bloedige Burgeroorlog tot aan de ingrijpende wetsveranderingen van de twintigste eeuw; in al deze vormende gebeurtenissen waren de inheemse volken essentieel.

    Historicus Ned Blackhawk  (Hoogleraar  Geschiedenis en American Studies aan Yale University en lid van de Te-Moak-stam) verweeft vijf eeuwen inheemse en niet-inheemse geschiedenis en laat zien dat de ene niet te begrijpen valt zonder de andere in acht te nemen. Deze hervertelling van de Amerikaanse geschiedenis erkent de blijvende kracht, de constante invloed en het overlevingsvermogen van inheemse volken, wat een zuiverder beeld van de Verenigde Staten en hun geschiedenis oplevert.


    De herontdekking van Amerika | Ned Blackhawk | 9789401920063 | € 49,50 | Verschijnt op 30 januari 2024

    Wolventijd. De strijd om een Vikingrijk aan de Noordzee

    De Noorse historicus Tore Skeie reconstrueert op basis van saga’s en kronieken meerdere eeuwen van gedeelde Anglo-Saksische en Scandinavische geschiedenis rondom de Noordzee en plaatst daarmee die van de Vikingen in een bredere Europese context. Van de woeste Noordse fjorden tot aan de welvarende steden van Andalusië, Skeie brengt de expansiedrift, geopolitiek en machtsspelletjes in kaart.

    In 1015 landt de Deense koningszoon Knoet met een groot leger in Engeland en maakt zichzelf meester van de Engelse troon. Knoets Noordzeerijk van Engeland, Noorwegen en Denemarken lijkt definitief gevestigd. Olaf Haraldsson, een geducht Viking die langs de kusten van Europa al een zekere reputatie had opgebouwd, gooit roet in het eten door zichzelf tot koning van Noorwegen uit te roepen. Er begint een kat-en-muisspel met wisselende bondgenootschappen tussen de twee mannen die steeds opnieuw de strijd met elkaar aangaan. Wolventijd is een spannende reis door een turbulente periode waarin geweld, brutaliteit en vernietiging heersen.

    Wolventijd | De strijd om een Vikingrijk aan de Noordzee | Tore Skeie | 9789401920032 | Verschijnt op 25 januari 2024

    Zijn overhoringen wel zo effectief?

    Zijn toetsen nog wel van deze tijd? Volgens cognitief neurowetenschapper Hedderik van Rijn (Rijksuniversiteit Groningen) niet. Hij vertelt dat uit onderzoek blijkt dat de meeste scholieren een avond van tevoren beginnen met studeren. Een prima strategie om een hoog cijfer te halen, maar een week later zijn ze alles weer vergeten. Zonde! Maar hoe moet het dan? In deze Werkplaats-aflevering vertelt Hedderik hoe het wel moet.
    Bekijk de video van de Universiteit van Nederland  (vijf minuten)

    Recensies

    - Rivalen in het Beloofde Land. Een geschiedenis van Joden en Palestijnen
    Jan-Auwke Diepenhorst (2023). Rivalen in het Beloofde Land. Een geschiedenis van Joden en Palestijnen. Uitgeverij Omniboek, Utrecht/VBK, Antwerpen, november 2023. 528 p., foto’s, kaarten, chronologie, noten, bibliografie. ISBN 978-94-019-1922-7; € 34,99.

  • - Taïwan, une obsession chinoise. Intimidations, zones grises et jeux de guerre mondiaux

  • Jacques Gravereau (2023). Taïwan, une obsession chinoise. Intimidations, zones grises et jeux de guerre mondiaux. Editions Hémisphères, Parijs, november 2023. 148 pagina’s, kaarten, bibliografie, bronnen, €20 ISBN 978-23-770-1182-7.


  • Laatste toevoegingen op Histoforum

    De laatste toevoegingen (artikelen, boekbesprekingen enz.) vindt u altijd op deze pagina.