Histoforum      Lesmateriaal      Toetsmateriaal      Vakinformatie      Magazine    

SixPack De SixPack is een onderzoeksgerichte opdracht waarbij de informatie in veel gevallen afkomstig zal zijn van internet. Maar ook andere bronnen, zoals boeken, krantenartikelen en interviews komen in aanmerking. De SixPack is enerzijds gebaseerd op de webquest zoals die in 1995 werd ontwikkeld door de Amerikaan Bernie Dodge en anderzijds op het informatievaardigheden concept van de Big6.

Albert van der Kaap, Enschede, albert@vanderkaap.org      

Sixpack
De SixPack is een format  voor het ontwikkelen en beschrijven van onderzoeksgerichte opdrachten, gebaseerd op de webquest, die in 1995 werd ontwikkeld door de Amerikaan Bernie Dodge en de Big6, ontwikkeld door Mike Eisenberg en Bob Berkowitz. Belangrijk voor het concept zijn tenslotte de onderwijskundige ideeën van Marzano, waardoor ook Bernie Dodge zich heeft laten leiden. 

Waarom de SixPack?

• De SixPack is een format voor onderzoeksgerichte opdrachten. Met dit format kun je de doelstellingen van een onderzoeksopdracht gedetailleerd (namelijk per stap) in kaart kunt brengen.

• De SixPack helpt om duidelijk zicht te krijgen op de competenties die aan bod (moeten) komen in een opdracht: informatievaardigheden, samenwerken, presenteren, communiceren en/of evalueren

• De SixPack maakt hetmogelijk om - door middel van een complexiteitsscan - zicht te krijgen op de moeilijkheidsgraad van elke onderzoeksstap en van de opdracht als geheel.

• De SixPack maakt het mogelijk opdrachten te plaatsen in een leerlijn onderzoeksvaardigheden. Een leerlijn die kan lopen van de brugklas tot en met de examenklas.
  

De SixPack
In het format van de SixPack kun je elk type onderzoeksopdracht beschrijven. Een opdracht wordt, qua effectiviteit, echter sterker naarmate deze meer authentiek (realistisch) is. Dit type opdracht, zo blijkt uit onderzoek, is namelijk motiverender dan niet authentieke taken. Het zoeken naar antwoorden op evaluatieve vragen blijkt een groter leerrendement op te leveren dan andersoortige vragen.

Ook hebben opdrachten, waarbij leerlingen moeten samenwerken en voor een goed resultaat van elkaar afhankelijk zijn de voorkeur, omdat sociale interactie tussen leerlingen het leren aantoonbaar versterkt. 

SixPacks gaan dan ook verder dan het zoeken van een antwoord op eenvoudige en eenduidige vragen. Leerlingen moeten met een vraagstelling aan de slag die hun denken op een hoger plan brengt. Dat betekent dat het leren gericht moet zijn op de hogere vaardigheden in de taxonomie van Bloom: analyse, synthese en evaluatie. Bernie Dodge heeft het over opdrachten die uitgaan van wat hij 'woorden voor het leven' (life verbs) noemt (dit in tegenstelling tot school woorden als leer, vertel, herhaal): 

• Design

• Decide

• Create

• Predict

• Analyse

• Apply

• Explain

De leerlingen krijgen in een SixPack eerst opdracht een onderzoeksvraag te fiormuleren of te analyseren. Vervolgens moeten zij in beeld brengen welke informatie nodig is om deze onderzoeksvraag te beantwoorden. Daarna verzamelen zij informatie,  die zij analyseren verwerken tot een product. Dit product kan een oplossing voor een probleem zijn, maar ook een programmaboekje, een rondleiding, een reisgids, een maquette enz.. Tenslotte evalueren zij zowel proces als product.

Competenties
Bij het maken van een SixPack werken leerlingen aan het ontwikkelen van een of meer van onderstaande competenties.

• onderzoeksvaardigheden

  • formuleren van hoofd- en deelvragen/hypothese

  • bepalen en zoeken van bronnen

  • informatie verwerven en selecteren

  • informatie verwerken

  • onderzoeksresultaten presenteren

  • werkproces en product(en) evalueren

• samenwerken

• communiceren

• verslaglegging/presenteren

• reflecteren

• informatievaardigheden

Onderdelen van de SixPack
De SixPack bestaat uit zes stappen, die vooraf worden gegaan door een inleiding. Uiteraard heeft de leerling recht op informatie over de beoordeling van het onderzoek. Als u de opdracht ook aan andere docenten beschikbaar wilt stellen is een docentenhandleiding nuttig.

 De verschillende onderdelen van de SixPack worden hieronder beschreven.

• Inleiding

  • Opdracht

  • Bronnen

  • Verwerven

  • Verwerken

  • Presenteren

  • Evalueren

• Beoordeling

• Docent

Leerlijn onderzoeks- en informatievaardigheden
Om leerlingen steeds competenter te maken met betrekking tot onderzoeks- en informatievaardigheden is het belangrijk de opdrachten steeds complexer te maken. In de leerlijn onderzoeks- en informatievaardigheden worden in opklimmende moeilijkheidsgraad vier fases beschreven. Dit betekent niet dat elke opdracht volledig moet passen in een van de vier fases. Een opdracht kan voor elk van de zes stappen van de SixPack een verschillende moeilijkheidsgraad hebben. De keuze is telkens afhankelijk van de doelstellingen van de opdracht.

Complexiteitsscan
Het is niet eenvoudig om de moeilijkheidsgraad van een opdracht te beoordelen. In elk van de zes stappen moet de docent keuzes maken die ieder voor zich van invloed zijn op de moeilijkheidsgraad. In elke opdracht kan de moeilijkheid bewust of onbewust in een andere stap schuilen.

Om inzicht te krijgen in de moeilijkheidsgraad van een opdracht kunt u gebruik maken van deze complexiteitsscan. Nadat u de scan voor elk criterium heeft ingevuld, krijgt u op het werkblad RES de 'uitslag'.  

Filmpjes

• Incorporating research in the classroom
  Professor Stephen Sheppard vertelt over het plezier van het doen van onderzoek ( 'figuring something out' ) in de klas.

• Uitleg over de Big6 voor basisschoolleerlingen in het Nederlands
  

 De SixPack

 Onderdelen van de SixPack

• Inleiding

  • Opdracht

  • Bronnen

  • Verwerven

  • Verwerken

  • Presenteren

  • Evalueren

• Beoordeling

• Docent