Weltpolitik

In het pilotexamen havo 2014 (eerste tijdvak) kwam een vraag voor die door leerlingen slecht is gemaakt. De vraag had een p-waarde van 37, veertig procent van de leerlingen haalde geen enkele punt en niet meer dan 15 procent het maximale aantal punten.

Mogelijk is de formulering van de vraag van invloed geweest op de moeilijkheidsgraad. Uit het antwoordmodel kan namelijk worden opgemaakt dat waar in de vraag sprake is van Weltpolitik, buitenlands beleid wordt bedoeld. Weltpolitik is in principe natuurlijk ook gewoon een woord dat het buitenlands beleid aangeeft: In terms of genealogy, it simply stood for ‘world policy’, and was the word given to denote Germany’s policy abroad’ ‘(Carroll, 1938, p. 351) Door historici heeft het woord echter een betekenisverenging ondergaan: ‘It is used to refer to aggressive German diplomacy between 1890 and 1914, and was closely related to colonial and economic interests. The need for imperialism was felt both to bolster Germany’s new identity, and to supplement its industrial expansion. (Smith, 1978, pp. 174, 175).

Door te spreken van invloed op de Weltpolitik van Duitsland had er sprake moeten zijn van een verandering van de Weltpolitik, bijvoorbeeld een versterking ervan of juist een verminderde aandacht voor koloniaal bezit.

De vraag was dus, naar mijn idee, correcter geweest als die had geluid: Welke relatie bestond er tussen industrialisatie en Weltpolitik en tussen nationalisme en Weltpolitik.

Opdracht havo pilot-examen 2014 I, p-waarde 37 (40 12 24 8 15)

Groeiend nationalisme en snelle industrialisatie waren aan het einde van de negentiende eeuw beide van invloed op de Duitse Weltpolitik.

4p Leg dit voor beide uit

Antwoord

Voorbeeld van een juist antwoord is:
• Groeiend nationalisme zorgde ervoor dat er pressiegroepen ontstonden die aanstuurden op het verkrijgen/uitbreiden van koloniaal bezit. Hieraan werd tegemoetgekomen met de Weltpolitik 2
• Snelle industrialisatie vergrootte de behoefte aan koloniale grondstoffen en afzetmarkten die in de koloniën (bijvoorbeeld Oost-Afrika/Namibië) konden worden gevonden. De Weltpolitik voldeed aan
deze belangen van het Duitse bedrijfsleven 2

Smith, W.D. (1978) The German Colonial Empire. Chapel Hill, NC: North Carolina University Press.
Carroll, E.M. (1938). Germany and the Great Powers, 1866-1914: A Study in Public Opinion and Foreign Policy. NewYork: Prentice-Hall.

Andere vragen

Vasalius: analyseren en evalueren

Sinterklaas 1948

Pruisen