Histoforum Nieuwsbrief

Nieuwsbrief

Jaargang 12, nummer 213, september 2022 I 

Overzicht (na)scholingen en conferenties

-22 sept 9.30 – 13.00, Nederland na de Tweede Wereldoorlog. Universiteit Utrecht
-22 sept 9.30 – 13.00, HC Verlichting 2.0. Universiteit Utrecht
-22 sept 13.30 – 17.00, Taalgericht geschiedenisonderwijs basis. Universiteit Utrecht
-22 sept 13.30 – 17.00, HC China 2.0. Universiteit Utrecht
-23 sept 09.00 – 12.00, HC Het Britse Rijk 2.0. Universiteit Utrecht
-23 sept 15.00 – 17.00, Gastarbeiders. Universiteit Utrecht

- Gratis onle event toetsing, 29 september vanaf 14.45 uur

- Nascholingsdag geschiedenis ICLON Leiden, 30 september in het RMO Leiden.

- Radboud Geschiedenis Nascholingsconferentie, 30 september in Nijmegen.

- Didactiekconferentie VGN, 6 oktober 2022 in hotel de Beyaerd in Hulshorst
-20 okt 9.30 – 13.00, Taalgericht geschiedenisonderwijs schrijven. Universiteit Utrecht
-20 okt 13.30 – 17.00, HC Steden en Burgers 2.0. Universiteit Utrecht
-3 november 12.30 – 20.30, Webinars historische contexten vwo. Universiteit Utrecht

- Studiedag vmbo, 4 november 2022 in de Hogeschool van Amsterdam
-1 december 9.30 – 13.00, Taalgericht geschiedenisonderwijs basis. Universiteit Utrecht
-1 december 13.30 – 17.00, Taalgericht geschiedenisonderwijs schrijven. Universiteit Utrecht
-1 december 13.30 – 17.00, Anton de Kom. Universiteit Utrecht
-19 januari, 15.00 – 18.30, Webinars historische contexten havo. Universiteit Utrecht 

Historisch onderzoek

Op deze website van SLO staat een praktisch stappenplan (waar ik aan heb bijgedragen) voor het doen van onderzoek, bijvoorbeeld in het kader van een profielwerkstuk. Op deze Engelstalige website staat ook een stappenplan voor het doen van historisch onderzoek. Interessant is ook dit blog met informatie over bijvoorbeeld het verschil tussen bruikbaarheid en betrouwbaarheid, tussen geschiedenis en verleden en tussen expliciete en impliciete informatie in een bron. 

Kenmerkende aspecten

Collag Robin van Rossum ergert zich aan de manier waarop er in het centraal examen met de kenmerkende aspecten wordt omgegaan. Hij zou middels deze tekst graag een discussie starten, Zie ook het artikel van Arie Wilschut.   

Het Rampjaar

Het Rampjaar 1672 is een nieuwe zevendelige serie over het jaar 1672, gemaakt door de redactie van Andere Tijden.

Bijeenkomst wereldgeschiedenis in lesmethodes

Steeds meer docenten zien de noodzaak om het wereldhistorisch perspectief de geschiedenisles in te krijgen. Leerlingen hebben vragen over gebeurtenissen wereldwijd en docenten willen die in de historische context bespreken. Bovendien groeit de behoefte aan aandacht voor geschiedenis, gezien vanuit verschillende perspectieven en diversiteit. Bieden geschiedenismethodes zoals die nu in het voortgezet onderwijs gebruikt worden, voldoende aanknopingspunten voor wereldgeschiedenis en multiperspectiviteit?
Rond deze vraag heeft de Commissie Wereldgeschiedenis van de VGN een themabijeenkomst georganiseerd met uitgevers en auteurs van de veelgebruikte VO-methodes Geschiedeniswerkplaats, Forum, Memo, Feniks, Bricks en Saga. Lees meer en geef je op via de inschrijflink voor deze bijeenkomst, 28 september vanaf 18.00 in Utrecht.

Workshop over gastarbeiders

In de herijkte Canon is een venster over gastarbeiders opgenomen. Arbeidsmigratie is een thema dat relevant is voor lessen over de naoorlogse Nederlandse geschiedenis en bovendien nog steeds erg actueel. Op 23 september organiseert de Universiteit Utrecht van 15.00 tot 17.00 uur een workshop over het thema gastarbeiders met Sahin Yilmaz en Abdelkader Benali. Sahin is schrijver van: ‘50 jaar, 50 verhalen: 1964-2014 : de Turkse arbeidsmigratie in 50 verhalen van Turkse gastarbeiders en Nederlanders’. Hij vertelt zijn levensverhaal en licht toe hoe zijn tentoonstelling arbeidsmigratie op station Utrecht Centraal tot stand is gekomen. Daarnaast is Abdelkader Benali aanwezig. Abdelkader is auteur, gastspreker en presentator. Abdelkader vertelt uit eigen ervaring en als lid van de Canoncommissie over de achtergronden van het nieuwe venster gastarbeiders en hoe je dit in onderwijs kunt inzetten. Daarnaast besteden we onder leiding van Hanneke Tuithof (vakdidacticus Universiteit Utrecht en Hogeschool Utrecht) aandacht aan materialen en opdrachten die bruikbaar zijn voor het onderwijs.

Deze workshop sluit aan bij het examenprogramma geschiedenis van vmbo en havo en is ook geschikt voor docenten van Mens en Maatschappij vakken vo, voor leraren uit het primair onderwijs en voor lerarenopleiders (po en vo).

De workshop vindt plaats bij De Kargadoor. De Kargadoor is een cultureel-maatschappelijk podium aan de Oudegracht in het centrum van Utrecht. De kosten bedragen 200 euro en dat is inclusief koffie/thee/borrel, lesmateriaal, een boek en een bewijs van deelname.

Schrijf je nu in en neem een collega mee! Je kunt zich inschrijven via onze website. Na het ontvangen van een bevestiging ben je verzekerd van deelname. Vragen? Mail dan naar: Nascholing-GKG@uu.nl. Benieuwd naar de rest van het aanbod bij de Universiteit Utrecht? Kijk op: www.uu.nl/nascholinggeschiedenis

Nascholingsdag geschiedenis in Leiden

Op vrijdag 30 september 2022 organiseert het ICLON in het Rijksmuseum van Oudheden de nascholingsdag Geschiedenis.

De openingslezing wordt verzorgd door prof.dr. Maria Grever met als titel: ‘Ontsokkelen, verplaatsen of laten staan? Historisch denken met omstreden monumenten.' Verder is er aandacht voor het slavernijverleden, de Holocaust, de Islam, nieuwe examenonderwerpen, chatten met het verleden, en omstreden keuzes bij de nieuwe canon.

Het Rijksmuseum van Oudheden verzorgt een lezing door Lucas Petit (hoofd collecties en onderzoek) en rondleidingen door Annemarieke Willemsen (conservator collectie Middeleeuwen) en David Kertai (conservator collectie Oude Nabije Oosten).

The long road to war

The long road to war is een documentaire over de Eerste Wereldoorlog uit 2018 op Netflix die volgens collega Marjonne Maan een dikke aanrader is.

Slavenhandel 

Het Slaventransport (Slavevoyages) is een prachtige, informatie, website over de slavenhandel, met o.a. 3d video's en veel kaarten

Film en geschiedenis

In oktober wordt er aan de website Netwerk Filmeducatie een nieuw onderdeel toegeveogd over film en geschiedenis.

Balthasar Gerards

Heel wat Nederlanders weten het nog van school: 1584, Willem van Oranje in Delft vermoord door Balthasar Gerards. Maar weinigen, zegt Ronald Frisart op de website Historiek,  zullen weten dat is geprobeerd om Gerards heilig te laten verklaren. Dat het hoofd van de prinsenmoordenaar in Keulen is vereerd, is al helemaal in vergetelheid geraakt. En toch is het allemaal gebeurd..

trouwe gebruikers van Histoforum kennen misschien het lesmateriaal over Balthasar op Histoforum, waarin leerlingen gevraagd wordt zich in beide partijen te verdiepen en waar het verhaal over de heiligverering ook te vinden is.. 

Top 40 van de Gouden Eeuw

Top 40 van de Gouden Eeuw is een website, gemaakt bij het  gelijknamige boek en de driedubbel cd.

Filmleraar van het jaar

Vlak voor de zomervakantie is de shortlist van filmleraar van het jaar bekend geworden. Na de zomer zal de vakjury een les van ze bezoeken, zullen zij zich presenteren aan jury en publiek en kan iedereen stemmen op zijn/haar favoriet. Woensdag 16 november vindt de uitreiking plaats tijdens IDFA, in Amsterdam. Onder de zeven genomineerden (een duo) zijn maar liefst twee geschiedenisdocenten, Atze van Doezum van het Lauwers College in Buitenpost en Mark hagenaars van de Goudse Waarden in Gouda.

Studiedag vmbo

Na twee jaar ‘corona-stilte’ organiseren de Hogeschool van Amsterdam en de vmbo commissie van de VGN op 4 november 2022  voor de twaalfde keer dé studiedag voor vmbodocenten geschiedenis.
Dit jaar is het thema: ‘Verhalen uit de 20e eeuw’. Het wordt weer tijd voor het verhaal, de verbinding in de klas, de docent als verteller!
Voor alle vmbo docenten: startend en ervaren, onder- en bovenbouw, met en zonder examenklassen. Met een afwisselend programma voor elk wat wils. Sprekers die aansluiten bij het eindexamenprogramma, workshops die praktische handvatten voor in de klas leveren. Het belooft weer een mooie dag te worden. Jij komt toch ook?
Voor het volledige programma en om aan te melden, zie de bijlage!
Wanneer: vrijdag 4 november 2022
Waar: Hogeschool van Amsterdam
Kosten: 220,00 Inclusief materiaal, lunch en certificaat    

Lesmodules De Romeinse tijd en de Limes in Nederland

Op de website Romeinen.nl vindt u diverse gratis lesmodules over de Romeinse tijd in Nederland. Zie ook deze website met informatie over de Europese limes, inclusief Nederland.

Kennisoverdracht

Het is al zo vaak gezegd, kennisoverdracht bestaat niet, het is geen ziekte. Dat er toch nog zo vaak over kennisoverdracht wordt gesproken komt mogelijk omdat men het moeilijk vindt onderscheid te maken tussen data, informatie en kennis: Kennisoverdracht bestaat niet, ofwel het verschil tussen data, informatie en kennis:.

Lees verder

3D animatie historisch Amsterdam

Na een animatie over de groei van Amsterdam tijdens de zeventiende eeuw is er nu ook een animatie gemaakt waarin te zien is hoe de hoofdstad groeide tijdens de Tweede Gouden Eeuw

Premiers portretten

Op de website van npo.start  staat een aantal filmportretten (zo'n 12 minuten per portret) van Nederlandse premiers, onder wie Den Uyl en Kok.

VGN zoekt  webredacteur

De VGN Kleio zoekt een coördinerend webredacteur. De VGN & Kleio zijn volop in ontwikkeling. Wil jij ons helpen om een webredactie op te zetten en daarmee onze digitale ambities naar een volgend level te tillen? We vragen de volgende vaardigheden en kwaliteiten:
* Je kunt goed organiseren;
* Je kunt schrijven voor internet;
* Je gebruikt social media;
* Je bent handig met WordPress of wilt dit leren;
* Je kunt (eenvoudig) beeld bewerken;
* Je hebt tijd (de inzet varieert per week).

Heb jij interesse in deze functie? Lijkt het je leuk om met een team aan een mooie website te bouwen? Neem dan contact op met redactie@vgnkleio.nl. Je ontvangt een vrijwilligersvergoeding.

Opdracht bij HC Duitsland in Europa

Collega Bartjan van Kleef maakte een opdracht die hij gebruikt bij de historische context: Duitsland in Europa. Leerlingen waren hier erg positief over dus bij deze deel ik hem ook met jullie via Facebook..
De opdracht bestaat uit eenrubric voor de beoordeling, handout 1: bronnen over Duitsland, handout 2: Stappenplan contextualiseren (met dank aan Tim Huijgen), handout 3: verklarende woordenlijst (met dank aan De Feiten Voorbij.
Tijdens het proces is het raadzaam om even peerfeedback in te zetten met behulp van de rubric. Hierdoor kunnen leerlingen elkaar van zinvolle feedback/feedup voorzien. 

Twee keer trouwen met dezelfde vrouw omdat de provincie het wil

Berent Jurriens en Maria Hendriks trouwden in 1699 voor de tweede keer met elkaar, omdat de provincie Groningen hun eerste huwelijk 'voor nul' verklaarden.
Lees verder

Mogelijk oudste fossiel van Europese mens ontdekt in Spanje

Een kaakbeen dat eind vorige maand in het noorden van Spanje opgegraven werd, zou wel eens het oudste bekende fossiel van een Europese mens kunnen zijn. Archeologen vermoeden dat het fragment 1,4 miljoen jaar oud is. Verder onderzoek moet bevestigen of dat inderdaad zo is. De onderzoekers noemen de vondst in ieder geval belangrijk om inzicht te krijgen in de eerste stappen van de evolutie van de oermens buiten het Afrikaanse continent.
Lees verder

Civic Online Reasoning

Dit is een website van Stanford Education met ;lesmateriaal voor het aanleren van redeneren in het kader van burgerschap. 

Het ‘dodenboek’ van Qenna – Magische spreuken voor het hiernamaals

In het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden kan de komende maanden een Egyptische papyrusrol van meer zeventien meter lang en drieduizend jaar oud bewonderd worden. Het gaat om het zogenoemde ‘dodenboek’ van Qenna, een handelaar uit het oude Egypte. Op de papyrusrol, de oudste uit de collectie van het oudheidkundige museum, zijn allerlei magische spreuken en symbolen te vinden.
Lees het artikel over deze tentoonstelling op Historiek. 

Wolharige Mammoetbaby gevonden

In de permafrost van Yukon is een baby van een wolharige mammoet gevonden, die prachtig geconserveerd is.

Indiculus

Voor vroege middeleeuwers was veel onzeker en onverklaarbaar. Om houvast te vinden richtten ze zich tot het bovennatuurlijke. Met tal van rituelen en magische middelen probeerden ze hogere machten te beďnvloeden. In Indiculus verkent Luit van der Tuuk deze gebruiken, van toverspreuken tot orakelstokjes. Hij laat zien hoe ook het christelijk geloof doordrenkt was van magie. Geestelijken veroordeelden de heidense praktijken, toch deden ze er zelf aan mee. ‘Om rampspoed af te wenden moest je hogere machten te vriend houden.’

Op de website van het Historisch Nieuwsblad vier vragen aan Luit van der Tuuk

Ravenna

In Ravenna, dat bekroond werd met de Duff Cooper Prize voor het beste non-fictieboek, brengt Judith Herrin de vroege middeleeuwen tot leven door de geschiedenis van één stad.
Ravenna | Hoofdstad van het West-Romeinse| Judith Herrin| 9789401918701 | Verschijnt 27 september 2022 | € 40,00

Klassenverkleining

Heeft het zin om klassen kleiner te maken. Op de website Onderwijskennis.nl staat wat er bekend is over het effect van klassenverkleining.

Laatste toevoegingen op Histoforum

De laatste toevoegingen (artikelen, boekbesprekingen enz.) vindt u altijd op deze pagina.