
Lesmateriaal
De prehistorie
De prehistorie bestrijkt (samen met de tijd van de eerste steden) een periode van meer dan twee miljoen jaar. Toch is het het tijdvak dat in de klas de minste aandacht krijgt. Ook de klassieke oudheid, toch een periode van zo'n duizend jaar, moet het doen met slechts één tijdvak. De ongeveer evenlange middeleeuwen hebben er tenminste nog twee. Elke volgende eeuw krijgt een tijdvak voor zichzelf, terwijl de twintigste eeuw zelfs twee tijdvakken kreeg toegeschoven.
Inhoudsopgave
- Inleiding
De prehistorie
- Opdrachten
Overzicht opdrachten
- De mammoetjacht
- Jagers zonder geheugen
- De hunebedden
- Grotschilderingen
- De eerste schoen
- De Tollundman
- Werken in de prehistorie
Afzonderlijke opdrachten
Grotschilderingen
In deze webquest maken leerlingen kennis met primaire bronnen uit de prehistorie. Zij leren informatie te verzamelen over grotschilderingen.In 2012 maakte Werner Herzog een 3D-documentaire over de grotschilderingen in de grotten van Chauvet. In deze documentaire komt o.a. de archeoloog Jean Clottes aan het woord, die in 1996 een van de auterus was van een studie naar deze grotschilderingen.
In dat boek zegt Clottes dat de grotschilderingen onderdeel
zouden kunnen zijn van een sjamanistisch ritueel. In de tekens
en figuren in de grot zouden de verschillende stadia van een
trance te herkennen zijn. Het tekenen diende dan als
inwijdingsrite bij een zoektocht naar de onderwerled waar de
geesten zich verzamelden. De handafdrukken aan het begin van de
grot zijn volgens deze theorie een poging om die krachten achter
de poreuze, levendige rotswand te bereiken. Volgens hem heeft de
mens er behoefte aan om een geloofssysteem op te zetten waarmee
je de natuur hoopt te kunnen beïnvloeden.
Andere archeologen doen zijn theorie af als onbewijsbare
speculatie.
Bron: Trouw, 24 november 2012
Misschien heb je ze wel eens bekeken in grotten in Frankrijk of
Spanje, die prachtige grotschilderingen. Ze zijn gemaakt in een
tijd dat mensen nog niet konden schrijven. Daarom vormen deze
grotschilderingen een belangrijke bron van informatie voor het
bestuderen van het leven van de mensen in de prehistorie.
Wat vertellen deze grotschilderingen ons?
In deze opdracht ga je onderzoeken welke informatie je kunt
halen uit grotschilderingen. Van je onderzoek doe je
schriftelijk verslag. Welke stappen je moet nemen in je
onderzoek staat beschreven in de werkwijze.
Maak onderstaande opdrachten en gebruik voor het beantwoorden
een of meer van de sites die worden vermeld in de rubriek
bronnen.
1. Schrijf zo nauwkeurig mogelijk op waar de belangrijkste
grotschilderingen zijn gevonden. (plaats, land, deel van het
land)
2. Schrijf zo nauwkeurig mogelijk op uit welke periode deze
grotschilderingen dateren (afkomstig zijn)?
3. Bekijk de afbeelding hieronder nauwkeurig. Op welk dier wordt
gejaagd en met welk wapen?
4. Je ziet op deze afbeelding niet één, maar een aantal jagers.
Blijkbaar ging men niet alleen op jacht, maar in groepjes.
Bedenk waarom jagers niet alleen op jacht gingen.
5. Maak, met behulp van de internetsites, een lijstje van dieren
waarop nog meer gejaagd werd.
6. Tot slot de moeilijkste opdracht. Waarom werden deze
schilderingen gemaakt? Is er één verklaring of zijn er
verschillende verklaringen? Gebruik weer een of meer van de
sites in de rubriek bronnen.
Grotschilderingen
De grot
van Lascaux
De grot van Chauvet-Pont-d'Arc
De grot van Cosquer
De grot van Pech Merle
De grot van Kapova
De grot van Ruffignac
De grot van Arago
Grotschilderingen uit de hele wereld
De hallucinerende holbewoner
Een artikel naar aanleiding van de vondst van de grot van
Chauvet-Pont-d'Arc, waarin o.a. verklaringen worden gegeven voor
de betekenis van de grotschilderingen.