Lesmateriaal

De prehistorie

De prehistorie bestrijkt (samen met de tijd van de eerste steden) een periode van meer dan twee miljoen jaar. Toch is het het tijdvak dat in de klas de minste aandacht krijgt. Ook de klassieke oudheid, toch een periode van zo'n duizend jaar, moet het doen met slechts één tijdvak. De ongeveer evenlange middeleeuwen hebben er tenminste nog twee. Elke volgende eeuw krijgt een tijdvak voor zichzelf, terwijl de twintigste eeuw zelfs twee tijdvakken kreeg toegeschoven.

Grotschilderingen

 

In deze webquest maken leerlingen kennis met primaire bronnen uit de prehistorie. Zij leren informatie te verzamelen over grotschilderingen.In 2012 maakte Werner Herzog een 3D-documentaire over de grotschilderingen in de grotten van Chauvet. In deze documentaire komt o.a. de archeoloog Jean Clottes aan het woord, die in 1996 een van de auterus was van een studie naar deze grotschilderingen.


In dat boek zegt Clottes dat de grotschilderingen onderdeel zouden kunnen zijn van een sjamanistisch ritueel. In de tekens en figuren in de grot zouden de verschillende stadia van een trance te herkennen zijn. Het tekenen diende dan als inwijdingsrite bij een zoektocht naar de onderwerled waar de geesten zich verzamelden. De handafdrukken aan het begin van de grot zijn volgens deze theorie een poging om die krachten achter de poreuze, levendige rotswand te bereiken. Volgens hem heeft de mens er behoefte aan om een geloofssysteem op te zetten waarmee je de natuur hoopt te kunnen beïnvloeden.
Andere archeologen doen zijn theorie af als onbewijsbare speculatie.
Bron: Trouw, 24 november 2012


Misschien heb je ze wel eens bekeken in grotten in Frankrijk of Spanje, die prachtige grotschilderingen. Ze zijn gemaakt in een tijd dat mensen nog niet konden schrijven. Daarom vormen deze grotschilderingen een belangrijke bron van informatie voor het bestuderen van het leven van de mensen in de prehistorie. 
Wat vertellen deze grotschilderingen ons?

In deze opdracht ga je onderzoeken welke informatie je kunt halen uit grotschilderingen. Van je onderzoek doe je schriftelijk verslag. Welke stappen je moet nemen in je onderzoek staat beschreven in de werkwijze.

Maak onderstaande opdrachten en gebruik voor het beantwoorden een of meer van de sites die worden vermeld in de rubriek bronnen.
1. Schrijf zo nauwkeurig mogelijk op waar de belangrijkste grotschilderingen zijn gevonden. (plaats, land, deel van het land)
2. Schrijf zo nauwkeurig mogelijk op uit welke periode deze grotschilderingen dateren (afkomstig zijn)? 
3. Bekijk de afbeelding hieronder nauwkeurig. Op welk dier wordt gejaagd en met welk wapen?

 



4. Je ziet op deze afbeelding niet één, maar een aantal jagers. Blijkbaar ging men niet alleen op jacht, maar in groepjes. Bedenk waarom jagers niet alleen op jacht gingen.
5. Maak, met behulp van de internetsites, een lijstje van dieren waarop nog meer gejaagd werd.
6. Tot slot de moeilijkste opdracht. Waarom werden deze schilderingen gemaakt? Is er één verklaring of zijn er verschillende verklaringen? Gebruik weer een of meer van de sites in de rubriek bronnen.


Grotschilderingen
De grot van Lascaux
De grot van Chauvet-Pont-d'Arc
De grot van Cosquer
De grot van Pech Merle
De grot van Kapova
De grot van Ruffignac
De grot van Arago
Grotschilderingen uit de hele wereld
De hallucinerende holbewoner
Een artikel naar aanleiding van de vondst van de grot van Chauvet-Pont-d'Arc, waarin o.a. verklaringen worden gegeven voor de betekenis van de grotschilderingen.

Wonen in de prehistorie