Komt een Italiaan naar de Nederlanden: Ontdek 500 jaar stad en streek met koopman Guicciardini

Jos Martens

Guicciardini. Bijlage . Oude vlieten (De Standaard 18.01/2022)

Stedenbouwkundige en brouwer Gilbert Van Schoonbeke (1519-1556) veranderde in zijn korte leven het aanschijn van Antwerpen, voorgoed. Hij bouwde een volkomen nieuw stadsdeel, de Nieuwstad, ten noorden van de stadswallen en ontwikkelde het tot haven- en industrieterrein. (J.Martens)

Alleen straatnamen herinneren nog aan Antwerpse vlieten

Een monument op de Tavernierkaai haalt een stukje maritieme geschiedenis van Antwerpen op. De oude binnenhavens waren eeuwenlang cruciaal voor de welvaart van de stad.

Patrick Van De Perre


De Koolvliet, 19de eeuw.

Met een monument naast het Loodswezen, dat de Antwerpse slachtoffers van WO II gedenkt, krijgt Antwerpen over enkele jaren een stukje van de gedempte vlieten in het noorden van de stad terug. Langs weerszijden van de voormalige vlieten wordt het monument geïntegreerd in zes muren. Het gaat om de Brouwersvliet, de Sint-Pietersvliet en de Koolvliet.

De vlieten waren kleine binnenhavens waar – voor die tijd – grote schepen in Antwerpen konden aanmeren. Samen met de ruien beschikte Antwerpen vooral in de veertiende en vijftiende eeuw over een reeks binnenhavens.
In het totaal telde de stad op haar hoogtepunt acht kilometer aan open ruien, die doorliepen tot aan het Blauwtorenplein. De eerste vliet dateert van het begin van de dertiende eeuw en ligt centraal in de stad. De vlieten die onderdeel worden van de heraanleg rond het Loodswezen en de Tavernierkaai, liggen in het noorden van de stad.

Stedenbouwkundige Gilbert Van Schoonbeke (1519-1556) ontwierp rondom de Brouwersvliet een nieuwe woonwijk (1). Omdat er veel brouwerijen en andere bedrijven zaten, was het belangrijk dat de buurt goed bereikbaar was.

De Koolvliet dateert uit het ¬begin van de veertiende eeuw. Het ¬water was een verbinding tussen de Schelde en de Kraaiwijk. Van die drukke handelsbuurt bestaan alleen nog twee straatnamen. De Grote en de Kleine Kraaiwijk in het hartje van het Schipperskwartier.

In de vijftiende eeuw kwam er de Sint-Pietersvliet bij. Via ruien en een paar kleinere vlieten was deze binnenhaven verbonden met de Koolvliet.

Noot
1. Soly, Hugo, Urbanisatie en kapitalisme in Antwerpen in de 16de eeuw. De stedebouwkundige en industriële ondernemingen van Gilbert van Schoonbeke, Gemeentekrediet van België/Historische Uitgaven Pro Civitate, nr 47, 1977, blz. 132 e.v.