Histoforum Nieuwsbrief

Nieuwsbrief

Jaargang 6, nummer 109, september 2017 I

 

Overzicht (na)scholingen e.d.

- Historicidagen 2017 24 t/m 26 augustus 2017    

- Collegedag Ontdek het oude Rome, 11 september 2017 in Leiden

- Bijeenkomst wereldgeschiedenis VGN, 20 september 2017

- Studiemiddag Atlantische Commissie en Windesheim in Zwolle, 26 september 2017

- Radboud Geschiedenis Nascholingsconferentie, 29 september 2017

- Netwerkbijeenkomst VGN Nieuwe Docenten, 30 september 2017

- Dag van de Geschiedenisdidactiek  aan de RUG op 5 oktober 2017

- Geschiedenis Festival Haarlem, 7 oktober 2017

- Vmbo conferentie 3 november 2017

- Nascholingsdag Dekolonisatie Nederlands-Indië/Indonesië, 3 november 2017

- Geschiedenisdag ICLON, 10 november 2017

- VGN Didactiekconferentie 10 en 11 november 2017 in Vught

- Docentendag Geschiedenis Noordhoff in Kasteel Woerden, 24 november 2017

- Examenconferentie geschiedenis Utrecht, 24 november 2017

Nascholingen aan de RUG 

De RUG organiseert vakdidactische nascholingen voor startende en ervaren geschiedenisdocenten (eerste- en tweedegraads) in de periode september 2017 - april 2018. Op 5 oktober vindt aan de RUG de dag van de geschiedenisdidactiek plaats.

Examenvragen

Het bestand met oriëntatievragen uit de examens uit de periode 2006- tot nu is bijgewerkt met de vragen uit 2017, inclusief de p-waardes (inloggegevens voor docenten via kaap@kpnmail.nl).  

Puzzelen in het geschiedenisexamen van 2016

Historisch onderzoek heeft vaak veel weg van puzzelen, maar je kunt je afvragen of het ook bij het maken van een geschiedenisexamen om puzzelen moet gaan. Mij lijkt dat de nadruk in deze vraag, die zowel in het havo- als vwo-examen van 2016 voorkwam, wel heel erg op puzzelen ligt in plaats van op historisch denken en redeneren. Reacties op mijn overwegingen zijn meer dan welkom (uiteraard ook kritische).

Leerlingen voorbereiden op niet-bestaande beroepen

Naar schatting 65% van de basisschoolleerlingen van vandaag zullen later gaan werken in beroepen die nu nog niet bestaan. Tegelijkertijd leiden we nu duizenden leerlingen op voor banen die in de nabije toekomst zullen verdwijnen door automatisering. Wat moet het onderwijs doen om jongeren toekomstbestendig te maken? Dat is de centrale vraag van een onderzoek van prof. dr. Paul A. Kirschner, universiteitshoogleraar bij de Open Universiteit. Zijn bevindingen zijn te lezen in het rapport ‘Voorbereiden op niet-bestaande banen’ dat in augustus 2017 is gepubliceerd.

Lees het rapport

Hiroshima: Harry Truman on Trial

In de zomer van 2002 werd er een 'tribunaal' georganiseerd waarin Harry S. Truman terecht stond voor de aanval op Hirsohima. Hij werd er van beschuldigd dat hij de Neurenberger normen voor het voeren van een gerechtvaardigde oorlog had geschonden. Van het proces en de jutyuitspraak is een website gemaakt die u hier vindt.  

Het Wilhelmus

De discussie over het eventueel laten zingen van het Wilhelmus maakt duidelijk hoe belangrijk het is om met elkaar goed na te denken en te discussiëren over de inhoud van ons geschiedenisonderwijs. Wat mij betreft hoef je het Wilhelmus zeker niet zingen in de klas, maar het is wel goed dat leerlingen er zich toe verhouden. Dat kan bijvoorbeeld door leerlingen kritisch te laten kijken naar de tekst en de context waarin het is ontstaan en naar de kritiek die er in de loop der tijd is geweest op het Wilhelmus als volkslied: http://histoforum.net/wilhelmus.  

Libris Geschiedenis Prijs

De longlist met tien genomineerden voor de Libris Geschiedenis Prijs 2017 is bekend (shortlist half september). De prijs bekroont historische boeken die een algemeen publiek aanspreken. De Libris Geschiedenis Prijs is een initiatief van Historisch Nieuwsblad, Libris, Nederlands Openluchtmuseum, Rijksmuseum Amsterdam en de Volkskrant en bestaat uit een geldbedrag van 20.000 euro. De prijs is onderdeel van de Maand van de Geschiedenis en wordt traditiegetrouw eind oktober uitgereikt.

Witte handel in zwarte mensen

De NOS heeft een special gemaakt ober de slavernij, naar aanleiding van de herdenking op 1 juli  van de afschaffing ervan. Mooi materiaal, direct bruikbaar in de klas.

Geschiedenisdag ICLON

Op vrijdag 10 november 2017 organiseert het ICLON in Leiden een geschiedenisdag. met als thema: Jonge Spoorzoekers. Bij de Jonge Spoorzoekersaanpak gaan leerlingen op zoek naar migratieverhalen in eigen familie of omgeving aan de hand van privéfoto’s. Familie-, migratie-en wereldgeschiedenis, denken over erfgoed en geschiedenis en historisch besef komen hierin samen.

Historici praten ons bij over migratiegeschiedenis en er zijn praktische workshops door docenten over oral history in de klas, leren kijken naar foto’s, samenwerken met andere vakken en het lokale archief, presenteren, beoordelen, gebruik van interactieve ICT-tools en omgaan met gevoelige onderwerpen. Ook bruikbaar in andere lessen en projecten. 

Examenconferentie geschiedenis

Op vrijdag 24 november 2017 zal het departement geschiedenis van de Universiteit Utrecht weer een examenconferentie organiseren. Het huidige programma voor het HAVO-eindexamen is door de ‘verlichtingswerkgroep’ herzien en het aangepaste examen zal in mei 2018 voor het eerst afgenomen worden . Dit jaar zal de conferentie dan ook in het teken staan van voorlichting en didactische workshops over het aangepaste examenprogramma geschiedenis voor de HAVO. Meer informatie over het programma, sprekers en workshops volgt in september 2017 op onze website www.uu.nl/nascholinggeschiedenis . De conferentie zal van 13.00 tot 17.00 uur in de binnenstad van Utrecht zijn.  

Recensies

Recent is er weer een aantal recensies van de hand van Jef Abbeel toegevoegd, o.a. van een biografie over Lenin en van Het Hemelse Rijk herrezen van Jan van Oudheusen.  Alle recensies (twintig) van Jef Abbeel van boeken die betrekking hebben op de geschiedenis van China vindt u hier bij elkaar. 

Etnische diversiteit in het Romeinse leger?

De bekende Engelse historicus Mary Beard is verwikkeld geraakt in een tamelijk onfrisse discussie over de vraag of er in het Romeinse leger in Engeland sprake was van een etnische diversiteit. Het heeft er alle schijn van dat er over dergelijke vraagstukken maar moeilijk gediscussieerd kan worden zonder scheldpartijen. De aaval op Maru Bears was voor historicus Christopher Kissane aanleiding het volgende artikel te schrijven: Historical myopia is to blame for the attacks on Mary Beard 

Studiemiddag 'Nieuwe steden in de middeleeuwen' 

Op vrijdag 29 september 2017 organiseren de Leerstoel History of Architecture & Urban Planning en de Afdeling Urbanism van de Faculteit Bouwkunde in Delft samen met de Werkgroep Stedengeschiedenis een studiemiddag over ‘Nieuwe steden in de Middeleeuwen’. De studiemiddag sluit naadloos aan op de ‘gelijknamige’ tentoonstelling Tour d’Europe: bastides, nowe miasta, new towns, terre nuove en nieuwe steden in de Oosterserre van de Faculteit Bouwkunde.
De studiemiddag wordt gehouden in zaal E van de Faculteit Bouwkunde, Technische Universiteit Delft, Julianalaan 134, 2628 BL Delft. De studiemiddag is gratis voor eenieder toegankelijk.

Een paleis voor de doden

Op zijn blog Mainzer Beobachter, geeft Jona Lendering een zeer positieve recensie van het boek Een paleis voor de doden: over hunebedden, dolmens en menhirs van Herman Clerinx.     

Zo stierf de waanzinnige 'plaatsvervanger' van Hitler

Een Duitstalig artikel In WELT N24  naar analeiding van het feit dat Rudolff Hess 30 jaar geleden (17 augustus 1987) zelfmoord pleegde in de Spanday gevangenis in Berlijn.

Mensenoffers

Aardig artikel van professor Cabdida Moss over mensenoffers, onder de titel 'Human Sacrifice: A practice as old as time'.

Geschiedenis van Nederland volgens James Kennedy

Nederland was lang niet altijd het land van goed overleg en harmonie, zoals in het verleden door meerdere historici is geponeerd. In het boek Beknopte geschiedenis van Nederland (Uitgeverij Prometheus, 2017) relativeert James Kennedy, hoogleraar Moderne Nederlandse geschiedenis in Utrecht, deze beeldvorming. Zijn goed geschreven boek biedt een frisse kijk op de Nederlandse geschiedenis.

Khan Academy geschiedenis

De bekende Khan Academy bereid leerlingen nu ook voor op de Advanced Placement examens in de V.S., pittige examens die leerlingen in het voortgezet onderwijs kunnen afleggen en die hen punten opleveren voor hun studie aan een college of universiteit. Er zijn filmpjes over historische vaardigheden en de geschiedenis van de V.S., maar ook over de, voor docenten en leerlingen waarschijnlijk interessantere wereldgeschiedenis.  

Playing Soviet

What is “Playing Soviet?” This interactive database of children’s book illustrations draws the little-known and rarely-seen Soviet children’s books from the Cotsen Collection at Princeton’s Firestone Library. The featured illustrations have been selected and annotated by a diverse group of scholars and students of Russian and Soviet culture. The site’s customizable data visualizations, still under construction, will map relationships among artists, image types, color, style, and publication information.

Video: Donald Duck in naziland

In 1943 won Walt Disney een Oscar voor beste korte animatiefilm, maar vlak daarna werd de film van de markt gehaald. Het was namelijk een propagandafilm waarin de nazi's gepersifleerd worden, die Disney niet verder wilde verspreiden.

Meer informatie en het filmpje op de website Historia.

So, who did discover America?

Artikel in History Today (gratis online te lezen) over de vraag wie nu werkelijk Amerika heeft ontdekt. In een ander artikel in hetzelfde tijdschrift wordt ingegaan op de vraag hoe de inwoners van Amerika dachten over Columbus.

Sterk Romeins beton

Romeinense betonnen bouwwerken in zee zijn nu sterker dan toe ze werden gebouwd. Op de website Scientias wordt uitgelegd hoe dat kan.   

Docentenmiddag ‘Religie en Populaire Cultuur: fame or faith?’

Op dinsdag 26 september 2017 organiseert de Faculteit Godgeleerdheid en Godsdienstwetenschap van de Rijksuniversiteit Groningen voor de vijfde keer een docentenmiddag voor leraren levensbeschouwing/godsdienst, geschiedenis, aardrijkskunde, filosofie, maatschappijleer, (klassieke) talen en andere aanverwante vakken. Deze middag is van 16:00 – 20:00 uur en staat in het teken van Religie en Populaire Cultuur: fame or faith? Er is onder andere een hoorcollege van prof. dr. Todd Weir over ‘Hitler and Religion’. Daarnaast lichten we op deze middag een tipje van de sluier van het scholierensymposium ‘Van godenzonen tot Idols: fame or faith’, dat op 15 november wordt georganiseerd. Tot slot is er een diner, aangeboden door de faculteit. Aan deze nascholing zijn geen kosten verbonden.

Teaching history in order to develop critical thinking?

Op Public History Weekly staat een artikel over geschiedenis en kritisch denken van Nadine Fink. Dit artikel is ook in het Duits en Frans beschikbaar.

Geschiedenislokaal Utrecht W.O.I

Aan de website Geschiedenislokaal Utrecht W.O.I zijn nieuwe bronnen toegevoegd: o.a. dagboekfragmenten van Sigurd von Ilsemann en meer foto’s van keizer Wilhelm II. Elke maand wordt een nieuwe bron toegevoegd en uitgelicht in: http://www.geschiedenislokaalutrechtwo1.nl/bron-van-de-maand/  Verder zijn er nieuwe opdrachten bijgekomen: meer kijkwijzers bij de bronnen, enkele spellen van Erfgoedtools.nl en een les over neutraliteit.

Historische bronnen

Het Huygens Instituut voor Nederlandse Geschiedenis heeft op haar website een groot aantal historische bronnen digitaal ontsloten. U kunt filteren op type bron, periode en onderwerp. 

Monniken spraken speelse mengtaal

Geleerde West-Europese monniken spraken rond de elfde eeuw onder elkaar soms een merkwaardig mengsel van de lokale volkstaal (oudere vormen van Iers, Hoogduits, Engels en misschien ook wel Nederlands) en Latijn, zo blijkt uit een promotieonderzoek van Nike Stam.
.

De nieuwste toevoegingen aan de website vindt u altijd in dit overzicht. Actuele historische nieuwsberichten vindt u bij elkaar in de rubriek nieuws van Histoforum
Een overzicht van alle nieuwsbrieven sinds 2002 vindt u in het nieuwsbrieven archief.