Histoforum Nieuwsbrief

Nieuwsbrief

Jaargang 6, nummer 112, oktober 2017 II

 

Overzicht (na)scholingen e.d.

- Vmbo conferentie 3 november 2017

- Nascholingsdag Dekolonisatie Nederlands-Indië/Indonesië op landgoed Bronbeek, 3 november 2017

- Nascholing Holocaust/Shoah bij het NIOD in Amsterdam, 4 november 2017

- Scholingsdag VO-Digitaal Academy in Maarsen, 7 november

- Geschiedenisdag ICLON, 10 november 2017

- VGN Didactiekconferentie 10 en 11 november 2017 in Vught

- Nascholingsconferentie Europa en de Islamitische wereld, 17 november 2017

- Docentendag Geschiedenis Noordhoff in Kasteel Woerden, 24 november 2017

- Examenconferentie geschiedenis Utrecht, 24 november 2017

- Vakinhoudelijke nascholing Duitsland in Amsterdam, 1 december 2017

Transatlantische slavenhandel

Juist omdat hij slechts twee minuten duurt geeft deze animatie een indringend beeld van de Transatlantische slavenhandel.   

De gewone man

Op het Geschiedenis Festival presenteerde Jos Palm zijn nieuwe boek: De gewone man. Ter ere van de Maand van de Geschiedenis biedt Historisch Nieuwsblad deze week exclusief 50% korting op het e-book van De gewone man. U bestelt het boek voor slechts € 6,49 in onze webshop. Op de website van het Historisch Nieuwsblad  leest u de proloog uit het boek.

Wentelsteen. Erasmus en het Collegium Trilingue

Jos Martens bespreekt het laatste boek van Joris Tulkens. Na Thomas More. Een leven in vijf vriendschappen (2016) keert Joris Tulkens terug naar Erasmus en het Collegium Trilingue. De auteur is ondertussen flink bezig aan een magnum opus: als de veelkleurige facetten van een caleidoscoop in wisselende combinaties evoceert hij een cruciale en aanvankelijk hoopvolle era in de intellectuele ontwikkeling van Europa tijdens het eerste kwart van de 16de eeuw. Zie De verloren droom van Pieter Gillis, De schaduw van Erasmus (Houtekiet 2006) en - nog veel vroeger- In de ban van Mohammed (Manteau 1993), over de ten onrechte relatief onbekende Arabist Nicolaes Cleynaerts (1493-1542), student en later docent aan het Collegium Trilingue (1493-1542).   

Nogmaals Erasmus

Het Erasmushuis in Anderlecht heeft een pedagogisch dossier gemaakt over Erasmus, bestemd voor leerlingen van het voortgezet onderwijs (in pdf-formaat) .

 

Bij zijn zoektocht naar oude exemplaren van de Vulgaat stootte Erasmus in de bibliotheek van de abdij van het Park (Heverlee, net buiten ring van Leuven) toevallig op een handschrift van de Italiaanse humanist en filoloog Lorenzo Valla, (Correctio novi testamenti) die meer dan 1000 fouten uit verschillende versies van de Vulgaat (latijnse bijbelvertaling van Hiëronymus gemaakt rond 400) had gehaald. Dit was het begin van Erasmus’ werk, dat leidde tot zijn Novum Instrumentum (waarvoor hij Valla gebruikte). Nooit gedacht, zegt Jos Martens, dat dit boek nog zou bestaan, maar op de tentoonstelling in Anderlecht (6 oktober 2017-7 januari 2018) ligt het enige bewaarde exemplaar ter wereld! Zie ook het persdossier.


Correctio novi testamenti van Lorenzo Valla.

Erasmus en mediawijsheid

De Provinciale Bibliotheek Limburg in het Belgische Hasselt heeft, bij een reizende tentoonstelling Conn3ct (midden oktober - eind april)  veel lesmateriaal ontwikkeld rond het thema mediawijsheid in relatie tot Erasmus.  Conn3ct is een initiatief van de Vlaamse Erfgoedbibliotheek en de Koninklijke Bibliotheken van België en Nederland, in samenwerking met de Provinciale Bibliotheek Limburg en de Universiteit Antwerpen en naar aanleiding van het Vlaams-Nederlandse Gastlandschap op de Frankfurter Buchmesse. Het lesmateriaal kan worden gedwonload van hun website. Volgens Jos Martens is deze tentoonstelling een  absolute must, niet alleen voor studenten geschiedenis, maar ook voor zowat alle klassen voortgezet uit de buurt van Hasselt.  

Waarom borduurden de Vikings 'Allah' op hun begrafeniskleding?

Wat hadden de Vikingen met de islam? Die vraag stellen Zweedse onderzoekers zich, nu ze geweven Arabische tekens hebben ontdekt op begrafeniskostuums die werden opgediept uit scheepsgraven.
Lees verder

Gevleugelde kolossen in tentoonstelling ‘Nineveh’

Vanaf 20 oktober te zien in het Rijksmuseum van Oudheden

Twee reusachtige lamassus, Assyrische gevleugelde stiergoden, worden geïnstalleerd in de tentoonstelling ‘Nineveh – hoofdstad van een wereldrijk’ in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden. De 2850 jaar oude originelen uit Nimrud (Noord-Irak) staan in het British Museum. Het Spaanse bedrijf Factum Arte maakte daarvan twee exacte kopieën. Die zijn in Leiden te zien van 20 oktober 2017 tot en met 25 maart 2018. Daarna schenken het British Museum, het Rijksmuseum van Oudheden en de Factum Foundation de beelden aan het Ashurbanipal Library Project van de Universiteit van Mosul. De eigen collectie van de universiteit werd in 2016 tijdens de oorlog vernield.
‘Nineveh – hoofdstad van een wereldrijk’, 20 oktober 2017 t/m 25 maart 2018

 

Een beeldenstorm in de V.S.?

Op deze website een artikel waarin de schrijfster, Becky Little, zich afvraagt of Amerika monumenten moet neerhalen die de de veroveraars van dat continent romanticeren.  

Columbus Day

9 oktober was de het officieel de tachtigste verjaardag van Columbusdag in de V.S., maar die eigenlijk al in 1892 in het leven was geroepen. Een artikel op The Conversation legt uit hoe Columbus een nationaal symbool werd. Dit artikel gaat in op de geschiedenis van de beweging die deze dag wil vervangen door Indigenous People's Day.

De eerste bewoners van Amerika

DNA-onderzoek, we schreven er al eerder over, heeft nieuw licht geworpen om de manier waarop de mensheid zich over de aarde heeft verspreid. Op deze website een artikel van Adam Rutherford over de eerste bewoners van America, waarin wordt ingegaan op het belang van genetisch onderzoek.   

De luit als erotisch symbool

In het Rijksmuseum in Enschede hangt een schilderij van Jan Steen, getiteld De koppelaarster. Op het eerste gezicht een onschuldig tafereeltje met een luit spelende jongedame. Maar de titel suggereert al anders, het gaat om een bordeelscene. In de zeventiende eeuw werden veel erotische taferelen geschilderd, waarop de luit en andere symbolen van erotiek werden afgebeeld. Op Histoforum staat een serie van zeventien van dergelijke schilderijen met een toelichting (ook in word en in ppt).

Midden-Oosten

2017 is het jaar waarin het 120 jaar geleden is dat het eerste Zionitische congres in Bazel werd gehouden, het jaar van de honderste verjaardag van de Balfour Declaration, de zeventigste verjaardag van de resolutie van de VN waarin Palestina werd verdeeld, de vijftigste verjaardag van de zesdaagse oorlog. Maar het was ook de tachtigste verjaardag van het rapport van de Peel commissie, waarin een twee-staten oplossing van het conflict in het Midden-Oosten werd voorgesteld. Over dit rapport  gaat dit artikel.  

Cynthia McLeod over de geschiedenis van Suriname

Het slavernijverleden speelt een belangrijke rol in de geschiedenis van Suriname én Nederland. Cynthia McLeod vindt het belangrijk dat Nederlanders zich bewust worden van het bestaan van deze duistere periode in de geschiedenis. McLeod, de grande dame van de Surinaamse geschiedschrijving, gaat op het Geschiedenis Festival in gesprek met John Jansen van Galen en Leo Balai

Rolling Stones 

Recensie in de Leeuwarder Courant in 1965 van het concert van de Rolling Stones in 2017.

 


Symposia voor scholieren 

De Faculteit Godgeleerdheid en Godsdienstwetenschap van de Rijksuniversiteit Groningen organiseert ook dit jaar weer gratis scholierensymposia voor scholieren vwo-bovenbouw.
Op 15 november 2017 vindt het symposium Van godenzonen tot Idols: fame or faith plaats. Deze middag begint met workshops op de Faculteit rond het thema Religie en Populaire Cultuur. Leerlingen kunnen zich hier individueel voor opgeven. Enkele onderwerpen zijn: ‘De begrafenis van Johan Cruijff als begrafenisritueel’, ‘Michael de Messias? Hoe fans door pelgrimstochten Michael Jackson vereren’ en ‘Star Wars: religie of science-fiction?’ Vervolgens wordt in het Groninger Forum de film The Idol vertoont. Ter voorbereiding op deze film is er een College Tour, met daarin onder andere de regisseur Hany Abu-Assad als gast. Voor het programmaonderdeel in het Groninger Forum kunt u zich met de gehele klas opgeven.
Zie voor meer informatie: www.rug.nl/scholieren 

Kapitein Dick Tator - dienstreis naar het eind van de Koude Oorlog

Deze week verscheen het stripalbum Kapitein Dick Tator - dienstreis naar het eind van de Koude Oorlog. Een beeldverhaal/dossier dat speelt rond het dienstleven begin jaren tachtig van de vorige eeuw. De Berlijnse Muur is nog niet gevallen, de dienstplicht bestaat nog, de samenleving is nog niet vastgeknoopt aan internet en computer. Ofwel: de laatste dagen van de twintigste eeuw.

Kapitein Dick Tator geeft een beeld van het dagelijkse leven op en rond de kazerne, waar de compagniescommandant zijn dienstplichtige manschappen bij de les probeert te houden tijdens bivak, marsen, bij de diensthap, op rapport, het bewaken van kernwapens en op oefening in Duitsland. Allemaal verleden tijd, want krijgsmacht en samenleving zijn na de jaren tachtig ingrijpend veranderd.

De vijftig afleveringen van het album (128 pagina's) verschenen eerder in Twintig, het blad van de soldatenvakbond VVDM. Maar ze zijn volledig gereviseerd en aangevuld met artikelen die toelichting geven op de Koude Oorlog, de dienstplicht, de huidige taak van het leger en hoe de onderwerpen van toen nu nog steeds actueeel zijn: de zorg om wereldvrede, dreiging van kernwapens, het gebruik van gifgas, vreemdelingenangst.
Een preview van 22 pagina's is te zien op de site van de uitgever.


 

De nieuwste toevoegingen aan de website vindt u altijd in dit overzicht. Actuele historische nieuwsberichten vindt u bij elkaar in de rubriek nieuws van Histoforum
Een overzicht van alle nieuwsbrieven sinds 2002 vindt u in het nieuwsbrieven archief.