William Caxton (1422-1491)

William Caxton presenteert zijn eerste gedrukte boek The Recuyel of the Historyes of Troye,(30 x 35,2 cm) aan hertogin Margaretha van York. Geïnspireerd op soortgelijke miniaturen uit handschriften. Gedrukt in Brugge ca. 1475.

Hij werkte in Brugge als agent voor de Engelse lakenkooplieden in de Nederlanden (1441-1476). Na een opleiding van een jaar in Keulen (1471-'72) installeerde hij in 1473 in Brugge een drukpers. Hij werd door hertogin Margaretha van York, echtgenote van Karel de Stoute, opgenomen in haar hofhouding (1471-1475) voor het vertalen van literaire werken uit het Frans naar het Engels. Volgens eigen zeggen van Caxton verbeterde de hertogin persoonlijk zijn Engels bij het vertalen van een Frans boek over de Trojaanse oorlog. In de epiloog na het derde boek van deze verhalenbundel zegt Caxton dat hij besloot voortaan boeken te drukken, omdat hij zijn ogen verknoeide en fysiek uitgeput raakte van het met de hand kopiëren!
In de omgeving van de hertogin ontmoette hij niet alleen Lodewijk van Gruuthuse, maar ook haar broers, die hier in ballingschap verbleven en de bescherming genoten van Gruuthuse: Edward IV en de latere Richard III. In 1476 keerde hij naar Engeland terug, waar hij de gunst genoot van Edward en zijn opvolger Richard (+1485) en in 1477 het eerste boek op Engelse bodem drukte.
Caxton is typerend voor deze overgangstijd: enkele weken nadat hij dit eerste boek gedrukt had, presenteerde hij, samen met de auteur, een uitvoering in manuscript op perkament aan Edward IV. Dit handschrift, met de presentatieminiatuur, is bewaard gebleven.

Wiliam Caxton (rechts) knielt naast zijn opdrachtgever Anthony Woodville, graaf Rivers, (broer van de koningin) voor Edward IV en de koninklijke familie, bij het aanbieden van de Dictes des Philosophes in 1477. Dit was het eerste in Engeland gedrukte boek, maar deze presentatieminiatuur komt uit de handgeschreven versie! (Lambeth Palace Library MS 265)
(Bron: JENKINS, E., The Princes in the Tower, London, Hamish Hamilton, 1978, 238 blz. en ROSS, Ch., Richard III, London, Methuen, 1981, 265 blz.)

Caxton op de website van de British Library.
Hier kun je twee versies vergelijken van Chaucer's Canterbury Tales, waarschijnlijk gedrukt in 1476 (hetzelfde jaar dat hij zijn eerste drukpers in Engeland installeerde) en 1483.
Interessanter, zeker voor leerlingen en studenten, is dat je op deze site een heleboel achtergrondgegevens kunt vinden over Caxton, zijn tijd en het begin van het drukken. Dit alles in zeer toegankelijk Engels.

De hele Rozenoorlogcyclus

Gregory, Philippa, De rozenkoningin, (The White Queen), Amsterdam, De Boekerij, 2010, Gregory, Philippa, De roos van Lancaster, (The Red Queen), Amsterdam, De Boekerij, 2011. Gregory, Philippa, De witte roos (Lady of the Rivers), Amsterdam, De Boekerij, 2012.Gregory, Philippa, Dochters van de Roos, (The Kingmaker’s Daughter) Amsterdam, Meulenhoff, 2014 . Lees ook liefst eerst: Josephine Tey, Een koninkrijk voor een moord