Margaretha van York  (1446-1503)

Echtgenote van Karel de Stoute

In 1468, ze was toen 22, werd ze de derde vrouw van Karel de Stoute, hertog van Bourgondië. Het huwelijk werd met veel pracht en praal voltrokken, wat in Brugge nog steeds herdacht wordt door de Praalstoet van de Gouden Boom. De verbintenis bleef kinderloos. Karel, die dertien jaar ouder was dan zij, had uit zijn vorige, tweede huwelijk, met Isabella van Bourbon, een dochtertje: Maria van Bourgondië. Op het ogenblik dat Margaretha in haar leven kwam, was Maria amper elf. Zij konden het heel goed met elkaar vinden. Op politiek vlak speelde Margaretha van York een belangrijke rol in de contacten tussen haar man en haar broer Eduard IV.

Verblijf aan het hof te Mechelen

Na de tragische dood van Karel de Stoute (5 januari 1477) op het slagveld bij Nancy vestigde zij zich in Mechelen, en ontfermde zich over haar stiefdochter Maria. Zij stond Maria met raad en daad bij in het bestuur van de Nederlanden en bewerkstelligde ook haar huwelijk met Maximiliaan van Habsburg. Na de vroegtijdige dood van Maria van Bourgondië op 27 maart 1482 stond zij te Mechelen in voor de opvoeding van haar jonge kleinkinderen.
In 1486 schonk ze haar paleis aan de stad Mechelen, die het op haar beurt schonk aan Maximiliaan en zijn zoon Filips de Schone. Op 9 maart 1500 werd de kleinzoon van Maria van Bourgondië, Karel, de latere keizer KarelV (zo genoemd ter herinnering aan zijn overgrootvader Karel de Stoute) door Margaretha ten doop gedragen in de Gentse Sint-Janskerk.

Literatuur aan het hof

Zij was een groot liefhebster van literatuur en boeken en ging hier een prominente historische rol spelen: in haar opdracht vervaardigde William Caxton in 1474 in Brugge het eerste in de Engelse taal gedrukte boek (zie Bijlage 4). Door haar invloed kregen ook kunstenaars uit de Lage Landen voet aan de grond in Engeland. Zo haalde Caxton voor zijn drukken gerenommeerde miniatuurschilders uit de Nederlanden naar Engeland. Voor de faam en de uitstraling van de stad Mechelen is zij van grote betekenis geweest. De ontvangstzaal van haar hof is in Mechelen, in de Keizerstraat, nog steeds bewaard. Nu is er de stadsschouwburg gevestigd.

Overlijden

Margaretha van York overleed in 1503 en werd op haar verzoek begraven in de Mechelse Minderbroederkerk. Haar ingewanden werden begraven in het kartuizerklooster te Scheut (een gehucht van Anderlecht, in die tijd in het hertogdom Brabant gelegen; nu Brussels Hoofdstedelijk Gewest). Haar hart - het bijzonderste lichaamsorgaan - in het kartuizerklooster van Herne (gemeente van het toenmalige Dietse deel van het graafschap Henegouwen; nu Vlaams-Brabant).

De Gouden Boom

De Praalstoet van de Gouden Boom ging voor het eerst uit in Brugge naar aanleiding van de Wereldtentoonstelling Expo '58 in Brussel.
De Praalstoet is geïnspireerd op de feestelijkheden ter gelegenheid van het huwelijk van Karel de Stoute en Margareta van York in 1468. Na de aankomst van Margareta in Sluis, werd eerst het huwelijk voltrokken in Damme. Hierop volgde de blijde intocht in Brugge, bekroond met een week feesten in het Prinsenhof en een steekspel op de Markt.
De vijfjaarlijkse Praalstoet lokt telkens tienduizenden toeschouwers.

(Gedeeltelijk ontleend aan Wikipedia)

De hele Rozenoorlogcyclus

Gregory, Philippa, De rozenkoningin, (The White Queen), Amsterdam, De Boekerij, 2010, Gregory, Philippa, De roos van Lancaster, (The Red Queen), Amsterdam, De Boekerij, 2011. Gregory, Philippa, De witte roos (Lady of the Rivers), Amsterdam, De Boekerij, 2012.Gregory, Philippa, Dochters van de Roos, (The Kingmaker’s Daughter) Amsterdam, Meulenhoff, 2014 . Lees ook liefst eerst: Josephine Tey, Een koninkrijk voor een moord