De vloek van de farao

In 1922 vond Howard Carter tijdens een expeditie in Egypte het graf van van farao Toetanchamon. Na opening van de tombe stierven tweeëntwintig mensen die met het graf van Toetanchamon of het werk daaromheen in aanraking waren gekomen een voortijdige dood. Dertien van hen waren aanwezig geweest bij de opening van het graf. Onder hen was de financier van de uitgravingen Lord Carnarvon.

In het graf van de jonggestorven farao zouden plakkaten gevonden zijn met de bezwering “Degene die de slaap van de Farao stoort zal met de vleugels van de dood worden aangetast”. Hiervan is geen bewijs, hoewel er graven bestaan met soortgelijke waarschuwingen. De tekst van de vloek die wordt aangehaald, is later echter nergens teruggevonden in de tombe van Toetanchamon.

Zes weken na opening van het graf werd Lord Carnarvon erg ziek. Aanvankelijk leek het mee te vallen, maar hij kreeg heel hoge koorts en hij ging ijlen. Hierna viel hij in coma. Op de dag van zijn dood gingen in Caïro alle lichten uit. De hond van Carnarvon (die zich in het huis van zijn baas in Engeland bevond) zou hard zijn gaan janken en viel daarna dood neer. Het huis van een vriend van Lord Carnarvon, Bruce Ingham, zou door de vloek in vlammen op zijn gegaan.

Het verhaal van de vloek werd snel overgenomen in diverse media, waaronder de New York Times en werd aangehangen door Arthur Conan Doyle, de bedenker van Sherlock Holmes.

Schimmels

Je hoeft geen scepticus te zijn om te kunnen bedenken dat al deze verhalen uit hele grote duimen zijn gezogen. Ze doen het leuk in de klas, maar de werkelijkheid is vermoedelijk heel wat prozaïscher. Uit onderzoek is gebleken dat zich in de gesloten tombes en graven gevaarlijk hoge concentraties van tot dan toe onbekende, maar zeer oude, bacteriën en schimmels bevonden, zoals Aspergillus niger en Aspergillus flavus.

Inmiddels is bekend dat Aspergillus-schimmels ernstige ziekten bij de mens kunnen veroorzaken, die bekend zijn onder de naam Aspergillose, omdat de mens in 1922 niet resistent was tegen deze bacterie..

Maar....

Maar is het verhaal hiermee af? Waarschijnlijk niet, want volgens deze website, werden de grafschenners best wel oud. Er waren tientallen mensen betrokken bij de ontdekking en het leeghalen van Toetanchamons graf. Zes van de 26 mensen die betrokken waren bij de opening stierven binnen toen jaar. Kan gebeuren. Maar, zo berekende de Amerikaanse scepticus James Randi later: de (niet-Egyptische) direct betrokkenen zouden gemiddeld nog 23 jaar blijven leven na 1922.