artikelen over geschiedenis didactiek
Jagers met geheugenverlies
Hoe kun je een beoordelingsmodel maken voor open opdrachten?
Inhoud
Jagers met geheugenverlies 2
In een vorig artikel werden voordelen besproken van open opdrachten, waarbij de leerlingen veel ruimte krijgen voor een eigen inbreng. In dit artikel wordt nader ingegaan op de vraag hoe je dergelijke opdrachten zou kunnen beoordelen.
Single-point rubric
Het leerdoel van een open opdracht als jagers met
geheugenverlies is duidelijk: leerlingen moeten een
overlevingsplan kunnen schrijven. Maar omdat er geen
succescriteria zijn geformuleerd waaruit een leerling
kan opmaken hoe een succesvol overlevingsplan eruit zou
kunnen zien, is het niet eenvoudig de opdracht te
beoordelen.
Dit probleem zou je natuurlijk kunnen oplossen door voor
elk niveau toch succcescriteria te formuleren, maar dan
ga je sturen op het eindproduct en mis je waarschijnlijk
allerlei dingen die de opdracht nou juist zo leuk en
uitdagend maken (zie het eerste artikel).
Liever kies ik voor een formatieve benadering. Geef
leerlingen de vrije hand en beoordeel hun prestatie pas
achteraf door met hen in gesprek te gaan over de sterke
en zwakke aspecten van hun prestatie. Aan welke aspecten
hebben ze wel en aan welke geen aandacht besteed. Hoe
diep zijn ze op elk aspect ingegaan. Welke keuzes hebben
ze, waarom, gemaakt?
Om deze, interactieve, beoordeling vast te leggen kun je
bijvoorbeeld gebruik maken van een single-point rubric.
In zo’n rubric wordt het niveau dat als voldoende geld
(de derde kolom van een vierpuntsschaal), beschreven en
gebruikt als uitgangspunt voor de beoordeling.
Een dergelijke beoordeling is gericht op het verbeteren
van de prestaties van leerlingen. In de linkerkolom
wordt aangegeven op welke criteria de leerling nog te
kort schiet en wat hij moet doen om zich te verbeteren.
In de rechterkolom kan per criterium, waar relevant,
precies worden aangegeven waarom de prestatie excellent
is, of in ieder geval beter dan gemiddeld.
Hoewel het invullen van deze rubric tamelijk tijdrovend
kan zijn, geeft hij de leerling veel inzicht in vooral
de zwakkere onderdelen van zijn prestatie, zodat hij
weet hoe hij zich juist op die punten kan verbeteren.
Je kunt een dergelijke rubric altijd aanpassen, na een
evaluatie van de antwoorden van leerlingen.
Voorbeeld van een single-point rubric voor de opdracht
‘Jagers met geheugenverlies’
Waarin schiet de prestatie tekort? |
Criterium voor een voldoende prestatie. |
Waarin stijgt de prestatie uit boven het vereiste niveau? |
De leerling heeft aandacht besteed aan de jacht/ verschillende manieren van jagen/ verschillende manieren van jagen en heeft voorbeelden gegeven van dieren waarop werd gejaagd. | ||
De leerling heeft aandacht besteed aan het verzamelen van voedsel/ is in gegaan op verschillende soorten planten en vruchten die werden verzameld/ is in gegaan op verschillende soorten planten en vruchten die werden verzameld en heeft aandacht besteed aan het gevaar van het eten van bepaalde planten. | ||
De leerling heeft aandacht besteed aan het wonen van jagers en verzamelaars/is ingegaan op verschillende woonvormen/ is ingegaan op het nomadenbestaan van jagers/verzamelaars en heeft verschillende woonvormen genoemd. | ||
De leerling heeft aandacht besteed aan de rol van godsdienst /heeft aangegeven welke rol godsdienst mogelijk heeft gespeeld in het leven van jagers/verzamelaars. | ||
De leerling heeft aandacht besteed aan hoe om te gaan met zieken. |
Holistische rubric of ‘Banded-marking’ of ‘Levels-based’ model
In een holistische rubric wordt, in algemene termen, een
aantal niveaus van presteren beschreven Deze vorm van
een rucric wordt ook het het 'banded-marking' of
'levels-based' model genoemd. Deze manier van beoordelen
is eerder geschikt voor een summatieve, dan een
formatieve beoordeling, omdat deze de leerlingen minder
gedetailleerd inzicht geeft in de sterke en zwakke
punten van zijn prestatie.
Voor de opdracht ‘Jagers met geheugenverlies’zouy zo’n
beoordelingsmodel er als volgt uit kunnen zien.
8-10 punten |
De leerling heeft aan alle aspecten van het leven van jagers/verzamelaars aandacht besteed (jagen, verzamelen, wonen of godsdienst) en is op alle aspecten dieper ingegaan door bijvoorbeeld het geven van voorbeelden. Bovendien heeft hij aandacht besteed aan bijzondere naspecten als het nomaden bestaaan, het omgaan met zieken, en/of hij is gedetailleerd ingegaan op verschillende soorten van jagen enz. |
7 punten |
De leerling heeft aan alle aspecten van het leven van jagers/verzamelaars aandacht besteed (jagen, verzamelen, wonen of godsdienst) en is op alle aspecten dieper ingegaan door bijvoorbeeld het geven van voorbeelden. |
6 punten |
De leerling heeft aan alle aspecten van het leven van jagers/verzamelaars aandacht besteed (jagen, verzamelen, wonen of godsdienst) en is op enkele aspecten dieper ingegaan door bijvoorbeeld het geven van voorbeelden. |
5 punten |
De leerling heeft aan alle aspecten van het leven van jagers/verzamelaars aandacht besteed (jagen, verzamelen, wonen of godsdienst) en is op een aspect dieper ingegaan door bijvoorbeeld het geven van voorbeelden. |
4 punten |
De leerling heeft aan alle aspecten van het leven van jagers/verzamelaars oppervlakkig aandacht besteed (jagen, verzamelen, wonen of godsdienst). |
2-3 punten |
De leerling heeft aan slechts enkele aspecten van het leven van jagers/verzamelaars oppervlakkig aandacht besteed (jagen, verzamelen, wonen of godsdienst). |
1 punt |
De leerling heeft aan slechts een aspect oppervlakkig van het leven van jagers/verzamelaars oppervlakkig aandacht besteed (jagen, verzamelen, wonen of godsdienst). |
Copyright Albert van der Kaap, 2019