artikelen over geschiedenis didactiek

Jagers met geheugenverlies

Hoe kun je een beoordelingsmodel maken voor open opdrachten?

Jagers met geheugenverlies 2

In een vorig artikel werden voordelen besproken van open opdrachten, waarbij de leerlingen veel ruimte krijgen voor een eigen inbreng. In dit artikel wordt nader ingegaan op de vraag hoe je dergelijke opdrachten zou kunnen beoordelen.

 

PDF-versie


Single-point rubric
Het leerdoel van een open opdracht als jagers met geheugenverlies is duidelijk: leerlingen moeten een overlevingsplan kunnen schrijven. Maar omdat er geen succescriteria zijn geformuleerd waaruit een leerling kan opmaken hoe een succesvol overlevingsplan eruit zou kunnen zien, is het niet eenvoudig de opdracht te beoordelen.


Dit probleem zou je natuurlijk kunnen oplossen door voor elk niveau toch succcescriteria te formuleren, maar dan ga je sturen op het eindproduct en mis je waarschijnlijk allerlei dingen die de opdracht nou juist zo leuk en uitdagend maken (zie het eerste artikel).


Liever kies ik voor een formatieve benadering. Geef leerlingen de vrije hand en beoordeel hun prestatie pas achteraf door met hen in gesprek te gaan over de sterke en zwakke aspecten van hun prestatie. Aan welke aspecten hebben ze wel en aan welke geen aandacht besteed. Hoe diep zijn ze op elk aspect ingegaan. Welke keuzes hebben ze, waarom, gemaakt?


Om deze, interactieve, beoordeling vast te leggen kun je bijvoorbeeld gebruik maken van een single-point rubric. In zo’n rubric wordt het niveau dat als voldoende geld (de derde kolom van een vierpuntsschaal), beschreven en gebruikt als uitgangspunt voor de beoordeling.


Een dergelijke beoordeling is gericht op het verbeteren van de prestaties van leerlingen. In de linkerkolom wordt aangegeven op welke criteria de leerling nog te kort schiet en wat hij moet doen om zich te verbeteren. In de rechterkolom kan per criterium, waar relevant, precies worden aangegeven waarom de prestatie excellent is, of in ieder geval beter dan gemiddeld.


Hoewel het invullen van deze rubric tamelijk tijdrovend kan zijn, geeft hij de leerling veel inzicht in vooral de zwakkere onderdelen van zijn prestatie, zodat hij weet hoe hij zich juist op die punten kan verbeteren.
Je kunt een dergelijke rubric altijd aanpassen, na een evaluatie van de antwoorden van leerlingen.


Voorbeeld van een single-point rubric voor de opdracht ‘Jagers met geheugenverlies’

 

Waarin schiet de prestatie tekort? Criterium voor een voldoende prestatie.
Waarin stijgt de prestatie uit boven het vereiste niveau?
  De leerling heeft aandacht besteed aan de jacht/ verschillende manieren van jagen/ verschillende manieren van jagen en heeft voorbeelden gegeven van dieren waarop werd gejaagd.  
  De leerling heeft aandacht besteed aan het verzamelen van voedsel/ is in gegaan op verschillende soorten planten en vruchten die werden verzameld/ is in gegaan op verschillende soorten planten en vruchten die werden verzameld en heeft aandacht besteed aan het gevaar van het eten van bepaalde planten.  
  De leerling heeft aandacht besteed aan het wonen van jagers en verzamelaars/is ingegaan op verschillende woonvormen/ is ingegaan op het nomadenbestaan van jagers/verzamelaars en heeft verschillende woonvormen genoemd.  
  De leerling heeft aandacht besteed aan de rol van godsdienst /heeft aangegeven welke rol godsdienst mogelijk heeft gespeeld in het leven van jagers/verzamelaars.  
  De leerling heeft aandacht besteed aan hoe om te gaan met zieken.  

Holistische rubric of ‘Banded-marking’ of ‘Levels-based’ model


In een holistische rubric wordt, in algemene termen, een aantal niveaus van presteren beschreven Deze vorm van een rucric wordt ook het het 'banded-marking' of 'levels-based' model genoemd. Deze manier van beoordelen is eerder geschikt voor een summatieve, dan een formatieve beoordeling, omdat deze de leerlingen minder gedetailleerd inzicht geeft in de sterke en zwakke punten van zijn prestatie.

Voor de opdracht ‘Jagers met geheugenverlies’zouy zo’n beoordelingsmodel er als volgt uit kunnen zien.

8-10 punten
De leerling heeft aan alle aspecten van het leven van jagers/verzamelaars aandacht besteed (jagen, verzamelen, wonen of godsdienst) en is op alle  aspecten dieper ingegaan door bijvoorbeeld het geven van voorbeelden. Bovendien heeft hij aandacht besteed aan bijzondere naspecten als het nomaden bestaaan, het omgaan met zieken, en/of hij is gedetailleerd ingegaan op verschillende soorten van jagen enz.
7 punten
De leerling heeft aan alle aspecten van het leven van jagers/verzamelaars aandacht besteed (jagen, verzamelen, wonen of godsdienst) en is op alle  aspecten dieper ingegaan door bijvoorbeeld het geven van voorbeelden.
6 punten
De leerling heeft aan alle aspecten van het leven van jagers/verzamelaars aandacht besteed (jagen, verzamelen, wonen of godsdienst) en is op enkele  aspecten dieper ingegaan door bijvoorbeeld het geven van voorbeelden.
5 punten
De leerling heeft aan alle aspecten van het leven van jagers/verzamelaars aandacht besteed (jagen, verzamelen, wonen of godsdienst) en is op een aspect dieper ingegaan door bijvoorbeeld het geven van voorbeelden.
4 punten
De leerling heeft aan alle aspecten van het leven van jagers/verzamelaars oppervlakkig aandacht besteed (jagen, verzamelen, wonen of godsdienst).
2-3 punten
De leerling heeft aan slechts enkele aspecten van het leven van jagers/verzamelaars oppervlakkig aandacht besteed (jagen, verzamelen, wonen of godsdienst).
1 punt
De leerling heeft aan slechts een aspect oppervlakkig van het leven van jagers/verzamelaars oppervlakkig aandacht besteed (jagen, verzamelen, wonen of godsdienst).

 

Copyright Albert van der Kaap, 2019 

 


  •  

    u