Histoforum Nieuwsbrief

Nieuwsbrief

Jaargang 5, nummer 80, april 2016 I

Das siebte Kreuz. Roman aus Hitlerdeutschland (1942)

Het boek Das siebte Kreuz van Anna Seghers speelt zich af in nazi-Duitsland in 1937. Uit het fictieve concentratiekamp Westhofen, bij Worms, ontsnappen zeven politieke gevangenen. De kampcommandant zegt de ontsnapten binnen zeven dagen opgepakt te hebben. Dat lukt niet helemaal. De zevende gevangene, communist Georg Heisler, blijft de Gestapo steeds een stapje voor. Of zijn ontsnapping echt zal lukken, blijft tot het eind van het boek spannend.  

Wanneer is een vraag een havo-, wanneer een vwo-vraag?

Anders gezegd, hoe maak je onderscheid tussen opdrachten waarvan je verwacht dat de gemiddelde vwo-leerling die wel kan maken, maar waar de gemiddelde havoleerling te veel moeite mee zal hebben? Om een begin van een antwoord te vinden heb ik twee vragen uit respectievelijk het havo- en het vwo-examen van 2015 (eerste tijdvak), die betrekking hadden op ongeveer hetzelfde onderwerp met elkaar vergeleken.
Lees verder

Oefenen voor het centraal examen vmbo/havo/vwo

Op de website van Examenbundel kunnen leerlingen oefenen met examenvragen.  

De Culturele (anti) Revolutie in China

Voor wie in het schoolexamen aandacht wil besteden aan de geschiedenis van communistisch China heeft onze Belgische collega, Jef Abbeel, een uitgebreid schematisch overzicht gemaakt van de Culturele Revolutie, die misschien beter een ant-revolutie genoemd kan worden. Dit overzicht heeft hij gebruikt voor een vraaggesprek over dit thema in het Belgische radioprogramma de Interne Keuken.

Genomineerde C&M en E&M profielwerkstukken

De Rijksuniversiteit Groningen heeft vijf profielwerkstukken genomineerd voor de Marie Lokeprijs (C&M) en vijf voor de Jan Penprijs (E&M). Aardig om eens te bekijken ter inspiratie.

Het indrukwekkende levensverhaal van Floris B. Bakels opnieuw uitgegeven

Nacht und Nebel verscheen voor het eerst in 1977. Sindsdien is het boek negentien keer herdrukt en zijn er al meer dan 100.000 exemplaren van verkocht. Terug uit Nacht und Nebel is een geactualiseerde uitgave van dit indrukwekkende boek, dat verhaalt hoe een verzetsman acht Duitse gevangenissen en concentratiekampen wist te overleven.
Nacht und Nebel was een speciale strafklasse die tijdens de Tweede Wereldoorlog werd ingesteld om verzetsmensen spoorloos te doen verdwijnen. Achterblijvers vernamen niets meer over hun lot. Een van de kampen waar deze gevangenen terechtkwamen was Natzweiler, een kamp hoog in de bergen in Frankrijk. Floris B. Bakels (1915-2000) heeft daar bijna drie volle jaren een dagboek bijgehouden, dat als basis heeft gediend voor zijn boek Nacht und Nebel.

Terug uit Nacht und Nebel | Floris B. Bakels | Paperback | 384 pagina’s | ISBN 9789401907514| Uitgeverij Omniboek |€ 15,00 | 17 maart 2016.

De Lakenmarkt - 's-Hertogenbosch

Met het spel 'De Lakenmarkt - 's-Hertogenbosch' kunnen basisschoolleerlingen een virtuele wandeling maken door het middeleeuwse 's-Hertogenbosch. Tijdens de wandeling krijgen de leerlingen allerlei opdrachten en kunnen zij 'stuivers' verdienen, maar ook weer uitgeven. De 'wandeling' is voorzien van stemgeluid en geluiden uit de middeleeuwse stad. Zie ook de toelichting met suggesties van André Manssen.

Zijn alle imperia slecht?

Aardig artikel van Sean Lang, historicus aan de Anglia Ruskin Universiteit over grote rijken.   

De limes in Gelderland

De limes leeft. De Romeinse grenszone die dwars door ons land slingert, staat volop in de belangstelling. En toch is er iets vreemds aan de limes. We weten er veel van, maar hij is onzichtbaar. Dat is een manco voor heel Romeins Nederland: vrijwel nergens zijn bovengrondse resten uit de Romeinse tijd bewaard gebleven. Die zijn in de loop der eeuwen allemaal gesloopt, weggespoeld of afgebroken voor hergebruik van bouwmateriaal.
Lees verder

Het Nazi-Sovjetpact

Op de website Spartacus Educational staat een groot aantal (wel Engelstalige) bronnen over het verdrag dat Hitler sloot met de Sovjetunie met een aantal opdrachten.

Kaarten

Opnieuw een aardige website met veertig, vaak zeer buikbare, kaarten voor het geschiedenisonderwijs. Bekijk ook eens de Time Laps Maps van Eerste Wereldoorlog of  de Tweede Wereldoorlog wereldwijd of de Tweede Wereldoorlog in Europa. Interessant zijn ook de verspreiding van het christendom en de verspreding van de grote wereldgodsdiensten.
Een aantal van deze kaarten heb ik verzameld in deze PowerPointPresentatie.

Strijd tussen geloof en wetenschap vindt zijn oorsprong in het brein.

Nieuw onderzoek suggereert dat de ‘strijd’ tussen religie en wetenschap ontstaat door de manier waarop ons brein in elkaar steekt.
Lees verder.

Nederlands oorlogsschip ontdekt voor de Finse kust

Zo’n tien jaar geleden ontdekten de Finnen het schip, dat op zo’n 62 meter diepte, op de bodem van de Finse Golf rust. Maar pas in 2014 besloten maritiem archeologen en diepzeeduikers een bezoekje aan het schip te brengen. Het schip bleek zo’n 35 meter lang te zijn en drie masten te tellen (waarvan er eentje nog overeind stond). Aan wie het schip had toebehoord en waar het vandaan kwam, bleef onduidelijk.
Lees verder    

De Spaanse Reconquista

Ik begrijp niet hoe men iets dat acht eeuwen heeft geduurd een herovering kan noemen’, een uitspraak van de Spaanse filosoof Ortega y Gasset, die zich daarmee in het hart van het debat over de Spaanse Reconquista begaf. Nederland ervoer, na vijf jaar bezet te zijn geweest door de Duitsers, de bevrijding als een herovering, maar de inwoners van het koninkrijk Granada die daar al gedurende meer dan dertig generaties hadden gewoond, zullen de inname van het laatste Moorse bolwerk in 1492 zeker niet als een herovering hebben beschouwd.
In dit interessante artikel wordt o.a. de mythe van Poitiets nog weer eens ontzenuwt.

Marx over vervreemding

De BBC maakte dit filmpje over Marx'iopvattingen over de verveemding van de arbeider en deze over John Locke's ideeën over identiteit en deze over tolerantie. Er is ook een fimpje over Descartes en over de bijl van Kant..

Bruegel. Unseen Masterpieces

De ronkende aankondiging  'Een nieuwe kijk op een oude meester. Bruegels meesterwerken zoals u ze nog niet eerder zag'is nauwelijks overdreven. Voor wie in de klas aandacht wil besteden aan de schilderijen van Bruegel is dit een onmisbare website.
Lees ook het artikel Gaf Bruegel de heks haar bezem? 

Ramses III

Nieuw onderzoek naar de dood van Ramses III onthult dat hij gelijktijdig door verschillende mannen om het leven is gebracht.  

Verkoolde Romeinse papyrusrollen misschien toch leesbaar

De ontdekking van lood in Romeinse inkt biedt hoop voor de beroemde papyrusrollen van Herculaneum. Mogelijk maakt dit de rollen uiteindelijk toch leesbaar.
Lees verder.

58 miljoen Nederlanders

Nederland heeft 17 miljoen inwoners. Daarmee komt het totaal aantal mensen dat ooit het grondgebied van het huidige Nederland bewoonde of nog bewoont, uit op ca. 61 miljoen. In 1977 waren dat er nog "maar" zo'n 58 miljoen. Over die 58 miljoen Nederlanders werd destijds de eerst alomvattende historische tv-serie gemaakt. Gemaakt door een trio dat nog voor heel wat vermaarde programma's zou tekenen: regisseur/producer Kees van Langeraad, regisseur Jan Bosdriesz en scenarioschrijver Gerard Soeteman. Met de stem van acteur Hans Tiemeyer kwam zo een serie tot stand waarmee een hele generatie opgroeide. De complete serie is hier te bekijken.

Twee geheime kamers ontdekt achter Toetanchamons graf

Wetenschappers hebben twee geheime kamers gevonden achter de grafkamer van Toetanchamon. Uit scans blijkt dat er organisch materiaal in de grafkamer aanwezig is. Misschien is het wel de vrouw van de vader van Toetanchamon: Nefertiti?
Lees verder  

Het verraad van Benschop

Dolle Dinsdag: het einde van de oorlog nadert. Een groep onderduikers laat zich fotograferen, maar wordt verraden. Andere Tijden in de Klas laat, in een filmpje van tien minuten  zien hoe het met hen afloopt. Bij het filmpje hoort een handleiding met kijkvragen.

Het oude Rome

Dit YouTube filmpje van 13 minuten geeft een prachtig beeld van het oude Rome.  

Nieuwe editie Memo voor de bovenbouw vmbo

Het Memo team heeft een geheel nieuwe editie ontwikkeld. De nieuwe 4e editie Memo vmbo bovenbouw is volledig aangepast in lijn met de wijzigingen in de syllabi voor de examens in 2017 en 2018.

Filmpje over Indonesië in W.O.II

De Japanners onderwerpen Nederlands-Indië aan hun gewelddadige regime. Duizenden Nederlanders en Indonesiërs sterven in Japanse werkkampen. Tot 2 Amerikaanse atoombommen op Japan een eind maken aan de Tweede Wereldoorlog, ook in Nederlands-Indië. Een NTR filmpje, prima te gebruiken in de voorbereiding op het vmbo-tl examen.  

‘Rachels verzet’ van Julie Thomas is vanaf 19 april verkrijgbaar

Rachels verzet is het vervolg op De jongen, de viool en de meester van de Nieuw-Zeelandse auteur Julie Thomas. Deze historische roman vertelt ons meer over de indrukwekkende geschiedenis van de familie Horowitz. In het boek onthult een dagboek niet alleen een schrijnende familiegeschiedenis, maar ook een verhaal van onvoorwaardelijke liefde. Rachels verzet is een meeslepend verhaal, voor de fans van Haar naam was Sarah van Tatiana de Rosnay.
Rachels Verzet | Julie Thomas | paperback | 320 blz. | 9789029724845 | €19,99 | ebook: 9789029724852 | €9,99

Toetsen

Daisy Christodoulou, Head of Assesment at Ark Schools in the UK, bespreekt in drie afleveringen haar blog het boek Measuring Up; What Educational Testing Really Tells Us van Daniel Koretz. Een boek waar zij zeer enthousiast over is.  

De pabotoets geschiedenis haal je zo

Wanneer kwamen de Romeinen naar ons land? Waarmee begon de Nederlandse Opstand? Waarom was Nederland in de Eerste Wereldoorlog neutraal? Wat is ontzuiling? De landelijke toelatingstoets geschiedenis toetst of aankomende pabo-studenten dit soort basiskennis paraat hebben. Dit boek bevat ruim 400 oefenvragen die je helpen je gedegen voor te bereiden om met vlag en wimpel voor de toets te slagen.
De pabotoets geschiedenis haal je zo onderscheidt zich van andere aangeboden leermiddelen door direct in te zetten op het oefenen met de grote hoeveelheid vereiste leerinhouden. Het boek bestaat uit twee delen en bevat zowel toepassings- als beschrijvende vragen, met antwooden. Deel 1 behandelt de tien tijdvakken die de basis vormen voor de toelatingstoets. Deel 2 bevat vijf proeftoetsen, die overeenkomen met de officiële toets. Dankzij deze opzet kun je efficiënt en effectief aan de slag met de kennis die je nog moet bijspijkeren.
Deze tweede, herziene druk is geheel geactualiseerd en sluit aan bij de nieuwe toelatingstoets en de gangbare methoden van de pabo. Dit boek voldoet aan de vooropleidingseisen van SLO uit de Handreiking geschiedenis van juli 2014. Alle vragen zijn opgedeeld in toepassings- en beschrijvingsvragen en alle antwoorden zijn voorzien van meer informatie. Er zijn 50 vragen met uitgewerkte verklaringen opgenomen.

De pabotoets geschiedenis haal je zo door Jan de Bas
Tweede, herziene druk
200 pp. / € 21,50 / isbn 978 90 469 0504 3 / isbn e-book 978 90 469 6342 5

What they want us to say

Mooie afbeelding om te gebruiken in een klas voor een gesprek over standplaatsgebondenheid en/of verschillende perspectieven.

 


De nieuwste toevoegingen aan de website vindt u altijd in dit overzicht. Actuele historische nieuwsberichten vindt u bij elkaar in de rubriek nieuws van Histoforum
Een overzicht van alle nieuwsbrieven sinds 2002 vindt u in het nieuwsbrieven archief.