Formatief handelen en Thanksgiving   

PDF-versie

De Amerikaanse historicus Sam Wineburg verspreidde onderstaande opdracht via Twitter. Hij wilde duidelijk maken hoe je, op een behapbare manier, formatief handelen kunt inzetten bij het aanleren van (een aspect) van historisch denken en redeneren. Een opdracht die, ook al weten Nederlandse leerlingen misschien weinig of niets van Thanksgiving, ook in ons land heel goed bruikbaar is.

Waarom is deze opdracht zo geschikt voor formatief handelen?

1. Het is een opdracht die snel een veelgemaakte fout bij historisch denken en redeneren blootlegt. Dat bleek bijvoorbeeld toen Wineburg de vraag voorlegde aan College studenten. 70% van de studenten beantwoordde de vraag fout. Zij antwoordden dat zij het eens waren met de uitspraak omdat de afbeelding informatie bevatte over de relatie tussen de indianen en de Pilgrim Fathers. Deze studenten waren volledig gefocust geweest op de afbeelding en hadden zich geen rekenschap gegeven van het feit dat het schilderij in 1931 is gemaakt. Het schilderij zegt dus meer over de opvattingen van de schilder over de relaties tussen beide groepen, dan over de werkelijke relatie. Welke bedoelingen de schilder heeft gehad om de relatie zo weer te geven wordt uit het schilderij niet duidelijk.
Er is dus sprake van een belangrijke misconceptie waar het gaat om het duiden van historische bronnen (bruikbaarheid, betrouwbaarheid en representativiteit).

2. De vorm van de opdracht, de leerlingen moeten eerst zeggen of ze het eens of oneens zijn met de uitspraak, maakt het de docent mogelijk, om al rondlopend door het lokaal, snel te zien of de leerlingen hebben begrepen waar het om gaat.

3. Vervolgens wordt leerlingen gevraagd een korte toelichting te geven. De docent kan bij een klassikale nabespreking van de opdracht (die zeker nodig is als veel leerlingen de vraag fout hebben beantwoord) enkele leerlingen vragen hun antwoord toe te lichten om helder te krijgen welke denkfout(en) wordt/worden gemaakt. Vervolgens kan hij tips geven voor een volgende keer.

4. Voorafgaand aan een klassikale nabespreking kunnen leerlingen ook commentaar geven op de toelichting van een klasgenoot met de vraag of hun discussie aanleiding geeft om het antwoord te herzien (peer-assessment).

5. De docent kan uit de toelichting ook afleiden of de leerlingen de vraag goed hebben gelezen. De vraag is of het schilderij bruikbaar is voor het beoordelen van de relatie, niet wat dit schilderij zegt over deze relatie.

Noot
Je zou leerlingen als aanvullende opdracht kunnen vragen uit te zoeken hoe het werk van Ferris (in de loop der tijd) is beoordeeld.

Thanksgiving

Bron

The First Thanksgiving 1621, schilderij van Jean Leon Gerome Ferris uit 1931.

Uitspraak:
‘Het schilderij The First Thanksgiving (1621) helpt historici om een beter begrip te krijgen van de relatie tussen de Wampanoag Indianen en de Pilgrim Fathers in 1621.’

Vraag:
Ben je het met deze uitspraak eens of oneens? Licht je antwoord kort toe.

Copyright Albert van der Kaap, 2020