Lesmateriaal

Plakkaat van Verlatinghe

Deze opdracht heeft betrekking op verschillende visies op het belang van het Plakkaat van Verlatinghe.

Plakkaat van Verlatinghe

Bron 1

'In het Plakkaat van Verlatinghe stelden de Staten-Generaal van Nederland op 26 juli 1581 dat de heerschappij van de koning van Spanje, Filips II, was vervallen: ze verklaarden Nederland onafhankelijk. In een land als de Verenigde Staten wordt de Declaration of Independence tentoongesteld in de Library of Congress. In Nederland zouden we onze onafhankelijkheidsverklaring ook veel meer aandacht moeten geven. Niet alleen omdat die het “geboortepapier” van ons land is, maar ook omdat die iets zegt over de waarden die mensen in ons land binden. De Statenleden verklaarden Nederland namelijk onafhankelijk van Spanje om de vrijheid van alle onderdanen te beschermen. Ze hadden de Spaanse koning gevraagd hun vrijheden, in het bijzonder de vrijheid van godsdienst en geweten, te respecteren, maar hij luisterde niet. Een leider, zo stellen de auteurs van het Plakkaat, staat in dienst van zijn onderdanen, en als hij hen niet goed behandelt, mag hij afgezet worden.’

 

Bron 2
‘Het Plakaat van Verlatinghe is het geboortedocument van de Republiek. Het verdedigt de vrijheid om te geloven wat je wilt. Zo vertelt het wie wij zijn: in Nederland is ruimte voor verschil van mening en verschil in geloof. Wij zijn het eerste land dat de rechten van geloofsminderheden respecteerde, en dat maakt ons uniek.’

Bron 3
‘Dit document stelt dat burgers het recht hebben hun vorst te verlaten als die de wetten en traditionele vrijheden van de burgers niet respecteert. Als onze koning zich ineens zou ontpoppen tot tiran, dan heeft het volk het recht een nieuwe te kiezen. Er is geen rechtere lijn in onze geschiedenis van 1581 tot nu dan deze. Het Plakkaat maakt duidelijk dat de vorst of de regering altijd ten dienste staat van het volk.’

Bron 4
‘Het Plakkaat van Verlatinghe is gebouwd op de toen revolutionaire gedachte dat als de koning niet meer goed voor zijn schaapjes zorgt, de schaapjes het dan zelf wel gaan doen. Dit document verdient een prachtige centrale plek in een museum, samen met de Pacificatie van Gent uit 1576. Daarin spraken alle gewesten van de Nederlandsen af samen te werken in een Generale Unie. De Pacificatie van Gent is te verkiezen boven de Unie van Utrecht uit 1579, omdat in de laatste afstand is gedaan van de zuidelijke gewesten.’

 

Hierboven staan vier teksten van politici over het belang van het Plaakaat van Verlatinghe. Welk tekst is van welke politicus. Beredeneer telkens je keuze.

 

1. Martin Bosma, cultuurwoordvoerder voor de PVV in de Tweede Kamer

2. Sybrand van Haersma Buma, fractievoorzitter in de Tweede Kamer en lijsttrekker van het CDA

3. Jesse Klaver, fractievoorzitter in de Tweede Kamer en lijsttrekker van GroenLinks

4. Gert-Jan Segers, fractievoorzitter in de Tweede Kamer en lijsttrekker van de ChristenUnie