Histoforum Nieuwsbrief
Nieuwsbrief
Jaargang 10, nummer 172, september 2020 I
Vorige nieuwsbrieven
Links
Overzicht (na)scholingen en conferenties
Als gevolg van de beperkende maatregelen van de overheid is onderstaan overzicht is helaas onder voorbehoud.
- Collegedag Koloniale geschiedenis, 11 september 2020 in Arnhem
- Lezing Maarten van Rossem over politiek in de VS, 17 september 2020
- Workshop Steden en Burgers, 24 september 2020 9.30-13.00. (vol aanmelden voor de reservelijst via nascholinguu@gmail.com ).
- Workshop Het Britse Rijk, 24 september 2020 13.30-17.00. (vol aanmelden voor de reservelijst via nascholinguu@gmail.com ).
- Workshop Het Britse Rijk, 25 september 2020 9.30-13.00. (vol aanmelden voor de reservelijst via nascholinguu@gmail.com ).
- Workshop Steden en Burgers, 25 september 2020 13.30-17.00. (vol aanmelden voor de reservelijst via nascholinguu@gmail.com ).
- Workshop China, 1 oktober 2020 9.30-13.00 en 13.30-17.00. (vol aanmelden voor de reservelijst via nascholinguu@gmail.com ).
- Digitale Dag van de Geschiedenisdidactiek over ‘Blended History’, 1 oktober 2020
- Radboud Geschiedenis Nascholingsconferentie, 2 oktober 2020
- Studiedag naar vIlla ten Hompel in Münster, 16 oktober 2020
- Online festival formatief evalueren, 4 en 5 november 2020
- Workshop Nederland 1948-2008, 6 november 9.30-13.00. (vol aanmelden voor de reservelijst via nascholinguu@gmail.com).
- Virtual Academy van Tijd voor Geschiedenis (online), 17 november 2020
- Workshop Duitsland 4 december 9.30-13.00 (vol aanmelden voor de reservelijst via nascholinguu@gmail.com ).
- Workshop Duitsland 4 december 13.30-17.00
- Studiereis Bonn, 10 en 11 december 2020.
- Studiereis Yad Vashem, Jeruzalem, 26-12-2020 - 03-01-2021
- Workshop Historische Context China, 5 maart 2021 in Utrecht 09.30-13.00 (basis)
- Workshop Historische Context China, 5 maart 2021 in Utrecht 13.30-17.00 (verdiepend)
- PLG Geschiedenis ‘Historici de grens over’, periode januari-april 2021
- Workshop Canon Tijdvak 1 t/m 8 door verschillende
wetenschappers op 20 januari 2021 van 15.30 tot 20.30 inUtrecht.
- Workshop Canon Tijdvak 9 en 10 door verschillende
wetenschappers op 27 januari 2021 van 15.30 tot 20.30 in Utrecht
- Workshop De Verlichting met Jeroen Koch op 8 april 2021 van
13.30 – 17.00. (Bij voldoende animo komt er ook een workshop in
de ochtend) in Utrecht.
In het voorjaar 2021 vermoedelijkook online workshops aanbieden
voor de volgende Historische Contexten:
- Steden en Burgers.
- Het Britse Rijk.
- Duitsland.
- China.
Curriculum ontwerp en formatief handelen
Op Twitter attendeert de invloedrijke Amerikaanse historicus Sam Wineburg op een artikel van de 'brilliante' Grant Wiggins. 'I have assigned this article' zegt Wineburg, 'every year since it was published in 1989. I never cease to marvel at its clarity & insight'.
In dit artikel The Futility of Trying to Teach Everything of Importance beschrijft Wiggins (1950-2015) wat volgens hem de basis van een goed curriculum zou moeten zijn.' Students cannot possibly learn everything of value by the time they leave school, but we can instill in them the desire to keep questioning throughout their lives.'
Een mustread voor curriculumontwerpers en iedereen die werk wil maken van formatief handelen.
Een uitgebreide samenvatting van het artikel The Futility of Trying to Teach Everything of Importance onder de titel 'Alles onderwijzen wat belangrijk is? Vergeet het maar' (in het Nederlands) vindt u op Histoforum.
Voor wie verder wil lezen verwijs ik graag naar het boek 'Understanding by Design' (1998) dat hij samen met Jay McTigghe schreef,en waarin hij zijn ideeën nader heeft uitgewerkt.
Op Histoforum heb ik de belangrijkste gedachten uit deze onderwijsbijbel samengevat in een drietal artikelen: Backward Design, Enduring Understanding en Essential Questions.
De atoombommen en de Japanse overgave
In dit artikel krijgt het gooien van de atoombommen veel minder gewicht waar het de motieven voor overgave van Japan betreft, dan vaak wordt aangenomen.
Tijdvakfilmpjes
Er zijn nieuwe links toegevoegd naar filmpjes over de historische contexten in dit overzicht op Histoforum.
Laaggeletterd?
In een
nuttig artikel laat Neerlandicus Helge Bonset zien dat, in
tegenstelling tot wat in de media regelmatig beweerd wordt, er
geen sprake van is dat 24% van onze 15-jarigen op grond van het
laatste PISA-onderzoek ‘laaggeletterd’ kunnen worden genoemd.
Het rapport geeft dat zelf overigens expliciet aan. Onze
15-jarigen hebben geen moeite met het begrijpen van eenvoudige
mededelingen of het lezen van de ondertiteling bij film of tv,
maar ze vinden het moeilijk om de kwaliteit en geloofwaardigheid
van een tekst te beoordelen, en om te reflecteren op de inhoud
en vorm van een tekst. En dat is iets heel anders dan
laaggeletterdheid.
In een
tweede artikel laat Bonset, naar aanleiding van een
kamermotie, zien dat ook Kamerleden (soms) moeite hebben met
kritisch lezen, dan wel met het trekken van verantwoorde
conclusies.
Dit neemt niet weg dat een deel van de vijftienjarigen wel
degelijk moeite heeft met juist die leesvaardigheden die voor
het vak geschiedenis van groot belang zijn. Het is belangrijk
dat hieraan al in het basisonderwijs veel aandacht wordt
besteed. Wat dat betreft word je niet vrolijk van
dit blog van van Marjolein Zwik van een jaar geleden.
Spaanse Griep en Corona
Collega Erik Denessen maakte een PowerPointPresentatie voor een les over de Spaanse Griep (1918) en het Coronavirus. Geschikt voor leerlingen in de Tweede Fase, maar met enige improvisatie, volgens Erik, ook voor klas 2 en 3 in de onderbouw. Zie ook dit artikel over de Spaanse Griep.
Het belang van de slavernij voor de Nederlandse economie
Het is al een artikel van een jaar geleden, maar ik kwam het pas nu tegen. Volgens een Nederlands onderzoek was het belang van de slavenhandel voor de nederlandse economie groter dan tot nu toe werd aangenomen.
Je eigen canon
Op de website Canon van Nederland kunnen leerlingen hun eigen canon maken, bijvoorbeeld een regionale of lokale canon. Deze kunnen zi vervolgens delen met iedereen. Ooit maakte ik mijn eigen instrument om leerlingen een schooleign canon te laten maken. Het instrument bestaat niet meer, is ook niet meer nodig nu, maar het bijbehorende artikel, met opdracht voor de leerlingen, is nog wel te lezen
Maya's
Nieuw onderzoek suggereert een nieuwe verklaring voor de reden waarom de Maya's de oude stad van Tikal in Guatemala hebben verlaten.
Digitale Dag van de Geschiedenisdidactiek over ‘Blended History’
1 oktober organiseren we onze jaarlijkse nascholingsdag voor
geschiedenisdocenten. Deze keer doen we dat niet in Groningen
maar online.
Hybride onderwijs, blended history: termen die in de afgelopen
maanden ‘gewoon’ geworden zijn. In het nieuwe schooljaar kunnen
docenten op middelbare scholen volledig fysiek lesgeven. Niet
alle scholen kiezen hiervoor, en daarnaast blijft het voorlopig
onzeker of geschiedenisles in een lokaal weer de norm zal zijn.
Het is zeer goed mogelijk dat de scholen in de loop van het jaar
opnieuw (gedeeltelijk) moeten sluiten en we weer les gaan geven
op afstand.
Op de Digitale Dag van de Geschiedenisdidactiek verbinden we
wetenschappelijk onderzoek met de lespraktijk. Drie onderzoekers
op het gebied van de vakdidactiek geschiedenis zullen u
vertellen wat hun onderzoek concreet oplevert voor uw
geschiedenislessen. Vervolgens kunt u verschillende workshops
volgen waarin de vraag centraal staat hoe je vorm kunt geven aan
blended history.
U bent van harte welkom om deel te nemen! Meer informatie en de
mogelijkheid tot aanmelden vindt u op deze website.
PLG Geschiedenis ‘Historici de grens over’
Januari – april 2021
In discussies over het onderwijs komt ‘het buitenland’
regelmatig voorbij, denk aan PISA-ranglijsten, het Finse systeem
en het ontbreken van centrale eindexamens in bijvoorbeeld
België. Maar wat gebeurt eigenlijk in het buitenlandse
geschiedenisonderwijs?
In het voorjaar van 2021 organiseren wij een Professionele
Leergemeenschap (PLG) waarin je, samen met collega’s en onder
begeleiding van vakdidactici van de RUG, in contact met experts
in het buitenland. Wat werkt op het gebied van
geschiedenisdidactiek? Op welke wijze wordt invulling gegeven
aan geschiedenisonderwijs? Wat kunnen wij leren van onze
collega’s daar? Wat vertellen leerlingen ons over hun ervaringen
en hoe kunnen wij met deze informatie onze eigen
geschiedenislessen verbeteren?
De PLG bestaat uit drie bijeenkomsten en een tweedaags bezoek
aan het buitenland (in fysieke vorm als het kan, en online als
de omstandigheden daarom vragen).
Meer informatie vind je op de website van het Expertisecentrum
Vakdidactiek Noord (EVN).
De Opstand
Studenten van de Flexibele Deeltijd opleiding tot docent
geschiedenis aan de FLOS hebben voor hun toekomstige collega's
een 'corona-les' gemaakt: een les die geheel digitaal en op
afstand gegeven kan worden. Live en als opdracht.
Het bijbehorende filmpje is uitgewerkt volgens de
Drietrapsdidactiek contextualiseren zoals deze door Tim Huijgen
ontwikkeld is.
Studenten maakten een twaalfminuten durend
filmpje over de opstand.
Workshops Historische Contexten 2020-2021 Universiteit Utrecht
Gezien het grote animo voor de workshops dit schooljaar
(2019-2020) hebben we besloten dat we het aanbod komend
schooljaar (2020-2021) zullen gaan herhalen. We gaan opnieuw
aandacht besteden aan de nieuwe Historische Contexten voor de
havo en vwo.
Bij deze maken wij u het programma voor de maanden september en
oktober bekend:
Donderdag 24 september:
– Steden en Burgers in de Lage Landen met Maarten Prak van 09.30
tot 13.00.
– Het Britse Rijk met Jaap Verheul van 13.30 tot 17.00.
Vrijdag 25 september:
– Het Britse Rijk met Jaap Verheul van 09.30 tot 13.00.
– Steden en Burgers in de Lage Landen met Maarten Prak van 13.30
tot 17.00.
Donderdag 1 oktober:
– China met Theo van Zon van 09.30 tot 13.00.
– China met Theo van Zon van 13.30 tot 17.00.
De inschrijving voor bovenstaande workshops start op dinsdag 7
juli om 08.00 via
onze website. Na het ontvangen van een
bevestiging bent u verzekerd van deelname.
Later in het schooljaar volgen er nog workshops over ‘Duitsland
in Europa 1918 – 1991’ (4 december 2020) en ‘Nederland 1948 –
2008’ (hopelijk november 2020). Informatie over deze workshops
en de datum waarop de inschrijving opengaat, zullen wij op een
later moment met jullie communiceren via de mail en op de
website.
Materialen workshops UU
Steden en Burgers in de Lage Landen
Zie ook deze pagina.
Libris Geschiedenis Prijs 2020
De longlist met tien genomineerden voor de Libris Geschiedenis
Prijs 2020 is bekend. De prijs bekroont historische boeken die
een algemeen publiek aanspreken. Oorspronkelijkheid,
leesbaarheid en historische degelijkheid zijn de belangrijkste
criteria. De Libris Geschiedenis Prijs is onderdeel van de Maand
van de Geschiedenis en wordt traditiegetrouw eind oktober
uitgereikt.
Uit een lijst van meer dan driehonderd historische boeken heeft
een jury, onder leiding van VNO-NCW-voorzitter Hans de Boer,
deze
tien titels geselecteerd.
Geanimeerde kaart
Geanimeeerde kaarten, internet telt er vele. Dit is een kaartje dat van jaar tot jaar de grenzen en bevolkingsaantallen volgt van 400 voor Christus tot nu.
‘Tegen! 50 jaar demonstreren op en rond het Binnenhof’
Op 1 september opende ProDemos in Den Haag de fototentoonstelling ‘Tegen! 50 jaar demonstreren op en rond het Binnenhof’. De tentoonstelling zet de kracht van demonstreren centraal en werpt de vraag op voor welke thema's wij tegenwoordig de straat op willen gaan. De tentoonstelling is gratis toegankelijk en goed te combineren met een rondleiding van ProDemos. www.prodemos.nl/tegen
Laatste toevoegingen op Histoforum
De laatste toevoegingen (artikelen, boekbesprekingen enz.) vindt u altijd op deze pagina.