Artikelen over het begin van de Reformatie in het Drentse Gasselte en de eerste predikanten.

Gerrit Jacob Mooi (1919-1923)

Van 1 juli 2018 tot haar plotselinge dood op 20 augustus 2019 was mijn vrouw Rosée van der Kaap-Busscher predikant van het Witte Kerkje in Gasselte. In die periode heb ik mij verdiept in de kerkelijke geschiedenis van Gasselte. Op deze pagina's publiceer ik af en toe resultaten van mijn onderzoek.

Inhoud

  1. Magazine: alle artikelen op Histoforum.
  2. Het begin van de Reformatie in Gasselte: Johannes Fabritius.
  3. Bernardus Fabritius, zoon van Johannes.
  4. Lodewijk Fabritius, zoon van Bernardus.
  5. Albertus Conradus Fabritius, broer van Lodewijk.
  6. Warnerus Emmen, schoonzoon van Albertus Conradus.
  7. Helperus Ritzema, opvolger van Warnerus Emmen.
  8. Lucas Schukking, opvolger van Helperus Ritzema.
  9. Albert Jan Hartman, opvolger van Johannes Dijck.
  10. Johannes Bernardus Folkerus Heersprink, opvolger van Albert Jans Hartman.
  11. Barend Sanders, opvolger van Johannes Heersprink.
  12. Roelof Klein, opvolger van Barend Sanders.
  13. Tammo Tammerus Heringa, opvolger van Roelof Klein.
  14. Fokke Christiaan Ydema, opvolger van Tammo Tammerus Heringa.
  15. Wessel Enno Pieter Germs, opvolger van Fokke Christiaan Ydema.
  16. Jelte Boonstra, Wessel Enno Pieter Germs.
  17. Douwe Faber, opvolger van Jelte Boonstra.
  18. Jacob Cornelis Anthonie Nijenhuis Ockhuijsen, opvolger van Douwe Faber.
  19. Jacob Cornelis Anthonie Nijenhuis Ockhuijsen, opvolger van Douwe Faber.
  20. Gerrit Jacob Mooi, opvolger van Jacob Cornelis Anthonie Nijenhuis Ockhuijsen.
  21. Teunis Adrianus van der Vlies, opvolger van Gerrit Jacob Mooi.
  22. Jelte Oosterhuis, opvolger van Teunis Adrianus van der Vlies.
  23. Jan de Bruijn, opvolger van Jelte Oosterhuis.
  24. Hendrik Fokke Winterwerp, opvolger van Jan de Bruijn.
  25. Gerrit Johannes Romijn, opvolger van Hendrik Fokke Winterwerp.
  26. Anthony Jan Roodzant, opvolger van Gerrit Johannes Romijn.
  27. Johannes Luchies, opvolger van Anthony Jan Roodzant.
  28. Tjeerd van der Bij, opvolger van Johannes Luchies.
  29. Frans Don, opvolger van Tjeerd van der Bij.
  30. De geschiedenis van het Witte Kerkje.
  31. De Weem: pastorie van het Witte Kerkje.
  32. De Spaanse griep in Gasselte (1918).

Gerrit Jacob Mooi (1919-1923)

PDF-versie

Albert van der Kaap en Aafke Huizing

De opvolger van Jacob Cornelis Anthonie Nijernhuis Ockhuijsen als dominee in Gasselte was Gerrit Jacob Mooi. Hij diende de gemeente vier jaar, van 2 maart 1919 tot 3 juni 1923.

Gerrit Jacob Mooi was een zoon van houthandelaar Hermannus Mooi en Jantina Snijder. Hij werd geboren op 31 mei 1876 in Nieuwe Pekela. Hij trouwde op 19 januari 1905 in Avereest (Dedemsvaart) met Johanna Wilhelmina (Jo) Stegeman, geboren op 9 april 1885, dochter van Frederik Stegeman (godsdienstonderwijzer) en Janna Harmina te Winkel, met wie hij vijf kinderen kreeg.


Gerrit Jacob Mooi.


Gerrit Jacob was van 1902 tot 1912 predikant in Frederiksoord en vervolgens van 17 november 1912 tot 11 april 1915 in Hellum (Noordoost Groningen). Van 18 april 1915 tot 9 februari 1919 stond hij in Vries. Hij was predikant van Gasselte in de periode 2 maart 1919 en 3 juni 1923, waarna hij naar Hallum vertrok.



Uitstapje van de knapenvereniging van Gasselte naar landgoed De Braak in Paterswoldein 1920. De lange man in het midden is dominee Mooi. De jongeman links op de tweede rij is Herman Mooi, zoon van de dominee.


Mooi overleed op 1 mei 1965 in Niekerk. Zijn vrouw Johanna stierf op 26 mei 1971 in Oegstgeest.


Frederik Mooi
Ook een broer van Gerrit, Frederik Mooi, was predikant. Hij werd geboren op 29 september 1880 in Dedemsvaart en trouwde op 13 september 1910 in Nieuwe Pekela met Klaassina Allegonda Beumee uit Nieuwe Pekela. Frederik was toen predikant in Ambt-Hardenbergh.


Hermannus en Frederik (Frits) Mooi
Gerrit’s zoon Hermannus Gerardus (Herman) Mooi werd geboren op 2 december 1905 in Frederiksoord. Hij stierf op 24 juli 1983 in Zevenaar. Hij kwam als kandidaat uit Hallum in 1930 naar Koekange (1930-1944). Vervolgens was hij predikant in Gendringen (1944-1964) en Niekerk-Oldekerk (1964- ).
Zijn broer Frederik (Frits) Mooi werd geboren op 14 maart 1921 te Gasselte. Hij is op 12 maart 2008, samen met zijn zuster, verongelukt op het station van Haren; Hij was gehuwd met Greet Okma (1 maart 1919 Woudsend- 23 april 2004 Haren).
Hij studeerde theologie in Leiden en Groningen en was tijdens de oorlog hervormd hulpprediker te Zuidwolde voor hij in 1946 hervormd predikant werd in Bergeijk (1946). Hij vertrok in 1950 naar Haren waar hij bleef tot 1966. Van 22 mei 1966 tot 1 juni 1 juni 1985 (emeritaat) was hij scriba van de Provinciale Kerkvergadering Groningen van de Nederlands Hervormde Kerk. Hij was officier in de Orde van Oranje-Nassau.


Actief in het verzet
Beide broers waren tijdens de Tweede Wereldoorlog actief in het verzet. Zij onderhielden contacten met de bekende verzetsman Arnold Douwes, rechterhand van Johannes Post, die zelf honderden Joodse onderduikers onderbracht en verzorgde in Nieuwlande en omstreken. Douwes was familie van de broers. Herman Stegeman, een broer van hun moeder, was getrouwd met Albertha Arnolda Catharina Douwes (dochter van ds. Petrus Arnoldus Conradus Douwe), zuster van Arnold Douwes en de predikanten Jan Douwes en Hendrik Julius André Douwes.


Douwes noemt de gebroeders Mooi in zijn oorlogsdagboek. In Koekange moest Arnold Douwes toevlucht zoeken in de pastorie van ds. Mooi omdat er een razzia aan de gang was’ (juli 1943) (1). In zijn dagboek schrijft hij over het gezin van Hermannus Mooi: “We kwamen via een aanbeveling terecht bij de hervormde predikant van Koekange. De kerk en de pastorie stonden aan een soort oprijlaan-verbindingsweg. Daar vielen we ook met de neus in de boter. Men had al een paar studenten thuis, die een gestencild blaadje verspreidden in de omgeving, waarin berichten over oorlogshandelingen stonden. Ze kwamen aan hun nieuwsberichten door het in het geheim beluisteren van de Engelse zender en noemden het blaadje ‘Oor-an-je-radio’. De dominee en zijn vrouw en de studenten waren erg blij dat ze nu contact hadden met het verzet in Meppel. Ze tekenden onmiddellijk voor nog twee onderduikers en hielpen ons met adressen verder op weg”....


In augustus 1943 kreeg ds. Frits Mooi (na de executie van drie prominente Hoogeveners) dankzij Arnold Douwes tijdelijk onderdak bij zijn oom Herman Stegeman in huize ‘De Flochte’ te Dedemsvaart (4 augustus 1943) (2).


Hulppredikers
In de jaren tachtig verwierven veel hervormde hulppredikers, doorgaans ”godsdienstonderwijzer” of ”eerwaarde heer” genoemd, de titel van predikant. Dankzij een daarvoor ontworpen overgangsregeling. Velen volgden eerst een Catechetenopleiding en vervolgens de opleiding tot hulprediker. De functie hulpprediker werd in 1978 opgeheven (3).


 

Noten

 

1. Arnold Douwes, Dagboek, 24, 26. Lit.: G. Gunnink, De Knokploeg-Schimmen uit het Verleden, 62,164
2. Arnold Douwes, Dagboek, 26, 29.
3. https://tinyurl.com/wdrjy99

 

Copyright Albert van der Kaap en Aafke Huizing, 2020 

 

  •  

    u