Ties Dams. Xi. Het ware verhaal van de man die de toekomst van de wereld in handen heeft.
Uitgeverij Prometheus, Amsterdam/L&M, Antwerpen, januari 2023. Paperback, 232 pagina’s, 21 x 13 cm, kaart, namen, noten, register, € 22,50

Xi. Het ware verhaal van de man die de toekomst van de wereld in handen heeft 

Dit boek is een heruitgave van ‘De nieuwe keizer’ uit 2018, met enkele aanpassingen in de inleiding (een verwijzing naar de oorlog in Oekraďne) en met een herwerkte conclusie: de VS opteren sinds 2018 voor een harde confrontatie met China. De EU beschouwt China tegelijk als partner, concurrent en rivaal, dus nog nét niet als vijand.

 

Xi. Het ware verhaal van de man die de toekomst van de wereld in handen heeft

Jef Abbeel

 

In de hoofdstukken 1 tot en met 7 staan slechts kleine verschillen met de editie van 2018. Vanaf hoofdstuk 8 ziet het boek er anders uit. Ties toont hier ‘Document 9’, dat de waarden bevat waarmee het Westen China tracht te ondermijnen: mensenrechten, democratie, persvrijheid, … (p. 168). Hier komen ook aan bod: de Nieuwe Zijderoute, Hongkong, Taiwan, de zerocovid-strategie, de vernedering die Jack Ma moest ondergaan na zijn kritiek op het beleid. Poetins oorlog krijgt te weinig aandacht en Dams toont niet aan op welke manieren China hem helpt.
In hoofdstuk 9 bekijkt Dams de tweede termijn van Xi: de periode 2017-2022. Hij adviseert het Nationaal Museum in Beijing te bezoeken, waar je kunt zien dat de CCP zoals Marx gelooft in de val van het Westen, dat China de plek van het Westen zal innemen als nieuwe hegemonie en dat het weer harmonie zal brengen zonder te koloniseren of uit te buiten (p. 188-189).
De democratie van Hongkong is niet overgewaaid naar het vasteland, zoals de Britten hoopten, maar omgekeerd: Xi heeft zijn orde opgelegd aan Hongkong en zijn wens is om hetzelfde te doen met Taiwan.

Hij wil na het uitroeien van de armoede ook de welvaart verdelen. En op het 20ste partijcongres van oktober 2022 heeft hij getoond dat hij de machtigste is: Hu Jintao werd weggeleid, zijn protegé Li Keqiang verdween uit het Staand Comité, Xi begon aan zijn derde termijn zonder einddatum (p. 219).

Beoordeling
Dit boek is niet echt een biografie van de vader van Xi en van Xi zelf, maar eerder een kritische analyse van de strijd om de macht in China tussen 1911 en 2022 en van de methodes die Xi gebruikt om de Chinese wereldorde overal in te planten ten nadele van de liberale democratie.
Wie de eerste editie bezit, hoeft niet per se de tweede aan te schaffen. Deze is soberder uitgegeven met slappe kaft i.p.v. stevige en zonder de foto’s die tussen p. 128-129 stonden. De spelfouten van de eerste uitgave zijn gedeeltelijk blijven staan, o.a. p. 62: ‘Dat beantwoord’, p. 123: nouveau riche i.p.v. nouveaux riches en p. 142: ‘primis’ inter pares. En Mao stierf in 1976, niet in 1977 (p. 82).

Het kaartje op pagina 7 is nuttig, maar zeer onvolledig: Xinjiang, Tibet, Hongkong, Macao, Shenzhen, Taiwan ontbreken. Over de godsdiensten en de vervolging van de christenen zegt hij niets. Op de kaft van de eerste uitgave stond nog: “Vergeet Trump, vergeet Poetin. Geen enkele wereldleider heeft meer invloed op jouw toekomst dan Xi.” Maar sinds 24 februari 2022 bepaalt Poetin een groter deel van ons leven dan Xi.
In de noten achteraan staan de boeken van Dikötter, Li Zhisui e.a. in het Engels geciteerd, terwijl ze ook in Nederlandse vertaling bestaan. En de knappe biografie van Aust en Geiges, ‘Xi Jinping. Der mächtigste Mann der Welt’ (juni 2021) ontbreekt helemaal.

Jef Abbeel, februari 2023 www.jefabbeel.be